Als de zonnepanelen op je dak meer stroom opleveren dan jij verbruikt, kun je die overtollige stroom in Nederland alleen kwijt aan je energieleverancier. Vaak tegen een lage prijs. In Vlaanderen doen ze het anders. Daar kan je het gewoon doorverkopen.
Sinds 1 juni vorig jaar mogen inwoners van het Vlaamse deel in België de duurzame energie die ze opwekken en overhebben doorverkopen aan particulieren. Energiedelen heet dat. Daar krijgen ze een hogere prijs voor dan wanneer ze het verkopen aan hun energieleverancier.
'Alles is mogelijk'
Inmiddels zijn er bijna 2.000 mensen die aan energiedelen doen en daar komen er zo'n 200 per week bij. "Je kunt met je buurman delen, met je tante. Er zijn ouders die hun overtollige energie schenken aan hun kinderen die ergens anders wonen", vertelt Björn Verdoodt van de Vlaamse netbeheerder Fluvius die het energiedelen faciliteert.
"Je kunt zelfs energie met jezelf delen", vervolgt hij. "Stel, je hebt een vakantiehuis en je hebt op het huis waar je woont zonnepanelen liggen, dan kan je in je vakantiehuis gebruikmaken van de stroom die je thuis hebt opgewekt. Eigenlijk is alles mogelijk, zolang je maar bij dezelfde netbeheerder zit."
Voor beide partijen voordeliger
In België is energiedelen voordeliger als je dat doet met een andere particulier. Waar het terugleveren aan je energiemaatschappij zo'n 10 cent oplevert, wordt overtollige energie door particulieren voor ongeveer 20 cent geleverd. Voor de particuliere koper is het ook voordeliger, die betaalt dan 20 cent in plaats van de meer gebruikelijke 30 cent. Winst voor beide kanten dus.
Philippe Bogaert is een van de eerste energiedelers in Vlaanderen. In zijn achtertuin liggen 60 zonnepanelen. Daarmee verwarmt hij zijn huis en zijn zwembad en laadt hij zijn auto op. De resterende 20 procent verkoopt hij via een website, waar hij binnen een paar clicks gekoppeld wordt aan een klant die ongeveer de hoeveelheid van zijn overtollige stroom nodig heeft, vertelt hij.
Waarom voordeliger?
Als klant met een variabel energiecontract betaal je op dit moment ongeveer 40 cent per kilowattuur (KWh) energie. Dat is ook ongeveer het tarief dat je krijgt wanneer je stroom uit je zonnepanelen teruglevert aan je energieleverancier. Dat valt onder de salderingsregeling.
Maar zodra je meer gaat terugleveren dan je verbruikt, is de vergoeding fors lager, zo'n 10 cent. Als particulieren zoals in Vlaanderen nu de mogelijkheid krijgen om onderling stroom te verkopen, zou de door hen vastgestelde verkoopprijs bijvoorbeeld 20 cent kunnen zijn.
De verkopende particulier krijgt dan 20 cent in plaats van 10 cent. En de kopende particulier betaalt dan 20 cent in plaats van 40 cent. Het totale voordeel kan nog groter worden als de salderingsregeling in 2025 langzaam wordt afgebouwd.
Concurreren met energieleveranciers
"Van de energieleverancier krijg je centen voor je overtollige stroom, van de particulier krijg je euro's, bij wijze van spreken", zegt Philippe.
"Ik vind het verschil tussen 10 cent krijgen en 30 cent betalen wel heel groot", vervolgt hij. "Ik vind het heel gezond dat er extra concurrentie ontstaat tussen de kleine particulieren en de grote energieleveranciers. Daar zit toch genoeg vet op de botten. Daarnaast geloof ik in een duurzame economie waarin we alles maximaal op elkaar afstemmen."
Slimme meter nodig
Netbeheerder Fluvius registreert de leveringen tussen particulieren. Voorwaarde is dat beiden een slimme meter hebben die zo is ingesteld dat per kwartier wordt bijgehouden wat de levering of het verbruik van elektriciteit is.
"We houden per kwartier bij wat er geleverd en gebruikt wordt. Die stroom moet namelijk uiteindelijk afgetrokken worden van de stroom die de reguliere energieleverancier levert", legt Verdoodt van Fluvius uit.
Afbouw salderingsregeling
De salderingsregeling stelt Nederlandse huishoudens met zonnepanelen in staat om hun op dat moment niet gebruikte stroom terug te leveren aan het elektriciteitsnet en dit te verrekenen met hun energierekening. Vanaf 1 januari 2025 wordt de salderingsregeling geleidelijk afgebouwd.
Dat betekent dat het financiële voordeel van salderen stapsgewijs wordt verminderd. In plaats van de volledige teruglevering te verrekenen, wordt een kleiner percentage van de teruggeleverde elektriciteit vergoed. Huishoudens met zonnepanelen ontvangen in 2025 minder financieel voordeel voor hun teruggeleverde elektriciteit.
Tot en met 2024 mag je nog evenveel stroom als dat je gebruikt salderen (100 procent), in 2025 en 2026 mag je nog 64 procent salderen. Daarna wordt de regeling jaarlijks met 9 procent afgebouwd tot en met 2030. Vanaf 2031 is het niet meer mogelijk om zelf opgewekte stroom te salderen. Je kunt dan nog wel de te veel opgewekte stroom terugleveren.
Niet iedereen is blij
Niet alle Vlaamse energieleveranciers zijn blij met de nieuwe mogelijkheid van energiedelen. Zo vragen sommige leveranciers extra administratiekosten die kunnen oplopen tot 150 euro per particuliere energiedeler.
"Ze proberen het tegen te werken, je af te schrikken", vindt Philippe. "Gelukkig kun je dan overstappen naar een andere maatschappij die wel begrijpt dat dit ook een antwoord is op de wens om met z'n allen duurzamer energie te delen."
Wet moet aangepast worden
In Nederland wordt nu ook voorzichtig gekeken of je je overtollige stroom kan verkopen aan een andere particulier. Ook omdat de Europese Unie erop aandringt.
Maar om dat echt mogelijk te maken moet de wet worden aangepast. Aanstaande vrijdag komt er waarschijnlijk een Kamerbrief van het kabinet over de nieuwe energiewet. Daarin wordt aangekondigd dat deze mogelijkheid onderzocht gaat worden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.