Wat kan er deze zomer? Reisbranche is optimistisch, maar Osterhaus vindt vaccinatie geen vrijbrief

Met de nieuwe vaccinatiestrategie die minister De Jonge vandaag naar de Tweede Kamer stuurde, hoopt hij dat iedereen vóór 1 juli de eerste prik heeft gehad. We kunnen dus voorzichtig gaan nadenken over een zomervakantie. Wat kan er dan wel en wat niet?

Wat er deze zomer mogelijk is de vraag die ons op dit moment massaal bezighoudt. Voorzitter van reisbranchevereniging ANVR Frank van Oostendam is optimistisch en ziet mogelijkheden. Viroloog Ab Osterhaus is voorzichtig en waarschuwt dat een vaccinatie geen vrijbrief is om zomaar op vakantie te gaan.

'Semi-normale vakantie mogelijk'

"Een belangrijke voorwaarde is dat je ofwel gevaccineerd bent, ofwel je voor- en na je reis een negatieve test moet laten zien", zegt Frank van Oostdam. Hij is daarom positief over hoe de komende zomer eruit gaat zien.

"Een semi-normale vakantie is mogelijk, maar er zullen zeker eisen komen vanuit de vakantielanden", legt hij uit. "Als ze straks hopelijk weer van geel naar oranje gaan, willen ze wel enige controle houden op de verspreiding van het virus."

Quarantaineverklaring

Nu is het zo dat reizigers die Nederland binnen komen per vliegtuig of boot, een coronatest moeten laten zien. Het kabinet wil daarnaast een verplichte corona test voor automobilisten die uit een risicogebied komen.

Daarnaast moeten ze een quarantaineverklaring bij zich hebben, waarin diegene verklaart 10 dagen in quarantaine te gaan bij thuiskomst. Je mag ook na 5 dagen een test doen, en als die negatief is, eindigt je quarantaineplicht.

Bij 'code geel' geen quarantaine-eisen

Moeten wij straks bij aankomst in onze vakantiebestemming in quarantaine? Wanneer de vakantielanden straks afschalen naar code geel niet. Wanneer een land binnen de Europese Unie 'geel' is, zijn er geen quarantaine-eisen aan verbonden.

Buiten de Europese Unie gelden er andere regels. "Ik hoop dat er voor verre reizen ook snel meer duidelijkheid komt en dat daar ook geen quarantaineplicht is, als het land geel is", zegt Oostdam.

Op vakantie bij één prik?

Vóór juli is het streven van Hugo de Jonge dat we allemaal ten minste één prik hebben gehad. Maar om bijvoorbeeld een vaccinatiepaspoort te krijgen, heb je - op uitzondering van het vaccin van farmaceut Jansen na- twee prikken nodig. Wat is er mogelijk als je één prik hebt gehad?

Viroloog Ab Osterhaus benadrukt dat er nog geen uitsluitsel is over de besmettelijkheid na vaccinatie. "Dat moeten we eerst weten voordat we mensen op vakantie kunnen sturen. Ik verwacht wel dat vakantiebestemmingen zo'n vaccinatiebewijs gaan eisen."

Vaccinatie of negatieve test geen vrijbrief

Maar je krijgt alleen zo'n paspoort na twee prikken. Dan ben je volledig beschermd. Een prik biedt in de meeste gevallen 65 procent bescherming", zegt Osterhaus. Hij vindt het gevaarlijk om bij een vaccinatie of negatieve test reizigers een vrijbrief te geven om op vakantie te gaan.

"Testen blijft een momentopname", vervolgt hij. "Als je test kan je een halve dag later pas besmettelijk zijn. En dat is niet zo slim. Dan neem je virus mee het vliegtuig in naar je vakantiebestemming."

Nadenken over de zomervakantie

"Ik verwacht dat mensen die deze tabel vanochtend in de krant aantroffen, toch gaan nadenken over de zomervakantie", zegt Frank van Oostdam van de ANVR. "Wij zien bij mensen die gevaccineerd zijn, dat ze de zomervakantie boeken. Dus dat zijn vooral 70-plussers, zegt hij.

En wat als je nu een vakantie boekt en het land toch naar oranje gaat omdat de besmettingen daar toenemen? "We zijn afgestapt van het verstrekken van vouchers in deze gevallen. Als dit het geval is kan je je vakantie om boeken naar een andere bestemming of je krijgt binnen veertien dagen je geld terug."

Leveren de farmaceuten volgens afspraak?

In de nieuwe vaccinatiestrategie die demissionair minister Hugo de Jonge naar de kamer heeft gestuurd, is te zien wanneer welke groep een eerste prik kan verwachten. Eind mei komen alle veertigplussers in aanmerking. De Volkskrant laat hier zien wanneer u de eerste prik kunt krijgen.

Maar leveren die farmaceuten wel wat is afgesproken? Dinsdag meldt persbureau Reuters dat er productieproblemen zijn bij het Janssen-vaccin. In januari gebeurde dat bij Pfzier, die bleken vandaag wel weer te meer te kunnen leveren. En Astra-Zenica beloofde eerder meer te kunnen leveren dan later in de praktijk bleek.

Flinke disclaimer

Dit soort tegenvallers zorgen voor vertraging. Zoals de bijzin die Hugo de Jonge blijft noemen: dit is hoe we het gaan doen, maar dan moeten de leveringen wel allemaal mee zitten. Op de berekeningen geldt dus een flinke disclaimer. "De nieuwe vaccinatiestrategie ziet er rooskleurig uit, maar leveringen kunnen altijd tegen vallen natuurlijk."

"Het is vooral belangrijk om het reproductiegetal omlaag te brengen", legt emeritus hoogleraar Ben van Zeijst uit. "In Israel en het Verenigd Koninkrijk zie je al dat die R is afgenomen. Daar zijn ze al een stuk verder met vaccineren. Hiermee ontlast je de zorg. Dat is het belangrijkste. Als het vaccineren van de 30-ers en 20-ers een beetje uitloopt is dat minder erg, zij belasten de zorg niet."

Europees vaccinatiepaspoort

Ook in Brussel denken ze na over het toerisme deze zomer. De Europese Commissie presenteert 17 maart een voorstel van het vaccinatiepaspoort. Het moet een Europees bewijs worden waarmee de drager kan aantonen dat hij is ingeënt tegen het coronavirus. Dat moet vrij reizen binnen de Europese Unie, voor werk én voor het plezier, weer mogelijk maken, zegt de commissie.

Een week later kunnen de regeringsleiders van de EU-landen zich erover buigen op de Europese top. De lidstaten en het Europees Parlement moeten met het plan instemmen. Zweden, Denemarken en Griekenland willen graag een vaccinatiebewijs, maar landen als Duitsland en Nederland zijn terughoudender over dit systeem.

Proefvakantie organiseren

Waar Fieldlab dit weekend een groot festival organiseerde om te onderzoeken hoe de verspreiding op een festival gaat, wil de ANVR een proefreis organiseren. "Het liefst zo'n drie vliegtuigen naar een bestemming in Europa. De mensen mogen het resort dan niet af."

Het ministerie buigt zich over de proefvakanties. Later vanavond wordt bekendgemaakt of deze proefvakantie door kan gaan en hoe dat eruit zal zien. Op persconferentie van 23 maart zal er een reisadvies komen voor de meivakantie en hoopt het kabinet ook meer te zeggen over de zomervakantie.