We weten niet precies hoeveel ratten er in Nederland zijn, maar we zien ze wel vaker door corona

De meldingen van overlast door ratten stijgen de laatste tijd flink. Hoe kan dat? Hoeveel ratten er zijn in Nederland, weten we niet precies. Maar door corona vallen de ratten ons wél meer op, ziet Bastiaan Meerburg van Kenniscentrum Dierplagen.

Het is niet bekend hoeveel ratten er in ons land rondlopen, maar op Radio 4 werd door presentator Jan van Poppel een schatting gedaan. Volgens hem zou er in een straal van 20 meter altijd wel een rat te vinden zijn.

Meldingen van overlast stijgen flink

Een korte rekensom leert dat een cirkel met een straal van 20 meter ongeveer 1255 vierkante meter is. Nederland is 41,4 miljard vierkante meter, dus dan kom je uit op zo'n 33 miljoen ratten in ons land.

"Ik vind het heel lastig om te zeggen of dat aantal inderdaad klopt", zegt Bastiaan Meerburg, directeur van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen. "We weten het niet, omdat het aantal simpelweg niet wordt bijgehouden. Het enige wat we hebben zijn de meldingen van overlast. En die meldingen, die stijgen wel flink."

Invloed van corona

Die stijging komt onder meer door corona, zegt Meerburg. "Mensen zijn vaker thuis, dus zien dan eerder ratten lopen. Tegelijkertijd hebben de dieren misschien hun gedragspatroon ook aangepast. Ze zijn bijvoorbeeld uit de winkelstraat vertrokken, om in woonwijken op zoek te gaan naar voedsel."

Ook ons eigen gedrag heeft ervoor gezorgd dat er meer ratten zijn. "Vroeger liepen er gewoon rattenvangers door de stad en werd daar echt op ingezet", zegt Meerburg. "Je ziet tegenwoordig dat gemeente en bewoners laks zijn geworden. Mensen dachten lange tijd dat plaagdieren iets zijn van het verleden en daar profiteren ratten van. Als er niet naar ze gekeken wordt, maken ze misbruik van de situatie. Dan groeit hun aantal vrij fors, en heel snel."

'Als wij hier met 17 miljoen mensen passen, is er ook ruimte voor 33 miljoen ratten'

Volgens boswachter Arjan Postma zou 33 miljoen ratten best kunnen kloppen. "Als je 't over het hele oppervlakte uitrekent kan dat. Dat lijkt best veel, maar het zijn twee ratten per persoon. En als je kijkt hoe klein zo'n rat is, kan dat best. Als wij met 17 miljoen mensen hier passen, is er ook best ruimte voor die 33 miljoen ratten."

"Maar", vervolgt Postma, "dat het echt om de 20 meter is, dat is een beetje onzin. Dat hangt er heel erg van af: op sommige plekken heb je concentraties ratten en op andere plekken helemaal niks."

Slecht imago

Volgens boswachter Postma is het imago van de rat ook te slecht. Ratten zouden vies zijn of veel ziektes verspreiden. "Ze komen op ons voedsel af. Dus als wij, viespeuken, het laten slingeren, komen de ratten naar ons toe. En dan gaan wij hen de schuld geven van onze rotzooi. Best gek, toch?"

Ook verspreiden ratten nauwelijks ziektes, terwijl wel veel mensen dat denken. "Er zijn heel weinig rattenziektes. De bekendste is de ziekte van Weil: een nare ziekte die je kan krijgen door zwemmen in water dat besmette rattenurine bevat. Die ziekte krijgen heel weinig mensen per jaar. Duiven daarentegen brengen veel meer ziektes over. In hun poep zitten veel meer ziekteverwekkers."

In Nederland niet door riool

Een ander groot misverstand, zegt Postma, is dat ratten door het riool komen. "Zeker niet in Nederland. De longen van de rat zijn namelijk nog een stuk gevoeliger voor ammonia dan die van ons."

In theorie kan een rat wel zwemmen in een rioolpijp, "maar alleen in heel verouderde rioleringssystemen. In Engeland gebeurt dat nog wel eens, maar in Nederland is het riool veel moderner. Ratten zitten hier gewoon in de kruipruimte."