Anti-verouderingspil: willen we dat wel?
De vele kwalen en gebreken die bij ouderdom komen kijken zijn niet te ontkomen. Of toch?
Beschadigde cellen in het ouder wordende lijf maken het lichaam vatbaar voor ziekte. Een internationaal team onderzoekers werkt aan een product dat die beschadigde cellen opruimt of tegenwerkt. Zij denken dat een langer gezond leven met minder ziektes binnen handbereik is.
Maar moeten we dat wel willen? De helft (53%) van de deelnemers aan onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel heeft wel interesse in medicatie om de gezonde levensjaren te verlengen. Vier op de tien (37%) vinden de ontwikkeling van anti-verouderingsmedicatie in principe echter een slechte ontwikkeling.
Kostenbesparingen
Verdeeldheid dus bij panelleden, die voor hun positie verschillende argumenten aandragen. Voorstanders van anti-verouderingsmedicatie wijzen op de kostenbesparingen voor de samenleving: een gezonde oude dag voorkomt veel ziektekosten. Ook denken deze panelleden dat als mensen langer vitaal blijven, ze ook langer kunnen blijven werken en meedraaien in de samenleving.
Tegenstanders vinden het een slechte zaak om de levensduur op onnatuurlijke wijze te rekken. Zij wijzen ook op toenemende eenzaamheid onder ouderen.
'Veroudering is een ziekte'
Andrea Maier, hoogleraar ouderengeneeskundige en lid van het onderzoeksteam dat het medicijn ontwikkelt zegt dat veroudering een aandoening is waarvan de symptomen kunnen worden bestreden. Zij poneerde de stelling 'Veroudering is een ziekte'. Drie op de vier (74%) zijn het daar niet mee eens.
Vitaal ouder worden
Maar liefst 72% van de deelnemers onderneemt al activiteiten die de gevolgen van veroudering bestrijden. In beweging blijven is daarvoor de meest populaire methode (60%), gevolgd door het trainen van geestelijke vermogens (47%) en het hanteren van een gezond voedingspatroon (44%). Eén op de vijf (18%) maakt gebruik van voedingssupplementen zoals vitaminepillen om langer vitaal te blijven.
Vooral jongeren jagen het eeuwige leven na
Jongere panelleden jagen het eeuwige leven meer na dan ouderen. Gesteld dat er een mogelijkheid zou worden gevonden om het lichaam en de geest eeuwig gezond te houden, zouden de helft van de 18 tot 25 jarigen (47%) aanzienlijk langer of zelfs eeuwig willen blijven leven. Voor 65-plussers daalt die wens tot een vierde (26%).
Uitzending
In EenVandaag een gesprek met Andrea Maier. Ook spreken we met filosoof Bert Keizer, die tevens arts is in een verpleeghuis. Hij is tegenstander van een anti-verouderingspil. Ook spreken we met Gijs Rademaker van het EenVandaag Opiniepanel en twee vitale en gezonde panelleden, die verschillend denken over deze anti-verouderingspil.
Bekijk hier de uitzending over de ontwikkeling van het medicijn terug
Het enthousiasme over AI lijkt geen grenzen te kennen. Beleggers stoppen er miljarden in en de beurskoersen van techreuzen exploderen. Maar wat als AI een bubbel blijkt, en die knapt? "Dan kan dat serieuze gevolgen hebben voor de gewone economie."
Volgens Martin Visser, economisch commentator van De Telegraaf, zijn de signalen overduidelijk. "De waarderingen van AI-bedrijven rijzen de pan uit. Als de verwachtingen niet uitkomen, storten die koersen in, en dat raakt niet alleen beleggers. Dat raakt iedereen."
Goudkoorts
Wie de huidige AI-markt bekijkt, ziet een nieuw soort goudkoorts. Bedrijven beloven dat kunstmatige intelligentie alles verandert: hoe we werken, winkelen, leren en zelfs denken.
Lennard Zwart, investeerder in AI, noemt dat een klassieke bubbel. "Iedereen probeert erin te springen. De bedragen zijn bizar. Het doet sterk denken aan 1999, toen internet de toekomst was. En dat klopte, maar niet voor al die bedrijven die toen de hemel in werden geprezen."
Dotcom-bubbel
Zwart verwijst naar de zogenoemde 'dotcom-bubbel'. Start-ups zonder omzet gingen naar de beurs met waarderingen van miljarden. Toen de winst uitbleef, kelderden de koersen. In Nederland werd World Online het symbool van die crash. Oprichter Nina Brink had haar aandelen vlak voor de beursgang verkocht, wat het vertrouwen in één klap vernietigde.
Toch was die internetgekte niet volledig voor niets. De overinvesteringen zorgden ervoor dat Nederland een van de best verbonden landen ter wereld werd. De glasvezelkabels uit die tijd vormen nog steeds de basis van onze digitale infrastructuur.
'Als de lucht eruit loopt, kan dat hard gaan'
Volgens Zwart worden bedrijven nu gewaardeerd alsof ze al jarenlang winst maken, terwijl veel van hen nog in de experimentele fase zitten, net zoals toen. "Er wordt onvoldoende gekeken naar de risico's. Als de lucht eruit loopt, kan dat hard gaan."
Een bubbel ontstaat als beleggers meer betalen voor verwachtingen dan voor werkelijke waarde. Zolang iedereen gelooft in groei, stijgen de koersen. Maar zodra het vertrouwen wegvalt, spat de zeepbel uiteen.
'De hype is groot'
Martin Visser denkt dat de gevolgen van een AI-crash verder zullen reiken dan de beursvloer. "Veel mensen hebben indirect geld belegd in techbedrijven via pensioenfondsen of beleggingsfondsen. Als die koersen instorten, verdampt dat vermogen. Dat heeft invloed op vertrouwen, bestedingen en uiteindelijk op de hele economie."
Het Internationaal Monetair Fonds waarschuwde onlangs voor dezelfde dynamiek rondom AI als tijdens de dotcom-bubbel. De waarderingen van AI-bedrijven lopen waarschijnlijk te ver vooruit op de realiteit, zegt Visser. "De hype is groot, alom wordt gevreesd voor een correctie."
Ongekende groei
Wereldwijd wordt dit jaar zo'n 350 miljard euro gestoken in datacenters en rekenkracht om AI draaiend te houden. In Amsterdam staan er bijvoorbeeld meerdere van het Amerikaanse bedrijf Equinix.
"Zonder deze infrastructuur geen AI", vertelt Michiel Eielts, directeur van Equinix Benelux. "De groei is ongekend. De vraag is zo groot dat de industrie het bijna niet kan bijbenen, maar een datacenter als dit bouwen, daar heb je toch wel 2 jaar voor nodig."
Razendsnelle ontwikkelingen
Voor Jelle Zuidema, universitair hoofddocent kunstmatige intelligentie aan de Universiteit van Amsterdam, is duidelijk dat de sector in een wapenwedloop zit. "Wie het grootste en slimste AI-model heeft, krijgt de macht. Bedrijven investeren miljarden uit angst om achter te blijven."
Zuidema maakt zich daarom zorgen over de razendsnelle ontwikkelingen. "We rennen vooruit zonder na te denken over de gevolgen. Als straks bedrijven instorten of duizenden banen verdwijnen, komt dat hard aan. En niet alleen in Silicon Valley."
Sneller werken en minder personeel
AI belooft ons slimmer en efficiënter te laten werken, maar dat roept ook fundamentele vragen op. "Of het voor de maatschappij als geheel zin heeft om de boel alsmaar efficiënter te willen maken en banen te vervangen, is iets waar we de komende tien jaar serieus over moeten nadenken," zegt investeerder Zwart. Want hoe wenselijk is die vooruitgang als het banen kost?
Het gevaar is volgens Zwart dat AI niet alleen handwerk overneemt, maar ook denkwerk. "Dat maakt deze technologische revolutie anders dan eerdere." We kunnen AI steeds sneller kopiëren en versterken, maar ik zie nog niet waar de nieuwe banen dan vandaan gaan komen."
Kwetsbaar Europa
Terwijl de Verenigde Staten en China de AI-markt domineren, worstelt Europa met zijn positie. "We hebben briljante onderzoekers", zegt Zuidema. "Maar ze vertrekken naar Californië. Daar is het geld, daar staan de supercomputers."
Visser vindt dat een zorgelijke ontwikkeling. "Europa wil minder afhankelijk zijn van anderen, maar op technologiegebied blijven we achter. De AI-ontwikkeling speelt zich grotendeels af buiten onze grenzen, dat maakt ons kwetsbaar als er iets misgaat."
De hype zal afkoelen
Als de AI-bubbel knapt, hoeft dat zeker niet te betekenen dat de technologie verdwijnt. Net als na de internetcrisis zullen de echte winnaars overeind blijven, verwacht Visser. "De infrastructuur, de kennis, de software, dat blijft allemaal gewoon bestaan, maar de hype zal afkoelen."
Zuidema ziet het als een noodzakelijke fase. "Elke technologische revolutie gaat door een golf van euforie en teleurstelling. Daarna volgt stabiliteit. De vraag is alleen hoeveel schade er onderweg wordt aangericht."