Waarom is het zo lastig om golf van explosies in Vlaardingen te stoppen? 'Opdrachtgevers weten vaak ook niet wie het doet'

Een golf van explosies in Vlaardingen. De aanslagen richten zich op de lokale loodgieter, maar de reeks van tot nu toe zeven ontploffingen heeft impact op de hele buurt. Maar waarom is het zo lastig om een reeks aan explosies te stoppen?

De afgelopen maanden vonden er meerdere explosies plaats in Vlaardingen. Zowel bij bedrijfspanden als bij de woning van de loodgieter gingen explosieven af of werden verdachte pakketjes gevonden. Na de reeks deze week, waarbij dagelijks ontploffingen plaatsvonden, besloot burgemeester Bert Wijbenga om vier panden te sluiten.

Landelijke trend

Maar de situatie in Vlaardingen staat niet op zichzelf, maar sluit aan bij een landelijke trend. Het aantal incidenten met explosieven neemt drastisch toe, blijkt uit cijfers van de politie. Tot en met oktober werd er dit jaar al 540 keer geprobeerd om een aanslag te plegen met een explosief. In 2022 was dat ruim de helft minder: 228 aanslagen in totaal.

Een reeks van zeven explosies, zoals nu in Vlaardingen het geval is, is extra bijzonder. En het heeft grote impact op de omgeving, ziet de regionale misdaadverslaggever Sander Sonnemans. "Dat hebben we nog niet meegemaakt. Het gaat maar door en we vragen ons af waar en wanneer het ophoudt."

Rechtop in bed zitten

Bij meerdere panden in de stad zijn de afgelopen dagen aanslagen gepleegd. En dat zorgt voor zorgen bij bewoners van meerdere wijken in Vlaardingen. Sonnemans: "Het veroorzaakt bij omwonenden heel veel onrust. Want die gaan naar bed met het idee dat het vannacht weer raak is. Dat ze weer rechtop in bed zitten. En weer glasgerinkel horen."

Volgens Jasper van der Kemp, criminoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is het heel lastig om een explosiegolf te voorkomen. "Je zou denken dat je er op zijn minst grip op zou kunnen houden, bijvoorbeeld door camera's op te hangen. Maar de vraag is of je daar voldoende kwaliteit beeld van hebt. Of dat je er daadwerkelijk informatie uithaalt waarmee je iemand kan vinden."

Camerabeelden

Ook in Vlaardingen zijn mobiele camera's opgesteld bij drie panden waar de loodgieter eigenaar van is. Maar dat heeft weinig effect. "De bommengooiers zijn weer terug geweest en hebben daar weer wat af laten gaan", vertelt Sonnemans. "Alle buren hebben wel beelden. Die gaan daar ook mee naar de politie en op basis daarvan is maandag ook een verdachte aangehouden."

De 26-jarige verdachte is vermoedelijk een loopjongen die alleen de uitvoering doet, stelt Sonnemans. Van der Kemp ziet dat er vaak jonge jongens betrokken zijn bij dit soort explosies. "Die worden gevraagd om dit klusje te doen voor een paar honderd euro", legt Van der Kemp uit. "Het zijn jongens die het misschien ook wel spannend vinden."

Jonge plegers

De uiteindelijke opdrachtgever blijft op deze manier buiten schot, stelt Van der Kemp. "Ze hebben meestal zelf ook helemaal geen idee wie er achter zit. En dan kom je er dus ook niet achter wie de opdrachtgever is." Volgens de criminoloog wordt het de vaak jonge plegers van aanslagen te makkelijk gemaakt. "Het simpele feit dat het heel vaak gebeurt met illegaal vuurwerk, daar zou meer aan kunnen gebeuren", zegt Van der Kamp.

"Als je die markt meer kan verstoren, of als überhaupt de wetgeving voor het vuurwerk wordt aangetast, zou je meer kans maken in ieder geval. Nu heb je gewoon een heel makkelijk middel: een cobra, wat een soort vuurwerkbom is die je 'gewoon' aansteekt."