'Waarom nu pas?' werd gisteren aan minister Kaag gevraagd over de invoering van een prijsplafond voor energie. Volgens haar stond de EU dit in de weg, maar dat blijkt niet te kloppen. Het prijsplafond had eerder afgesproken kunnen worden, zeggen experts.
Volgens minister Kaag zag de EU het prijsplafond voor de hoge energierekening lang als staatssteun, en dat het daarom niet eerder kon. Experts zeggen dat dit te makkelijk is. Er zijn namelijk zeker regels die sommige vormen van staatssteun verbieden, maar daar valt altijd over te discussiëren. Ook heeft de Europese Commissie dit voorjaar al vergelijkbare voorstellen goedgekeurd.
Is dit prijsplafond wel of geen staatssteun?
De overheid gaat nu een deel van energierekening van burgers rechtstreeks betalen aan energiebedrijven. Of een prijsplafond voor energie inderdaad als staatssteun gezien kan worden, ligt volgens hoogleraar economisch recht Hans Vedder van de Rijksuniversiteit Groningen, genuanceerd.
"Voor bepaalde staatssteun geldt dat je het van tevoren moet aanmelden in Brussel, maar een groot deel van de staatsteun wordt goedgekeurd op grond van de zogenoemde 'algemene groepsvrijstellingsverordening'", vertelt hij.
In voorjaar indienen
Maar hoogleraar regulering & toezicht energiemarkt Saskia Lavrijssen van Tilburg University, zegt dat je hierover kunt discussiëren. "Het is heel complex. Maar deze regels kun je toepassen en interpreteren. Het kabinet had dus ook in het voorjaar al dit soort voorstellen kunnen indienen en laten beoordelen door de Europese Commissie." Lavrijssen denkt net als Vedder dat het kabinet vanwege grote marktrisico's niet eerder heeft durven in te grijpen.
Anderhalve week geleden maakte de Europese Commissie bekend dat er meer ruimte komt om energieprijzen te compenseren. Pas toen durfde het kabinet het aan om een prijsplafond voor energie op te tuigen, denken ze.
'Europese Commissie is al een jaar lang coulant'
GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout volgt deze discussie op de voet. Hij is verbaasd over deze uitspraken van premier Rutte en Sigrid Kaag. Vorig jaar oktober kwam de Europese Commissie namelijk al met een zogeheten toolbox voor lidstaten.
"Daarin staat expliciet dat compensatie van de energierekening een mogelijkheid is en dat de commissie daar coulant op zal reageren", zegt hij.
Spanje en Portugal
En de Europese Commissie heeft intussen ook al toestemming gegeven voor verschillende prijsplafonds, zegt Europarlementariër Eickhout. "Het meest opvallende is een verzoek van Spanje en Portugal. Zij hebben hier in juni al goedkeuring voor gekregen. Daar worden de energierekeningen al gecompenseerd."
Het Nederlandse voorstel is volgens Eickhout beter dan het Spaanse en Portugese. "Ik acht de kans gigantisch dat de Commissie hierop 'oké' gaat zeggen. Nederland had dit voorstel dus echt al eerder kunnen indienen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.