AVROTROSBron: ANP
Stikstofcrisis

De helft minder CO2 in 2030? Niet met windmolens en zonnepanelen, zegt milieuactivist Wouter van Dieren

Charlotte Jansen

Europa gaat 55 procent minder CO2 uitstoten per 2030, ten opzichte van 1990. 50 jaar na het rapport Groei aan Grenzen van de Club van Rome denkt Wouter van Dieren dat we met alleen naar CO2-uitstoot kijken, niet op de goede weg zitten.

De Club van Rome, bestaande uit gerenommeerde wetenschappers, uitten 50 jaar geleden al hun zorgen over de toekomst van onze aarde. Het rapport Grenzen aan Groei had grote invloed op het milieubewust zijn. "Het heeft een halve eeuw geduurd en nu hebben we het tot Brussel geschopt. Dat is mooi." Maar het moet helemaal anders, pleit hij.

Beleidsmakers

Bij CO2-uitstoot verminderen denk je aan windmolens, zonnepanelen en elektrische auto's. Maar dat is niet de richting die je op moet willen, zegt Van Dieren. "Vergeet het maar. Bij zeer veel windmolens heb je geen gratis energie, maar juist een vervolg van vervuilen en uitputting. Zonne- en windenergie kost veel te veel ruimte."

Daarnaast vindt hij dat de beleidsmakers op dit terrein niet goed bezig zijn. "Ik ben zeer beducht op het gebrek van inzicht in de hele keten", zegt Van Dieren daarover. "We hebben tientallen grenzen overschreden en niemand zegt: maak eens pas op de plaats. Iedereen legt pleidooien op tafel in de politiek, maar vrijwel niemand zegt dat het plafond zeer dichtbij is."

Elektrische auto's geen oplossing

Gisteren was Van Dieren op een excursie waar hem werd verteld dat als je de helft van het IJsselmeer vol legt met zonnepanelen, dat 2 procent energie van Borssele oplevert. Hij kan daar met zijn hoofd niet bij.

"Straks rijden we dus allemaal in elektrische auto's en staan we met al die elektrische auto's alsnog in de file. Je moet je eens bedenken wat voor footprint die auto's achterlaten en waar die batterij in die auto van is gemaakt", zegt Van Dieren.

De Club van Rome bestond uit tientallen wetenschappers, technische mensen en zakenmensen die samenwerkten in Rome. In 1972 kwam het rapport Grenzen aan Groei uit waarin stond dat als we zo door gingen met de aarde, in 100 jaar de rek er volledig uit was. De bevolkingsgroei was essentieel onderdeel van het probleem. In 1971 werd het rapport gelekt naar de wereldpers. De Oranjes zijn er altijd bij betrokken geweest. Zo is prinses Beatrix erelid.

Grondstoffen

Hoe moet het dan wel? Van Dieren adviseert om te kijken naar waar grondstoffen vandaan komen en duurzame energie te zien als een hulpmiddel. "Het gaat om de producten en de productie. Je ziet nu dat bij vrijwel alles wat wij doen, het vol zit met verspilling. Kijk naar de huizen: we hebben jarenlang huizen gebouwd waarbij de warmte zo door de kieren naar buiten verdween", zegt Van Dieren. "Als je dat met een factor 10 kunt verminderen, zit je op de goede weg."

Die factor 10, betekent dat we 90 procent minder moeten verspillen. "Dan komen we in de buurt van een oplossing." Moeten we dan zo gezegd 'ontspullen'? Nee, zegt Van Dieren. "Investeer in alternatieven. Dat is de oplossing."

Inge hoopt dat haar kinderwens alsnog in vervulling kan gaan door eicellen uit PortugalBron: EenVandaag
Inge hoopt dat haar kinderwens alsnog in vervulling kan gaan door eicellen uit Portugal

Nederlandse wensouders naar Portugal voor eiceldonatie, ook Inge (40) hoopt alsnog zwanger te worden: 'Mijn laatste optie'

1 op de 1.000 vrouwen komt in de overgang voor hun 30ste. Veel van deze vrouwen kunnen geen kind meer krijgen op een natuurlijk manier. De enige kans op een zwangerschap is dan nog eiceldonatie. 

In Nederland zijn er weinig vrouwen die een eicel doneren. Dat heeft meerdere redenen: zo is eiceldonatie een pittige ingreep en er is weinig over bekend in Nederland. Ook wordt aangeraden dat een donor zelf al een kind heeft, of geen kinderwens heeft. De wachtrij in Nederland voor een gedoneerde eicel is lang: het duurt als wensouder vaak jaren voor je aan de beurt bent.

'Normaal in Portugal'

Al die redenen leiden ertoe dat wensouders hun toevlucht zoeken in het buitenland. Een populair land is Portugal, vertelt directeur van een fertiliteitskliniek in Porto, Vladimiro Silva.

"We hebben geen wachtlijst voor Nederlandse vrouwen die hier komen." Hoe dat komt? Omdat eiceldonatie in Portugal normaal is, volgens de directeur. "In Portugal is het iets waar je heel trots op bent, om eiceldonor te zijn. Veel vrouwen delen online hun ervaringen."

Geen anonieme donatie

Een van de wensouders die naar Portugal uitweek voor eiceldonatie is Inge Brouwer. Zij zag in Nederland geen medische oplossing voor haar toestand en besloot het daarom buiten de landsgrenzen te zoeken.

"Portugal heeft vergelijkbare wetgeving zoals hier in Nederland, zo werken ze met bekende donoren", vertelt Inge. Dat is belangrijk voor haar, "want dan kan mijn kind later altijd contact opnemen met de vrouwelijke donor als hij of zij dat wil."

Nederlandse wensouders gaan naar Portugal voor eiceltransplantatie omdat regels daar soepeler zijn

'Hoe vervul ik deze hartenwens?'

Zelf kreeg Inge 2 jaar geleden op 38-jarige leeftijd de diagnose POI: vervroegde overgang. "Ik was in totale shock. Ik had er rekening mee gehouden dat het best een tijdje kon duren tot ik zwanger zou zijn, maar geen enkel moment dat het nooit zou kunnen." Het eerste wat door haar hoofd ging was: hoe word ik moeder? "Hoe vervul ik deze hartenwens?"

Inge onderzocht eerst wat haar mogelijkheden in Nederland waren. "Maar daar was ik heel snel klaar. Ik heb nog gekeken naar een eiceldonor in eigen kring, mijn zus bijvoorbeeld, maar zij was toen al te oud."

'Bij anderen komt het aanwaaien'

Op een gegeven moment hoorde ze van de mogelijkheden in Portugal. "Dat voelde als een heel logische stap." De eicel is Portugees, het zaad komt van haar eigen partner. In mei bezocht het stel de kliniek in Portugal. Onlangs hoorde ze dat een aantal eicellen succesvol is bevrucht. De eerste embryo wordt binnenkort naar Nederland gebracht en in Inge geplaatst.

"Ik voel me daar heel dankbaar over, maar tegelijkertijd vind ik het ook vaak moeilijk om dankbaar te zijn voor iets waarin ik zo word tegengewerkt en wat zo moeizaam gaat." En, voegt ze toe: "Terwijl het bij andere mensen zo aan komt waaien." Inge hoopt dat de plaatsing goed gaat en dat ze binnenkort zwanger is. Het is haar laatste optie. "Als het niet lukt, moet ik rouwen. Dit is het eindstadium."