Amber (27) en Odet (32) werden slachtoffer van straatintimidatie: 'Een vorm van onvrijheid'

Amber (27) uit Utrecht wordt regelmatig lastiggevallen op straat. "Het gebeurt op allerlei manieren. Dat je over straat fietst en dat iemand je naroept, of dat mensen langs je fietsen en naar je fluiten."

'Overal waar mensen zijn'

"Het is eigenlijk op alle openbare plekken, en het hoeft ook niet rustig te zijn, of juist druk", zegt Amber. "Het gebeurt op straat, in de club, in de trein, op het station. Eigenlijk overal waar mensen zijn."

Recent werd Amber achtervolgd in een supermarkt. "Er gebeurde drie keer iets in één week. Toen was ik in de Albert Heijn, en was er een man die duidelijk gedronken had. Hij liep de hele tijd achter me aan." Ze riep tegen hem dat hij haar met rust moest laten, maar dat deed hij niet.

Omstanders

"Ik zag ook dat mensen naar me keken, ze hielden me in de gaten. Ik had dus snel door dat het niet ging escaleren, want mensen zagen het, maar toen ik eenmaal buiten kwam brak ik en moest ik huilen. En toen dacht ik: waarom gebeurt dit de hele tijd? Het is gewoon zo vermoeiend." De omstanders grepen niet in.

Straatintimidatie heeft grote gevolgen in haar leven: ze past haar gedrag aan als ze de deur uit gaat. "Ik probeer mensen niet aan te kijken op straat."

'Ineens stond hij naast me'

Odet (32) woont in Eindhoven, en maakte ook meerdere vormen van straatintimidatie mee. Ook heeft ze ervaring met seksueel geweld. Het gebeurde op een avond dat ze vanuit de stad met vrienden naar huis liep. "Zij waren ver meegelopen en ik was bijna thuis. Ze vroegen nog: zullen we even meelopen tot de voordeur?"

Ze wuifde dat weg, ze was toch al bijna thuis. "Ik moest alleen nog m'n fiets op slot zetten. Toen zag ik dat er iemand naast me stond. Ik keek naar rechts en zag een bloot geslachtsdeel." Odet gilde en schold de man uit, maar hij bleef haar achtervolgen. "Hij had niet door dat ik al thuis was. Gelukkig kreeg ik de voordeur snel open."

Aangifte doen

Ze belde direct de politie en deed aangifte. De impact na afloop is enorm. "Ik heb al eerder zulke dingen meegemaakt in mijn leven en was daar helemaal overheen, maar ik stortte helemaal in. Alles kwam weer terug." De term 'straatintimidatie' is volgens Odet niet de goede term.

"Want het gebeurt ook in het openbaar vervoer, om eens wat te noemen. Ik heb meegemaakt dat mannen kusgeluidjes naar je maken in de bus, dat me gevraagd werd of ze mee konden lopen naar huis." Ze snapt niet dat mannen dit soort gedrag vertonen, verzucht ze. "Je weet wat je mensen aandoet, iedereen weet inmiddels wat het is en dat mensen daar echt veel last van kunnen hebben. Ik denk dat ze een superioriteitscomplex hebben en daarom dus denken: Ik mag dit doen."

'Vorm van onvrijheid'

Sinds bijna een jaar is straatintimidatie strafbaar, zodat dit gedrag actiever bestreden kan worden. Daar is Mariëtte Hamer, regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, blij mee. Toch is er nog veel werk aan de winkel, zegt zij. "De cijfers laten zien dat straatintimidatie alomtegenwoordig is onder vrouwen", zegt Hamer. "Ze houden er rekening mee wanneer ze de deur uitgaan. Dat is een vorm van onvrijheid."

Ook maakt de regeringscommissaris zich zorgen over het nieuwe fenomeen dat vrouwen worden lastiggevallen door jongens op fatbikes, die vervolgens filmend wegrijden en dat vervolgens online gooien.

Melden

"Ik hoop dat vrouwen zich aangemoedigd voelen om wél de politie, of de gemeente, te bellen als ze iets meemaken op straat. Nu het strafbaar is, kan de politie meer doen. Het is belangrijk dat mensen dat weten", benadrukt Hamer.

Ook als een aangifte geen veroordeling oplevert, kan het helpen, zegt zij. "Meldingen en aangiftes geven inzicht in op welke plekken straatintimidatie voorkomt. Door meerdere meldingen zijn soms patronen te zien. Dat helpt de politie in de wijk. Daarmee maak je het ook veiliger voor anderen."