Op steeds meer plekken in Nederland is roken verboden. In 1978 werd de sigaret illegaal in de klas, later volgden het vliegtuig en het café. Ondertussen is een pafje doen in de kerk al eeuwen verboden, maar niet vanwege de gezondheid.
De meest recente plek waar roken verboden wordt, kan zomaar het treinstation worden. Over 2 jaar moet roken op het perron helemaal verleden tijd zijn, zegt ProRail vandaag.
Paus Urbanus VII
Toch was het Vaticaan allang trendsetter op dit gebied. In 1590 mocht Urbanus VII zichzelf 13 dagen lang paus noemen. Nog geen 2 weken na zijn verkiezing overleed hij aan malaria. Toch heeft hij één belangrijk nalatenschap. Onder zijn kerkelijke leiding werd tabak gebannen uit alle heilige ruimten, en dus werd roken tijdens de mis verboden.
Volgens Urbanus VII hoorde een genotsmiddel als tabak niet thuis in de kerk. Bovendien vermengde de aardse tabak zich met het heilige wierook. Zijn eerste maatregel was dan ook een pauselijk decreet waarin hij het gebruik van tabak verbood in de kerk op straffe van excommunicatie: de hoogste straf die de kerk kan opleggen.
Roken was heel normaal
De maatregel duidt erop dat roken in de 16de eeuw heel gebruikelijk was tijdens de Heilige Mis. Dat gebeurde niet zoals vandaag de dag met een sigaret, maar met een pijp gemaakt door pottenbakkerijen.
Het decreet van Urbanus VII is nooit meer ingetrokken en daardoor gemeengoed geworden in de kerk. "In de 17de eeuw werd er ook op gehandhaafd", vertelt hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest. "Hierdoor werd het rookverbod tijdens de mis heel snel het nieuwe normaal."
'Je kunt nog altijd verbannen worden door een sigaret'
Hij vergelijkt de maatregel met het verbod op roken in het vliegtui. "Dat is tegenwoordig ook heel normaal, ondanks dat dit verbod nog helemaal niet zo lang geleden werd ingesteld."
Tegenwoordig wordt het kerkelijke rookverbod niet meer gehandhaafd, vertelt Van Geest. "Maar in theorie kan je dus voor eeuwig verbannen worden uit de kerk als je daar rookt. Als uitschrijven maar niet wil lukken, kan je dus ook nog een sigaretje opsteken in de kerk."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.