Wat levert debat over betalingen vanuit Rusland op als het kabinet niets kwijt wil? 'Verdachtmakingen raken kern van democratie'

Welke politici ontvingen mogelijk geld vanuit Rusland? De AIVD en het kabinet willen daar niets over kwijt, terwijl sommige partijen een onderzoek vanuit de Tweede Kamer willen. Wat levert zoiets op? 'Ik denk dat de Tweede Kamer niet goed toegerust is."

De Tweede Kamer debatteert over aanwijzingen van de Tsjechische geheime dienst dat de pro-Russische nieuwssite Voice of Europe verschillende Europese politici heeft geprobeerd te beïnvloeden. Daarmee zouden honderdduizenden euro's gemoeid zijn. Volgens de Tsjechische krant Denik N gaat het om politici uit 6 Europese landen, waaronder Nederland.

'Man en paard noemen'

Demissionair minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken wil niet ingaan op namen, omdat de Tsjechische regering die ook niet bekend heeft gemaakt. Verschillende politici vroegen afgelopen week om duidelijkheid. "Man en paard moeten worden genoemd. Welke politici zijn dat en welke partijen zijn dat?", vroeg PVV-leider Geert Wilders. I

n het debat stelde Wilders dat in de brief van de minister niet staat dat er Nederlandse politici zijn omgekocht, maar ook niet dat dat niet is gebeurd. "Dat is onbevredigend."

Meer informatie in brief zetten

Hoogleraar Staatrecht Paul Bovend'Eert aan de Radboud Universiteit Nijmegen vindt ook dat de minister meer informatie in zijn brief aan de Tweede Kamer had moeten zetten. "De minister moet duidelijk maken of er een verdenking is jegens een politicus. Als er geen verdenking is op dit moment, moet hij klare wijn schenken en dat zeggen."

De hoogleraar vindt dat De Jonge onduidelijk is. "Hij laat het in het midden", zegt Bovend'Eert. "Hij verwijst alleen naar wat de Tsjechische autoriteiten gezegd hebben, maar zelf neemt hij geen stelling."

'Verdachtmakingen raken democratie'

Bovend'Eert vraagt zich af of het verstandig is van het kabinet om niet in te gaan op namen die in de media circuleren. "Die verdachtmakingen raken de betrouwbaarheid van het parlement en daarmee de kern van het functioneren van onze democratie."

"Die mist moet je niet laten hangen boven het parlement", zegt de hoogleraar. "Het gaat over vermoedens van omkoping van politici. Ik denk dat je dan maximaal transparant moet zijn."

Kamer niet goed toegerust

En stel dat er inderdaad een ambtsmisdrijf is gepleegd, is het dan verstandig om het onderzoek ernaar door de Kamer zelf te laten uitvoeren? De Kamer kan zo'n speciaal onderzoek wel doen, maar Bovend'Eert is er kritisch over.

"Dat is een stokoude procedure, die al een keer is misgelopen. Ik denk dat de Tweede Kamer niet goed toegerust is om een politicus uit haar midden te vervolgen."

Procedure onderbrengen bij OM

Moet het kabinet het dan doen? "Als de regering het doet, loop je ook de kans dat gedacht wordt: 'Het zijn politieke redenen om wel of niet te vervolgen'."

Het is daarom veel beter om die procedure zo snel mogelijk aan te passen en die onder te brengen bij het Openbaar Ministerie, zegt Bovend'Eert. "De Procureur bij de Hoge Raad bijvoorbeeld en de rechtbank." Er liggen overigens concrete voorstellen om de procedure te wijzigen, maar daar is nog te weinig mee gedaan.