Wel een baan, maar geen huis: waarom het een probleem is dat we economische daklozen niet goed in beeld hebben

Economische daklozen hebben wel een baan, maar geen huis. Die groep mensen neemt toe, maar we hebben niet goed in beeld wie het zijn of hoeveel mensen precies economisch dakloos zijn. En dat is een probleem. Want economische daklozen glijden langzaam af.

Economische daklozen hebben vaak geen verslaving of grote psychische problemen, maar staan wel op straat. Opvangorganisatie Springplank040 in Eindhoven slaat vandaag alarm, omdat de organisatie zich grote zorgen maakt om deze zelfredzame economische vluchtelingen die ook wel 'bankslapers' worden genoemd.

In heel Nederland toenamen

In de opvang in Eindhoven zitten op het moment zo'n 100 mensen. Van die groep is bijna de helft economisch dakloos. Vorig jaar was dat nog maar een kwart. Een enorme toename dus. Daarnaast hebben ook honderden mensen een postadres bij Springplank040 in Eindhoven. Niet alleen in Eindhoven neemt het aantal economische daklozen toe, in de rest van Nederland ook.

Het probleem is heel groot, zegt directeur en oprichter van Springplank Thijs Eradus. "Ik werk al 25 jaar in de dak- en thuislozenopvang en het probleem is nog nooit zo groot geweest", vertelt hij.

Afglijden

"Het zijn inwoners van een stad die geen woning hebben, vanwege financiële problemen. Het zijn niet enge mensen met een baard en een spuit in de arm. Dat is juist de kleinste groep nu", vertelt Eradus van De Springplank.

"De grootste groep is nu de economische groep", zegt hij. En dat is een probleem, omdat als deze mensen niet geholpen worden, deze groep mensen afglijdt en juist wél psychische problemen krijgt. "Dus hoe langer ze in de opvang zitten, hoe meer ze teloorgang hebben. Ze beginnen als economisch daklozen maar ze veranderen langzaam in verslaafden." Eradus vindt dat deze mensen eerder ondersteund moeten worden.

Samenloop van omstandigheden

Onderzoeker Karin Peters van de Wageningen Universiteit deed onderzoek naar deze groep daklozen en ziet dat het vooral een huisvestingsprobleem is. "Die groep komt op straat te staan naar aanleiding van een gebeurtenis: overlijden, baan, scheiding, dan hebben ze geen woning meer."

"Een groot deel vindt dan een nieuwe plek, maar een klein deel vindt geen plek. En belandt dan op straat. Het is echt een samenloop van omstandigheden", vertelt onderzoeker Peters.

Onzichtbaar

Deze groep daklozen met een baan is niet opgenomen in bijvoorbeeld het Centraal Bureau voor de Statistiek. Er zijn dus geen harde cijfers over en er is niet bekend om hoeveel mensen er zijn. Dat moet anders, vindt Peters.

"Mensen worden gecategoriseerd naar behoefte en hulpvraag. Economische daklozen vallen daardoor vaak tussen wal en schip. Daarom hebben we ze niet goed in beeld dat is echt een probleem. Het zijn onzichtbare daklozen."

Hulp durven vragen

Eradus heeft in Eindhoven wel goed zicht op de economische daklozen. Eradus wil deze groep zo kort mogelijk opvangen zodat de problematiek van deze mensen beperkt blijft, maar dat lukt niet omdat er geen woningen zijn.

"We hebben echt tijdelijke huisvesting nodig. Iemand die afglijdt is ook heel duur. Denk aan verschillende vormen: de hotelkamers tijdens corona. Tegelijkertijd moet het stigma van dakloosheid verdwijnen. Er zijn vooroordelen, maar iedereen kan op straat belanden. Als dat stigma weg is durven deze mensen ook echt om hulp te vragen en verhuizen ze niet van bank naar bank.