Wat is er aan de hand in Frankrijk? Militairen waarschuwen overheid voor burgeroorlog

Franse militairen waarschuwen in het rechts conservatieve weekblad Valeurs Actuelles voor een burgeroorlog. Ze steunen gepensioneerde hoge officieren die afgelopen maand in een verklaring politici waarschuwden voor de ondergang van Frankrijk.

Vorige maand schreven oud-generaals, die gepensioneerd zijn of een andere functie hebben, een brief aan president Macron. Volgens hen moeten de bestuurders van Frankrijk 'de gevaren die het land bedreigen uitroeien'. Twee van die onderwerpen zijn het islamisme en de bendes in de voorsteden in Frankrijk, schrijven ze.

Politici verantwoordelijk maken

"De hoofdtoon in die brief is eigenlijk dat het land in levensgevaar zou verkeren", zegt Daniël Knegt. Hij is docent moderne geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in Frankrijk. "Als er niks gebeurt komt er volgens hen een burgeroorlog met duizenden doden tot gevolg. En ze zeggen eigenlijk: daar bent u dan, als politici, verantwoordelijk voor."

De brief werd een paar weken geleden door zo'n 120 mensen ondertekend, onder wie twintig oud-generaals. Een deel van hen is verbonden aan Rassemblement National, zoals de door Marine Le Pen geleide extreemrechtse partij Front National tegenwoordig heet.

'Een gemaskeerde bedreiging'

Nu sluiten militairen, die nog wél in dienst zijn van het Franse leger, zich aan bij hun voorgangers, de oud-generaals. "Onze ouderen hebben volkomen gelijk, we zien het geweld in onze steden en dorpen, we zien bepaalde gemeenschappen het publieke domein en het debat domineren, we zien dat de haat tegen Frankrijk en zijn geschiedenis de norm wordt", schrijven ze.

Dreigende taal dus, zegt historicus Knegt: "Je zou die brief kunnen zien als een gemaskeerde bedreiging. Ze waarschuwen voor een burgeroorlog, maar het lijkt alsof ze die burgeroorlog zelf nog wel een stapje dichterbij willen brengen."

Charles de Gaulle

Politieke inmenging vanuit het leger is in Frankrijk niet nieuw. "Het is een republiek en het leger staat in dienst van die republiek. Dan zou je zeggen dat ze niet direct zelf een politieke rol moet spelen. Toch zie je dat in de geschiedenis dat wel degelijk het geval is, bijvoorbeeld als je spreekt over Charles de Gaulle. Hij was militair en nam de leiding over, en werd zo president van de Franse republiek."

Tegen de oud-generaals worden juridische stappen ondernomen. De militairen die betrokken zijn bij de meest recente oproep en in dienst zijn bij de Franse defensie, zijn anoniem.