Ze halen de biologische producten liever uit hun schappen dan dat ze betalen voor een certificaat dat ze zien als 'zinloos' en 'duur'. Op die manier werken Europese regels die biologische landbouw moeten stimuleren, de verkoop van zulke producten juist tegen.

Webshop

Zo ook in de winkel van Marcel Verhaar. Hij maakte kennis met stichting Skal Biocontrole toen hij een brief kreeg met een vordering en de dreiging van een boete van 5.000 euro. De Bilthovense winkelier heeft een webshop waar hij dezelfde wijnen verkoopt als in zijn winkel. Ook biologische wijnen. Maar, laat Skal weten in de dreigbrief: dat mag niet.

Eigenlijk zijn winkels uitgezonderd van certificering, tenzij ze deel uitmaken van een keten. Maar webshops moeten weer wel verplicht certificeren.

'Het is dezelfde winkel'

"En geen enkele slijter of wijnhandel kan tegenwoordig zonder zonder website", zegt Petra de Boevere, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Slijtersunie.

En bovendien: de fysieke winkel en de webshop zijn eigenlijk een. "Als er een online bestelling is loop ik de winkel in, pak de fles, stop hem in een doos en stuur hem op."

Niet terug te verdienen

Verhaar krijgt de keus van stichting Skal: of je stopt met de verkoop van biologische wijnen, of je moet je bij ons certificeren. "Dat kost 1.000 euro voor het eerste jaar, en enkele honderden euro's voor elk volgend jaar."

"Maar ik ben een kleine winkelier, ik moet het met dubbeltjes en kwartjes bij elkaar verdienen." Duizend euro kan Verhaar op alleen biologische wijnen in 1 jaar niet terugverdienen.

Logo doorkrassen

De Boevere krijgt veel vragen van de leden van de Slijtersunie die zich afvragen wat ze nu moeten doen. Ze adviseert om alle verwijzingen naar 'biologisch', 'organic' of 'Eko' van de website te verwijderen, of desnoods het Europese duurzaamheidslogo te verwijderen van de fles met een zwarte stift.

Maar de leden blijven vol onbegrip. "De producenten hebben veel geld betaald voor dat logo, en ik moet het nu verwijderen om geen boete te krijgen."

'Het is een verdienmodel'

De certificering "is een verdienmodel", zegt wijnboer David Klenert. Hij produceert al tien jaar biologisch, met alle bijbehorende keurmerken. Maar in maart dit jaar heeft hij zijn certificaten teruggegeven, omdat hij geen vertrouwen meer heeft in het systeem.

"Het gaat alleen maar om geld verdienen, het biologische staat niet voorop", zegt hij. Klenert mag zijn wijnen niet meer biologisch noemen, omdat hij schapen laat grazen onder zijn wijnranken. Zij houden het gras kort en bemesten het land.

Schapen

"Ze vroegen of mijn schapen bio-certificaten hebben. Als ze die niet hebben verliest mijn wijn ook de biologische status. Dat was voor mij de druppel die de emmer deed overlopen. De Europese bio-wetgeving is volkomen doorgeslagen."

Klenert betaalde voor zijn certificering elk jaar ongeveer 4.000 euro. De wijn die hij vóór afgelopen maart produceerde, mag ook niet meer als biologisch worden verkocht. "Alleen maar omdat ik niet betaal. Meerdere jaargangen rode wijn zijn feitelijk van me gestolen."

'Je kunt er ook mee stoppen'

Wijnhandelaren en slijters in Nederland begrijpen niet dat zij gecontroleerd moeten worden, als dat al bij wijnboeren gebeurt. De slijters zijn in overleg gegaan met controle-instantie Skal, maar dat overleg heeft niet geleid tot een ander beleid.

Skal stelt zich hard op: "Het is niet verplicht om biologische producten aan te bieden. Je kunt er ook mee stoppen." Slijtersunie-voorzitter De Boevere: "Ze ontmoedigen zo de biologische markt, terwijl ze hem zouden moeten bevorderen."

Regels afschaffen

De Europese Commissie liet juist deze week weten af te willen van allerlei beperkende regelgeving in de Europese interne markt, waaronder etikettering.

De verplichte certificatie van slijters en groothandels is volgens de Koninklijke Slijtersunie een van de zaken die onmiddellijk kunnen worden afgeschaft. De Boevere: "Waarom moeten de boer, de tussenhandelaar en de slijter alle drie gecertificeerd worden?"

Skal: 'Dit is de wet'

Directeur Nicolette Klijnhout-Klijn van Skal Biocontrole is niet onder de indruk van de bezwaren van de slijters en handelaren. "Dit is de wet. Ik voer die wet alleen maar uit", zegt ze.

De wet op biologische producten is een generieke wet, die dus geldt voor alle biologische producten. Klijnhout-Klijn: "Als u de wet wilt veranderen, moet u bij het Europees Parlement zijn."

Anders inschatten

Volgens Klijnhout-Klijn is het onderscheid tussen gewone winkels en webshops wel degelijk relevant. "Consumenten kunnen minder goed inschatten of een product echt is wat de verkoper belooft, wanneer het in de webshop staat."

Klijnhout-Klijn zegt wel dat er gesprekken zijn met de Europese Commissie over verandering van de regels, en dat dit onderwerp daar "op de lijst zal staan."