Waarom het laat behandelen van zedenzaken slecht is voor slachtoffers én verdachten

Aangifte tegen Marco Borsato voor ontucht met een minderjarig meisje is 2 jaar geleden gedaan, maar vandaag is pas besloten dat de zanger wordt vervolgd. Zulke zedenzaken worden vaak later behandeld dan gepland, en dat heeft gevolgen volgens experts.

2 jaar geleden deed een jonge vrouw aangifte tegen Borsato, omdat hij haar 'onzedelijk zou hebben betast' toen ze 15 jaar oud was. De aangifte zou met voorrang worden behandeld, maar dat is het Openbaar Ministerie niet gelukt. En het is niet de eerste zedenzaak waarbij het gebeurt, want het komt vaker voor.

Bewijslast

Het doel van Justitie en politie is om 80 procent van de zedenzaken vanwege de grote impact binnen een halfjaar af te ronden, zodat het OM kan besluiten of er vervolging nodig is. Maar dat gaat de afgelopen jaren steeds minder goed.

"Het is belangrijk dat zedenzaken snel worden opgepakt vanwege de bewijslast", zegt voormalig zedenrechercheur Frank van Kesteren. "Natuurlijk als eerste omdat bewijs snel verdwenen kan zijn. En dat is niet altijd lichamelijk, wat mensen wel denken. Het gaat om sporen als bloed of sperma, maar ook filmpjes of telefoongegevens."

Weten waar je aan toe bent

Een andere reden voor het belang is dat hoe langer een slachtoffer moet wachten, hoe meer onzekerheid er bij diegene is. "Bijvoorbeeld over of een verdachte nog een keer kan toeslaan, of belangrijke dingen kan kwijtmaken", legt Van Kesteren uit. "Een slachtoffer kan ook pas met de verwerking beginnen als alles in gang is gezet."

Maar dat geldt ook voor de verdachten. "Het zal maar zo zijn dat je valselijk wordt beschuldigd, dan wil je ook weten waar je aan toe bent", zegt Van Kesteren. "Of als er wel iets is gebeurd, maar je als verdachte denkt dat het met wederzijdse toestemming was, dan wil je dat in het echt kunnen zeggen of je in ieder geval kunnen uitspreken."

Dagen veranderen in maanden

Maar waarom duurt het dan allemaal zo lang? "Je hebt acute zaken waarbij je bijvoorbeeld om 3 uur 's nachts een melding krijgt, die gelijk wordt opgepakt als er sporen zijn. Dan gaat een team er gelijk mee aan de slag", vertelt Van Kesteren. "Dan moet een slachtoffer soms naar het ziekenhuis voor sporenonderzoek, en dat wordt dan allemaal veiliggesteld."

"Maar er is ook ander werk, zoals ik al zei, zoals het in beslag nemen van een telefoon en het verhoren van een verdachte. En soms liggen er zoveel andere acute zaken, dat het een paar dagen tijd in beslag neemt. En dat worden soms weken of maanden."

Personeelstekort

Dat komt deels door personeelstekorten, verklaart Van Kesteren. Maar er is ook een 'gigantische' toename in het aantal zedenzaken. "Er gebeurt online ook heel veel, dat is 'digitaal misbruiken'. Iemand voor hoer uitmaken, of een TikTok-kanaal met allerlei blootfilmpjes. Dat zijn ook zedenzaken."

Van Kesteren vindt dat er niet genoeg kennis bij de politie, ook op digitaal vlak. Daardoor blijven er volgens hem dingen liggen. "En anderen zijn overladen met werkzaamheden", voegt hij toe.

Nieuwe wet

"Het is echt een opeenstapeling van zaken. Mensen kijken continu tegen een achterstand aan, waardoor je elke dag keuzes moet maken", zegt Van Kesteren. En met de nieuwe zedenwet die eraan komt, voorziet hij dat het aantal zaken alleen maar toeneemt. "Dan moet je iemand echt toestemming gaan vragen om seks te kunnen hebben."

"Die toestemming moet er van beide kanten zijn. Is die niet gevraagd, dan zie je echt een toestroom aan zaken komen. Dus dat kan problemen gaan opleveren."