Archiefstukken over toekomst Europa tonen tunnelvisie
"Al met al is het een zeer teleurstellende ervaring, die de spreker ook zichzelf aanrekent." Aldus de woorden van toenmalig minister-president Lubbers in de notulen van de ministerraad van de vrijdag na Zwarte Maandag. Dat was de dag waarop het Nederlandse voorstel voor de toekomst van Europa werd afgeserveerd door de Europese regeringsleiders.
Deze week maakte het Nationaal Archief in Den Haag de stukken openbaar van de ministerraden rondom het Verdrag van Maastricht in 1991. Daaruit blijkt vooral dat de diplomatie en het kabinet niet op één lijn zitten met betrekking tot de haalbaarheid van het Nederlands plan om een monetaire unie (EMU) en een politieke unie (EPU) tegelijkertijd op te bouwen. De integratie van Europa gaat veel te ver vinden belangrijke andere landen. Er blijkt vooral sprake van een tunnelvisie, zo laten de notulen zien.
Minister van Buitenlandse Zaken Hans van den Broek, minister van Financiën Wim Kok en premier Ruud Lubbers blijven geloven in een Nederlands hoogstandje ook al zijn alle berichten vanuit de Brusselse diplomatie buitengewoon negatief. En als alles mislukt, krijgt in de notulen vooral toenmalig staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Piet Dankert de wind van voren, hoewel premier Lubbers deels zijn hand in eigen boezem steekt.
Presentator Suzanne Bosman en politiek commentator Jos Heymans blikken terug op die periode aan de hand van de notulen van ministerraad, ingezien en ingelezen door politiek verslaggever Liesbeth Witteman, afgewisseld met uitspraken uit 2004 van de Brusselse diplomaat Peter Nieman.