Wie wil er in vredesnaam nog boer worden? Rutger wel: 'Het is mooi werk, ondanks die domme stikstofregels'

Veel boerenzonen en -dochters staan te trappelen om het bedrijf van hun ouders over te nemen. Dat geldt ook voor Rutger Mensink uit Westerhaar. Maar de toekomst van het boerenbedrijf van zijn vader is onzeker door de stikstofcrisis. Dat maakt hem somber.

"Ik vind het mooi werk om te doen, en het is mooi voor de rest van de familie als het blijft bestaan." De 18-jarige Rutger Mensink uit Westerhaar droomt ervan de koeienboerderij van zijn ouders over te nemen. Het bedrijf is al generaties in de familie. "Dat wil ik dolgraag voortzetten."

Natura 2000

Rutger volgt nu nog een opleiding veehouderij aan het Zone.college in Almelo en werkt daarnaast in het boerenbedrijf van zijn vader. Dat het bedrijf onder een vergrootglas ligt, weet hij maar al te goed; de boerderij ligt op steenworpafstand van een Natura 2000-gebied. Door de uitspraak van de Raad van State over de stikstofuitstoot door Nederland wordt vooral naar boeren gekeken. Zij zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van die uitstoot.

"Momenteel speelt de discussie over Natura 2000 nog geen grote rol, maar het is wel spannend als ze er iets mee gaan doen, qua stikstof. Dan knijp je hem wel even of het bedrijf wel kan blijven bestaan. Het is iets wat ik het achterhoofd heb."

'Ik wil niet wakker liggen'

De boerenzoon volgt de ontwikkelingen rond stikstof op de voet. "Ik vind het fijn als ik er over mee kan praten, omdat ik er later mee aan de gang moet. Als je je netjes aan de regels houdt en je maakt er een mooi en goedlopend bedrijf van, ga ik met plezier aan het werk. Dan denk je even niet aan die domme regels: daar wil ik niet 's nachts van wakker liggen."

Nederland moet volgens Rutger niet denken dat het alles alleen kan oplossen. "Ik maak me geen hele grote zorgen over de opwarming van de aarde, maar als we zo doorgaan houdt het wel een keer op. Je zou veel meer naar de grote landen moeten kijken, zoals China. Het komt in Nederland te veel op het bordje van de boer terecht. Alle kleine beetjes helpen, maar het kunnen ook té kleine beetjes zijn."

'Gebrek aan toekomstvisie'

Docent veevoeding aan het Zone.college Mark Krooshof merkt dat de vele nieuwsberichten over de landbouwsector leven onder al zijn leerlingen. Het maakt ook onderdeel uit van zijn lessen. "Het is dé vraag: is er in Nederland wel toekomst voor dit werk? Daar kunnen we niet altijd antwoord op geven. Er is veel onzekerheid. Leerlingen zien thuis al dat ze minder dieren kunnen houden."

Niet de regels, maar de continue aanpassingen van die regels leiden er volgens Krooshof toe dat er onbegrip is bij veel van zijn leerlingen. "Er is geen duidelijke toekomstvisie vanuit het ministerie, het kan over 4 jaar weer veranderen. Je bent met een familiebedrijf bezig dat je in generaties hebt opgebouwd. Velen kunnen het mij niet goed uitleggen wat het beleid is. Dan is het heel moeilijk."

Duurzaamheid en innovatie op school

Elke keer als weer een nieuw thema het boerenbedrijf raakt, sijpelt dat de opleiding binnen. "In mijn lessen voeding is stikstof een rode draad. Alle actualiteiten komen terug. Nu is dat stikstof, in 2015 was dat het einde van de melkquotering en in 2017 het fosfaatreductieplan." Het volgende thema kan Krooshof ook al voorspellen: het verminderen van CO2-uitstoot. "We hebben een kringloopwijzer en kijken naar onze CO2-footprint. We kijken echt hoe het beter kan."

In de opleiding spelen duurzaamheid en innovatie een steeds grotere rol. Krooshof wijst erop dat het wegjagen van Nederlandse boeren juist averechts werkt voor het klimaat. "Waar wij een liter produceren, is de voetafdruk drie keer zo klein als op andere plekken op de wereld. Als wij geen melk produceren, dan gebeurt dat in Rusland. Maar niet volgens de normen die wij willen."

Boerendroom

Ook Rutger denkt al na over verdere verduurzaming van zijn bedrijf en de leefomgeving, bijvoorbeeld met groene energie. "Als we met de boeren in de buurt het dorp zelfvoorzienend zouden kunnen maken, lijkt me dat een hele mooie toekomst."

Hij is zeker niet van plan van zijn boerendroom af te zien, maar de zorgen over wat de regelgeving met de boerderij gaan doen raken hem wel. "Het maakt wel eens somber. Ik ben regelmatig mee geweest met acties, omdat ik ook een goede toekomst wil hebben. Maar is dat nog wel haalbaar?"