We moeten meer doen om te voorkomen dat ouderen ten val komen, vindt hoogleraar: 'Het is een groeiend probleem'

In 10 jaar is het aantal mensen dat komt te overlijden door een val bijna verdubbeld tot 5.400 in 2021. Daaronder zijn veel 80-plussers en mensen met dementie. Hoogleraar ouderengeneeskunde Nathalie van der Velde: "We krijgen het tij nog niet gekeerd."

"Het is een groot probleem en ook een groeiend probleem", zegt Van der Velde. Zij is als hoogleraar ouderengeneeskunde verbonden aan het Amsterdam UMC en gespecialiseerd in valpreventie. "We moeten echt inzetten op meer valpreventie."

'7 keer zoveel als aantal verkeersslachtoffers'

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft becijferd dat vorig jaar 5.400 mensen zijn overleden na een ongelukkige val. "Inmiddels zijn het er 15 per dag", weet Van der Velde.

"Om het even in de context te schetsen, dat zijn er ruim 7 keer zoveel als het aantal verkeersslachtoffers in Nederland", benadrukt ze. Daarnaast zijn er natuurlijk nog de valincidenten die niet fataal zijn. "Vallen is ook de primaire reden dat mensen in het verpleeghuis belanden."

Stijging gedeeltelijk door vergrijzing

Het CBS schrijft de forse toename van het aantal fatale valpartijen tot op zekere hoogte toe aan de vergrijzing. Ouderen overlijden namelijk veel vaker na een val dan jongeren. Maar niet alleen in totale zin, ook in relatieve zin nam het aantal ongelukken toe.

"Enerzijds heeft het te maken met feit dat we ouder worden, wat gepaard gaat met meer aandoeningen en ziektes", verklaart de hoogleraar ouderengeneeskunde. "Anderzijds blijven veel mensen langer thuis wonen en daar komen mensen makkelijker ten val."

'Vallen hoort er niet 'gewoon' bij'

Volgens haar is het daarom belangrijk dat er op tijd wordt ingegrepen. "Vallen hoort niet 'gewoon' bij ouder worden", zegt ze. "Je kunt het proberen te voorkomen. Zeker als mensen ouder en kwetsbaarder worden, moet je kijken naar tijdige interventies."

Van der Velde gelooft er heilig in dat met effectieve preventieprogramma's het aantal valongelukken kan worden teruggedrongen. En we zijn op de goede weg, denkt ze.

Valpartijen 1,5 procent van zorgbudget

Zo wordt valpreventie specifiek genoemd in het regeerakkoord van het in januari aangetreden kabinet. Ook hebben verschillende ziekenhuizen inmiddels een speciale 'valpoli' geopend en zetten meerdere gemeenten in op preventieprogramma's.

"Inzetten op valpreventie scheelt ook gewoon geld", zegt de deskundige. "Uiteindelijk kost een valincident en bijkomend letsel heel erg veel. Ongeveer 1,5 procent van ons gezondheidszorgbudget wordt uitgegeven aan valgerelateerd letsel. Dat zijn echt grote aantallen."

'Zorg dat je regelmatig beweegt'

Mensen kunnen ook veel zelf doen, benadrukt Van der Velde tot slot. "Wat je zelf kunt doen om vallen te voorkomen, is allereerst zorgen dat je fit blijft. Zorg dat je regelmatig beweegt. En voor valpreventie wil je je ook richten op de balans verbeteren."

"En mocht je dan toch vallen of bang zijn om te vallen, zoek dan ook hulp", drukt ze ouderen op het hart. "Misschien is het een bijwerking van medicatie. Misschien is er een onderliggende ziekte waar wat aan kunnen doen."