Waarom heeft Sigrid Kaag kritiek op Mark Rutte en komen er nieuwe verkiezingen? Dit kun je van het formatiedebat verwachten

De Tweede Kamer is terug van reces en debatteert over de vastgelopen formatie. Wat kunnen we verwachten en hoe moet het nu verder met de formatie? Vijf vragen aan politiek commentator Joost Vullings.

Wordt het een debat met strijd of wordt het een verzoenend debat?

"Een verzoenend debat met partijen die elkaar de hand reiken en verzoenende taal spreken, zou een nieuw kabinet dichterbij brengen. Maar dat gaat vandaag niet gebeuren."

"De partijen die de afgelopen maanden aan de zijlijn stonden, zullen hun ongenoegen en ongeduld uiten over het feit dat er nog geen kabinet is. De zes partijen die het afgelopen half jaar met elkaar gesproken hebben zijn nog zo chagrijnig over de mislukte formatie dat de kans groot is dat zij vooral elkaar verwijten zullen maken."

Wie heeft de sleutel tot een nieuw kabinet in handen?

"Het grootste probleem van deze formatie is dat de leiders van de twee grootste partijen, Mark Rutte van de VVD en Sigrid Kaag van D66, het niet met elkaar eens kunnen worden. Zolang zij het niet eens worden over wat voor soort kabinet zij willen vormen, en met welke partijen, gaat het niet lukken. Bovendien hebben Rutte en Kaag te weinig vertrouwen in elkaar."

D66-leider Kaag had forse kritiek op VVD-leider Rutte in de HJ Schoo-lezing. Waarom doet ze dat?

"Kaag heeft haar bekende piketpalen opnieuw in de grond geslagen: een zo progressief mogelijk kabinet, met een andere bestuursstijl. In de lezing had ze, indirect, scherpe kritiek op Rutte: 'Als me iets is opgevallen in de jaren nadat ik terugkwam naar Nederland is het wel dat politiek hier wordt bedreven door koffie te drinken, relaties te managen, en binnenskamers spelletjes te spelen met partijpolitieke emotie'."

"Hiermee geeft Kaag aan dat ze niet zomaar even in een minderheidskabinet met VVD en CDA zal stappen. Ze wil echt verandering en als ze dat niet kan bereiken, stapt D66 niet in een nieuw kabinet."

Komen nieuwe verkiezingen in zicht?

"Het is een scenario waar de meeste partijen niets voor voelen, maar het komt steeds dichterbij. D66 is niet uit op nieuwe verkiezingen, maar wie denkt dat zij daar uiteindelijk voor terugschrikken, komt bedrogen uit. D66 sluit een rol in de oppositie zeker niet uit."

Naar verwachting wordt VVD'er Johan Remkes de nieuwe informateur. Wat kan hij doen?

"Dat ligt eraan welke opdracht hij van de Tweede Kamer mee krijgt. Het ligt voor de hand dat hij moet onderzoeken of er een kabinet kan komen dat, zoals dat in Haags jargon heet, 'kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal'."

"Dat betekent dat, waar de vorige informateur Hamer alleen naar een meerderheidskabinet mocht kijken, Remkes ook nadrukkelijk de vorming van een minderheidskabinet mag onderzoeken."