Amanda's Droom - Rusland, dag 3 & 4
Zaterdag 15 november - Opnieuw staan we op het vliegveld van Moskou. Natuurlijk was er vandaag maar een fractie van het verkeer van gisteren op de weg, en zijn we veel te vroeg. Maar liever dat, dan weer de zenuwen dat we te laat zullen zijn. De spanning van de afgelopen dag is inmiddels goed zichtbaar op mijn gezicht. Dat valt met middeltjes niet meer weg te werken.
Even nog dreigt er een kink in de kabel te komen als Irina en Oleg wel naar Moermansk mogen, maar ik niet omdat ik een papier met bepaalde stempels bij mijn toeristenvisum mis. Ik heb geen journalistenvisum aangevraagd, om een eventueel nee te vermijden. We komen tenslotte niet voor een onderwerp dat de Russische autoriteiten welgevallig is.
Gelukkig zwicht de douaneman voor mijn hotelvoucher voor Moermansk en rukken we weer een stukje verder op. Irina moet praten als Brugman om een enorme toeslag voor onze apparatuur te voorkomen. Maar als ik dat speciale lachje om haar lippen zie weet ik dat het is gelukt. Eén ding baart me nog zorgen. Op een scherm - we zijn nog in Moskou - zie ik dat het in Moermansk minus 20 graden is! Google Weather had maar min 7 beloofd. We besluiten dat het een vergissing moet zijn.
Monchegorsk, het is rond 10 uur in de ochtend. We moeten de raampjes van de auto van binnen krabben. Overal sneeuw. Een gure wind. Het scherm in Moskou had het bij het rechte eind.
Het kost moeite om het flatgebouw van Andrey te vinden. Daardoor zijn we aan de late kant. Waarom bellen we hem niet om de weg te vragen en te laten weten dat we er bijna zijn, vraag ik me af. Maar gelukkig houd ik me in.
Als we dan eindelijk aankomen bij zijn flat klopt mijn hart in m'n keel. Hoe is Andrey eraan toe. Zullen de opnames met hem interessant genoeg zijn voor een vervolg-uitzending. Verdorie, daar is die beroeps-deformatie weer. Hem kunnen vragen hoe het met hem is, DAAR gaat t om dit keer. Niets meer, niets minder.
We bellen aan op nummer 4. De deur gaat open en met enig ongeloof herken ik Andrey. Ik herinner me hem met heel weinig haar, maar nu heeft hij een
stevige donkere bos. Zijn gezicht is voller, en hij loopt zonder krukken. Maar vooral verrast hij me door zijn ontwapenende, open, ietwat verlegen blik. Onhandig wisselen we wat zinnen. Om de ongemakkelijke situatie te doorbreken buigt hij
naar voren en pakt de kat: "Kijk", zegt ie, "ik ben niet alleen".
De nacht hebben Irina, Oleg en ik in Monchegorsk doorgebracht.
Een simpel hotelletje, maar met alles wat je nodig
hebt. De kruik is van thuis, de waterkoker van het hotel. Want ik voel me pas bij plus 25 comfortabel. Voor het ontbijt moet je door de snijdende kou aan
de overkant van de weg. Om 08.00 uur zitten we daar. De rook van de vorige avond hangt er nog. We zijn niet de enigen. De eerste gasten zitten in de hoek. Op de toog staan 4 glazen. Het worden Bloody Mary's. Gelukkig niet voor ons.Die zondag praten we de hele dag met Andrey. Pas dan begrijp ik dat hij bij ons eerste bezoek al botkanker had, in zijn knie. Dat verklaart zijn bijna kale hoofd van toen, door de chemotherapie. Stad en land hebben zijn moeder en hij afgelopenop zoek naar hulp. Maar alle artsen gaven hem hooguit nog 8 - 12 maanden en wilden allemaal amputeren.
Hulp vanuit het leger kreeg ie niet. Zijn commandant schoof alle verantwoordelijkheid van zich af. Beweerd werd dat de toestand van zijn been veroorzaakt was door de kanker, en niet door de mishandelingen en hij feit dat hij niet naar het ziekenhuis mocht. Toen Andrey toch een gerechtelijke procedure begon verdwenen belangrijke stukken uit het dossier.
Toen hij begreep dat hij het nooit zou kunnen winnen van het systeem, wilde hij dat de
zaak zo snel mogelijk afgelopen zou zijn. Excuses, een uitkering van het leger, hij heeft het allemaal nooit gekregen. Toch is hij niet verbitterd. Wel zegt hij zijn commandant en de legerarts niet te kunnen vergeven.
Terugkijken naar het verleden wil Andrey eigenlijk niet. Dat geeft negatieve energie. Hij wil zijn blik richten op de toekomst.
Hij vertelt dat hij de lokale televisie-omroep heeft opgericht en de medewerkers heeft opgeleid. Toen dat karwei was gepiept, werd hij gevraagd bij de lokale krant. Hij onderhoudt de website, want zijn lust en leven zijn computers en het internet.
Die baan is niet officieel, want omdat hij een miniscule invalide-uitkering heeft mag hij eigenlijk niet werken.
Door een ingewikkelde constructie werkt hij er toch. Tegen heel weinig geld, maar zijn dag heeft nu wel structuur en hij is onder mensen. En dat is veel waard.
Ook vertelt hij over drie uiterst pijnlijke behandelingen die hij heeft gehad in de Ilizarov-kliniek in Kurgan, Siberie. Dat is een zeer gespecialiseerd instituut waar zijn been, dat op een bepaald moment ruim 30 cm korter was dan het andere, wordt opgerekt.
Er is nog 1 behandeling mogelijk. "Dan ben ik weer gelijkwaardig", zegt hij. Maar de kans op een mislukking is er ook, en kan zelfs slechter worden. De behandeling is zo pijnlijk dat hij er nu niet aan wil denken. Of hij het ooit zal laten doen, hij weet het niet.
Pijnlijk is ook dat zijn vriendin hem tijdens de laatste behandeling heeft verlaten. Zijn appartementje deelde hij samen met haar. Zijn grote wens is dat hij een normaal leven kan leiden en een gezin kan stichten, zoals ieder ander.En dat de mensen wat aardiger voor elkaar zouden zijn. "Dan hebben we een betere wereld".
Ver in de middag biedt hij ons iets te drinken aan. Hij vraagt of ik meega naar de winkel om iets te kopen voor bij de thee. Eerder heeft hij verteld dat hij zo weinig verdient dat hij altijd moet opletten dat hij het goedkoopste koopt. En dat hij dat moeilijk te verteren vindt. Als hij niet invalide was had hij in een officiële baan veel beter kunnen
verdienen. Zijn verhaal snijdt me door m'n ziel.
Ik weet niet wat ik moet doen en bied aan dat wij de versnapering zullen betalen. Het gaat maar om een klein bedrag; gelukkig neemt hij het aan.
Ik betrap me erop dat ik hem bewonder om zijn verstandige woorden, zijn innerlijke beschaving, zijn zachtheid, maar ook zijn kracht. Als we hem vragen waar hij die kracht uit put, trekt hij zijn schouders op en geeft geen antwoord.
op zoek naar hulp. Maar alle artsen gaven hem hooguit nog 8 - 12 maanden en wilden allemaal amputeren.
Hulp vanuit het leger kreeg ie niet. Zijn commandant schoof alle verantwoordelijkheid van zich af. Beweerd werd dat de toestand van zijn been veroorzaakt was door de kanker, en niet door de mishandelingen en hij feit dat hij niet naar het ziekenhuis mocht. Toen Andrey toch een gerechtelijke procedure begon verdwenen belangrijke stukken uit het dossier.
Toen hij begreep dat hij het nooit zou kunnen winnen van het systeem, wilde hij dat de
zaak zo snel mogelijk afgelopen zou zijn. Excuses, een uitkering van het leger, hij heeft het allemaal nooit gekregen. Toch is hij niet verbitterd. Wel zegt hij zijn commandant en de legerarts niet te kunnen vergeven.
Terugkijken naar het verleden wil Andrey eigenlijk niet. Dat geeft negatieve energie. Hij wil zijn blik richten op de toekomst.
Hij vertelt dat hij de lokale televisie-omroep heeft opgericht en de medewerkers heeft opgeleid. Toen dat karwei was gepiept, werd hij gevraagd bij de lokale krant. Hij onderhoudt de website, want zijn lust en leven zijn computers en het internet.
Die baan is niet officieel, want omdat hij een miniscule invalide-uitkering heeft mag hij eigenlijk niet werken.
Door een ingewikkelde constructie werkt hij er toch. Tegen heel weinig geld, maar zijn dag heeft nu wel structuur en hij is onder mensen. En dat is veel waard.
Ook vertelt hij over drie uiterst pijnlijke behandelingen die hij heeft gehad in de Ilizarov-kliniek in Kurgan, Siberie. Dat is een zeer gespecialiseerd instituut waar zijn been, dat op een bepaald moment ruim 30 cm korter was dan het andere, wordt opgerekt.
Er is nog 1 behandeling mogelijk. "Dan ben ik weer gelijkwaardig", zegt hij. Maar de kans op een mislukking is er ook, en kan zelfs slechter worden. De behandeling is zo pijnlijk dat hij er nu niet aan wil denken. Of hij het ooit zal laten doen, hij weet het niet.
Pijnlijk is ook dat zijn vriendin hem tijdens de laatste behandeling heeft verlaten. Zijn appartementje deelde hij samen met haar. Zijn grote wens is dat hij een normaal leven kan leiden en een gezin kan stichten, zoals ieder ander.En dat de mensen wat aardiger voor elkaar zouden zijn. "Dan hebben we een betere wereld".
Ver in de middag biedt hij ons iets te drinken aan. Hij vraagt of ik meega naar de winkel om iets te kopen voor bij de thee. Eerder heeft hij verteld dat hij zo weinig verdient dat hij altijd moet opletten dat hij het goedkoopste koopt. En dat hij dat moeilijk te verteren vindt. Als hij niet invalide was had hij in een officiële baan veel beter kunnen
verdienen. Zijn verhaal snijdt me door m'n ziel.
Ik weet niet wat ik moet doen en bied aan dat wij de versnapering zullen betalen. Het gaat maar om een klein bedrag; gelukkig neemt hij het aan.
Ik betrap me erop dat ik hem bewonder om zijn verstandige woorden, zijn innerlijke beschaving, zijn zachtheid, maar ook zijn kracht. Als we hem vragen waar hij die kracht uit put, trekt hij zijn schouders op en geeft geen antwoord.
Oekraïners de straat op tegen besluit president Volodymyr Zelensky: 'Nieuwe wet is twee stappen terug in corruptiebestrijding'
Door een nieuwe wet staan twee Oekraïense anticorruptiediensten straks onder de regering van dat land, tot ongenoegen van burgers die volop ertegen protesteren. Wat betekent dit voor Oekraïne? "Twee stappen terug op corruptiebestrijding."
Dit besluit wordt door het volk niet alleen gezien als een stap terug voor corruptiebestrijding, maar ook als gevaar voor het toetreden tot de Europese Unie. Daarvoor moeten landen namelijk actief corruptie tegengaan.
'Een weg terug voor Oekraïne'
Corruptie is al erg lang een probleem in het land, vertelt correspondent Joost Bosman. "Het stamt nog uit de Sovjet-Unie en stamt eigenlijk uit Rusland." In 2014 was daarom de zogenaamde Maidan-opstand, tegen het corruptieregime van toenmalig president Viktor Janoekovytsj.
"Het ideaal van die opstand was: we moeten een corruptievrije maatschappij hebben. En daar zijn die twee organisaties, SAPO en NABU, voor in het leven geroepen." Tot nu toe lukt het de organisaties om de corruptie tegen te gaan in het land. "Maar nu worden ze onder het Openbaar Ministerie geplaatst, waardoor ze minder effectief kunnen opereren. Dat zou wel weer eens een weg terug kunnen zijn voor Oekraïne."
'Zelensky heeft alle macht in de hand'
President Volodymyr Zelensky had de wet tegen kunnen houden, maar heeft dat niet gedaan. Volgens Bosman heeft Zelensky op dit moment veel macht in het land. "Hij heeft een overgrote meerderheid in het parlement, waardoor hij dus eigenlijk, net als Donald Trump in Amerika, alle macht in handen heeft."
En dat is sinds de invasie van Rusland alleen nog maar meer geworden. "Er is een noodtoestand, een staat van beleg, waardoor Zelensky het nog meer voor het zeggen kreeg."
Corruptie rond Zelensky
Dat terwijl er ook geluiden zijn dat er mogelijk bij Zelensky zelf, of in ieder geval in zijn omgeving, ook veel corruptie plaatsvindt. "In die zin is het ook niet verwonderlijk dat Zelensky deze twee organisaties misschien een toontje lager wil laten zingen."
Er zijn ook mensen die vinden dat de president te veel macht naar zich toetrekt, weet Bosman. "Bijvoorbeeld Vitali Klitschko, de burgemeester van Kyiv. Die noemt Zelensky inmiddels onverholen een dictator." Aan de andere kant heeft Zelensky natuurlijk een moeilijke positie, gaat Bosman verder. "Zijn land is in oorlog, dreigt aan stukken te worden gescheurd door een grote buur. Hij heeft het ook niet altijd even makkelijk wat dat betreft."
Populariteit
Waar Zelensky aan het begin van de Russische invasie een populariteit van 92 procent had, is die ondertussen flink gezakt. "We zijn nu 3,5 jaar verder. Een president in oorlogstijd moet vuile handen maken. Hij heeft een mobilisatie door moeten voeren, die leeftijd ook moeten verlagen, waardoor heel veel jongens die niet willen nu opgepakt worden op straat. Ja, dat doet wat met je populariteitscijfers."
En ook hierin heeft corruptie invloed. "Je ziet toch dat dit soort corruptieschandalen steeds verder woekeren en gewoon niet weg te krijgen zijn, en ook zijn eigen omgeving lijkt te raken. Ook daarin zou toch nog wel enige corruptie plaatsvinden en dat heeft natuurlijk altijd gevolgen voor zijn populariteit."
'Twee stappen terug'
Dat de bevolking bang is dat Oekraïne door deze wet minder kans maakt om toe te treden tot de Europese Unie, is volgens Bosman terecht. "Ze zijn 12 jaar geleden begonnen met corruptiebestrijding en dat ging redelijk goed, ook al moest er - en moet er nog steeds - heel veel gebeuren. Maar als dit soort organisaties onder directe controle van de staat komen en hun onafhankelijkheid verliezen, dan is dat toch twee stappen terug in die corruptiebestrijding."
"En dat zal automatisch de toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie ofwel vertragen, ofwel uiteindelijk helemaal teniet doen."