'We moeten pijn van vrouwen serieus nemen': hoe aanbrengen van spiraaltje minder pijnlijk kan

De spiraal: je hoort er vooral over hoe pijnlijk het is om die te laten zetten. Veel 'horrorverhalen' dus. Maar kan er niet meer gedaan worden om deze pijn tegen te gaan? Belangenorganisatie Ava en huisarts Rinske van de Goor gaan erover in gesprek.

Een spiraal laten zetten gebeurt in Nederland meestal zonder verdoving of pijnstilling. Dat terwijl het vaak wel als pijnlijke ervaring wordt gezien.

Beter pijnmanagement

Ava, de belangenorganisatie voor mensen die anticonceptie gebruiken, pleitte onlangs voor beter pijnmanagement bij de behandeling. Er zou meer moeten worden gedaan om het dragelijker te maken.

Huisarts Rinske van de Goor liet in haar column in de Volkskrant als reactie weten dat vrouwen door dat soort verhalen juist bang zouden worden gemaakt om de spiraal te laten zetten. Daarbij is beter pijnmanagement mogelijk, vertelt ze, maar niet zo makkelijk als de organisatie laat lijken. Wat is er voor nodig om dit te verbeteren?

Spiraal zetten in Nederland

"De plaatsing is meestal bij de huisarts zelf", vertelt huisarts Rinske van de Goor over het zetten van de spiraal. "De vrouw komt langs en zegt: 'Ik wil anticonceptie'. Dan bespreken we de opties, en daarvan alle voor- en nadelen."

Die heldere communicatie is ook bij het plaatsen nodig. "We beginnen met het inbrengen van een eendenbek." Daarna zijn er een aantal gevoelige momenten, vertelt Van de Goor. "Op dit moment moet je de baarmoeder vastpakken met een tang, en dat is heel naar. Vervolgens ga je de diepte van de baarmoeder meten en breng je de spiraal in. Dan is het een kwestie van aanhaken, en de touwtjes afknippen."

'Een rotgevoel'

Het is vaak een kwestie van minuten. Maar, zegt Van de Goor, onderschat dit niet: "Het is wel echt een rotgevoel. We gaan daarna ook altijd nog even zitten en checken of alles oké is, want het is wel echt heftig".

Naast de intensiteit van de pijn, komt ook de intimiteit van de procedure kijken. "Er moet dus wel vertrouwen zijn", benadrukt de huisarts.

Pijnmanagement

Organisatie Ava vraagt zich af waarom het proces zo pijnlijk moet zijn. Is het niet tijd om een oplossing hiervoor te vinden? "Maar, hoe dan?" reageert Van de Goor op deze vraag. "Het lastige is, geen enkele anticonceptie is zonder kans op bijwerkingen. Er is gewoon niet echt een goede, pijnloze methode."

Toch ziet Eva de Goeij van Ava dat het anders kan. "Ik denk dat we achterlopen op andere landen. Wij moeten pijnbestrijding veel serieuzer nemen en hier meer geld voor uittrekken", vertelt ze. Ze pleit voor lokale verdoving, waarnaar in het Verenigd Koninkrijk onderzoek is gedaan: "Dat is echt zinvol." Maar, volgens de huisarts is deze methode makkelijker gezegd dan gedaan. "Het is erg onhandig en de vraag is ook of het goed lukt. Ik vond het zelf niet ideaal."

Verhalen en slechte ervaringen

Volgens Ava past het gebrek aan aandacht voor dit probleem binnen een breder plaatje: "Men neemt pijnbestrijding bij vrouwen niet serieus. Dat is niet omstreden, het is wetenschappelijk aangetoond dat klachten bij vrouwen minder snel worden herkend. En dat is niet anders bij plaatsing van de spiraal."

Alina Chakh van Ava vertelt over de verhalen die zij te horen krijgen. "We zien echt dat een aanzienlijk deel de ervaring beschrijft als verschrikkelijk en soms zelfs traumatisch."

Horrorverhalen

Maar huisarts Van de Goor vindt dat je voorzichtig moet zijn met zulke benamingen. Ze vertelt: "Ik hoor ook dat vrouwen door die horrorverhalen geen spiraal meer willen zetten. En dat is natuurlijk niet de bedoeling."

Ze noemt de ervaring erg persoonlijk. Daardoor lopen de ervaringen ook sterk uiteen. "Niet alle vrouwen hebben deze pijn."

Wat moet er gebeuren?

Waar de belangenorganisatie en de huisarts het over eens zijn, is dat de pijn van vrouwen serieus genomen moet worden. "Ik denk zeker dat pijnstilling belangrijk is. Dus, we moeten er ook mee aan de slag, maar daarmee is niet alle pijn weg", zegt Van de Goor.

Hierbij vinden ze beiden de rol van de huisarts erg belangrijk. "Ik besef me dat het een hele kwetsbare positie is en dat het belangrijk is dat er rustig en met respect gehandeld wordt. Maar ik heb wel vertrouwen in mijn collega's, en ik weet dat ze hart hebben voor hun patiënten." Er wordt volgens haar volop gekeken naar andere methodes, zoals een gel tegen de pijn.