Zo helpt Virtual Reality IC-patiënten van psychische klachten af

De helft van alle Intensive-Care patienten kampt nog lang na opname met lichamelijke en psychische klachten zoals vermoeidheid, angsten en depressies. Een experimentele behandeling met behulp van virtual reality biedt uitkomst.

Maar liefst vijf weken heeft Henny op de Intensive Care afdeling van het Erasmus Medisch Centrum doorgebracht: "Ik werd opgenomen met orgaanfalen. Dat kwam door een septische shock, een soort van bloedvergiftiging. Langzaam aan ging het fysiek beter, maar die periode bleef toch een beetje als een nachtmerrie in mijn hoofd hangen."

"Ik wil graag af van die nare herinneringen aan de Intensive Care"

Toen de artsen Henny vroegen of ze mee wilde doen aan een experimentele behandeling voor patiënten met traumatische IC-ervaringen, zei ze direct ja: "Ik wilde graag af van alle nare herinneringen."

Tijdens de therapie moet Henny een speciale bril opzetten waardoor ze de IC-opname virtueel opnieuw gaat beleven. En tot haar verbazing werkt het. Ze kan beter plaatsen wat er allemaal gebeurd is op de IC en dat het minder eng was dan de herinneringen haar deden geloven.

VR-omgeving waarheidsgetrouw maar met meer controle

Michel van Genderen is arts in opleiding tot intensivist, en onderzoeker. Hij werkt met VR en ziet de resultaten: "Door mensen met behulp van virtual reality opnieuw het verblijf op de Intensive Care te laten ervaren, zijn we in staat voormalig IC-patiënten mee te nemen naar hun nare herinneringen. De VR-omgeving is waarheidsgetrouw, maar de patiënten hebben dan veel meer controle over de situatie. Ze zien ook dat de realiteit een stuk minder eng is dan de herinneringen hen doen geloven."

Dit mechanisme is afgeleid van de psychiatrie waar door middel van blootstelling, de zogeheten exposure therapie, nare 'oude' ervaringen en de daarmee gepaard gaande negatieve gevoelens afgezwakt kunnen worden.

Vaak psychische klachten na behandeling op Intensive Care

Van Genderen legt uit dat door verbeterde medische zorg steeds meer IC-patienten kunnen genezen, maar dat een groot deel van hen na afloop te maken krijgt met psychische of cognitieve problemen. Dit kunnen bijvoorbeeld depressies, angsten en nachtmerries of geheugenproblemen zijn. Allemaal klachten die deel uitmaken van het Post Intensive Care Syndroom.

"Het gaat jaarlijks om tienduizenden mensen in Nederland. We proberen veel, maar tot nu toe is er eigenlijk nog geen goede behandeling voor deze groep. Ondanks dat patiënten fysiek herstellen zien we vaak dat ze te maken krijgen met psychische of cognitieve klachten na een behandeling op de Intensive Care", aldus van Genderen.

Innovatieve behandelingen nodig door toenemende druk

Op dit moment wordt de werking van deze nieuwe virtual reality therapie in een aantal Nederlandse ziekenhuizen onderzocht, waaronder het Franciscus Gasthuis in Rotterdam en sinds een paar weken ook het Erasmus Medisch Centrum. Van Genderen is hoopvol dat na afloop van deze testfase de behandeling ook in andere ziekenhuizen gebruikt kan worden.

"Er is tot nu toe weinig aandacht voor een groot probleem als het Post Intensive Care Syndroom. Dit terwijl de vergrijzing eraan komt, er meer druk is op de zorg en meer patiënten overleven. Het probleem wordt dus alleen maar groter. Om de kwaliteit van leven na een ernstige ziekte te kunnen behouden zijn innovatieve behandelingen nodig. Dat proberen we met dit onderzoek. We zijn de eerste groep in de wereld die zich daarmee bezig houdt en proberen het nu wat breder uit te rollen."