Wie minder vlees wil eten, grijpt al snel naar de vleesvervanger. Lekker makkelijk. Geen normale hamburger, maar een sojaburger en verder hoef je niks aan te passen. Het is dan wel beter voor het milieu, maar niet per se voor je gezondheid.
"Zeker niet elke vleesvervanger is goed qua samenstelling", zegt Michaël Sels, hoofddiëtist van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen en auteur van het boek Lekker Lang Leven. "Als je kijkt op de verpakking zie je dat er veel vleesvervangers zijn die veel zout en vet bevatten."
Halve frituursnacks
"Sommige vleesvervangers zijn een soort halve frituursnacks of zijn kaaskroketten met een stukje erwt of broccoli en zijn qua samenstelling niet al te geweldig", zegt diëtist Sels.
Ook voedingsdeskundige Fleur Voerman zegt dat vleesvervangers niet direct gezond zijn. "Je moet altijd kritisch kijken wat erin zit. Ze voegen er vaak B12 aan toe, maar ook zout als conserveermiddel om het langer houdbaar te maken, smaakversterkers en suiker. Hoe langer een lijst is van ingrediënten van de vleesvervangers, hoe groter de kans dat de vleesvervanger in de categorie ongezond valt."
Nederlanders eten meeste vleesvervangers
Van alle landen in Europa eten Nederlanders de meeste vleesvervangers, blijkt uit onderzoek. Jaarlijks geven we per persoon 17 euro uit aan vleesvervangers. De grootste groei was er vorig jaar bij supermarkten zoals de Aldi en Lidl, die nu een groter assortiment vleesvervangers hebben. In heel Europa verdubbelde vorig jaar de consumptie van plantaardige vleesvervangers.
Geen voorstander van de vleesvervanger
Voerman is geen voorstander van vleesvervangers. "Het is allemaal al voorbereid en er zitten te veel toevoegingen in. Ik zou eerder zelf burgers gaan maken, of niet kiezen voor een kant-en-klare vervanger, maar voor groente. We komen juist altijd aan groente tekort, dus het mooiste zou zijn dat je juist meer groente gaat eten."
Volgens Voerman zijn er naast vleesvervangers ook genoeg andere alternatieven om een maaltijd zonder vlees te kunnen maken. "Noten zijn bijvoorbeeld een mooie vervanger, of ongezouten cashewnoten bijvoorbeeld. Dat zijn mooie varianten om te spelen met natuurlijke producten in plaats van met bewerkte producten."
Gezonde alternatieven
Iris Groenenber, expert voeding en gezondheid van het Voedingscentrum Nederland, zegt dat er voldoende alternatieven zijn om te minderen met vlees, zonder daarvoor vleesvervangers te gebruiken.
"Bijvoorbeeld door eieren, peulvruchten of ongezouten noten te gebruiken bij het koken. Dat zijn hele goede vleesvervangers die ook nog eens gezond zijn."
Gezonde kant-en-klare vleesvervangers
Als je volgens Groenenberg wel kant-en-klare vleesvervangers wil eten die gezond zijn, moet je op een aantal dingen letten. Er zijn criteria waar vleesvervangers aan moeten voldoen om wél een waardig alternatief voor vlees te kunnen zijn.
"Als een kant-en-klare vleesvervanger echt een vervanging is voor vlees, dan moet daar genoeg eiwit in zitten in combinatie met ijzer en vitamine B1 en of B12. Op dit moment voldoen de meeste vleesvervangers niet aan die criteria waardoor het grootste deel nog niet in de schijf van vijf is opgenomen", zegt Groenenberg.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.