Waarom de Zweden meer last hebben van vliegschaamte dan wij

Zweedse influencers worden op social media massaal aangevallen op hun vlieggedrag. In Zweden is er een groeiend besef over de effecten van vliegen en is 'flygskam', vliegschaamte, een breed begrip geworden in de maatschappij.

De influencers krijgen van hun volgers direct commentaar als ze de hele wereld over vliegen. "Deze foto onder je palmboom heeft 10 ton CO2 uitgestoten, zo staat er dan", vertelt Anne Grietje Franssen, correspondent in Zweden.

De culturele identiteit

Toch is het niet opmerkelijk dat er in Zweden een groter besef is van de gevolgen van vliegen dan bij ons in Nederland. De Zweden zien de natuur als een onderdeel van hun culturele identiteit. Volgens Franssen zoeken de Zweden in het weekend massaal de natuur op en klimaatverandering raakt hen dan ook echt, zo zegt Franssen.

Veel inwoners van het land proberen te doen wat ze kunnen voor het klimaat. Zweden proberen hun ecologische voetafdruk niet alleen te verminderen door minder te vliegen, maar kijken ook naar andere alternatieven. Zo ziet Franssen in het Zweedse straatbeeld veel Tesla's en hybride Volvo's. "Ook is het openbaar vervoer de afgelopen jaren enorm verbeterd. De kwaliteit van de treinen is omhoog gegaan en er zijn veel meer trajecten bijgekomen", zo vertelt ze.

Andere oplossingen

Dat de zorg over het klimaat breed gedragen wordt, is ook te merken aan de politiek. Bijna elke partij binnen de Zweedse politiek heeft volgens Franssen het klimaat hoog op de agenda staan.

In haar eigen omgeving merkt Franssen ook dat vliegen minder populair wordt. "Een aantal vrienden van me vliegt al niet meer, en ik heb ook vaak het gevoel dat ik een goede reden moet geven als ik wel het vliegtuig neem. Daar word je je dan ook bewuster van. Kan ik bijvoorbeeld niet de trein nemen?"

BN'ers als voorbeeld

Toch hebben de Zweedse influencers die 'flygskam' wordt aangepraat, nog niet massaal hun gedrag veranderd. "Sommigen voelen misschien schaamte en spreken niet meer uit dat ze ergens heen vliegen. Maar ze blijven het wel doen", zegt Franssen. "Het zijn vooral bekende artiesten of sporters die nu zeggen: wij gaan voor ons beroep niet meer vliegen." Een groot Zweeds orkest nam laatst bijvoorbeeld deze drastische beslissing.

Franssen is van mening dat we op dit gebied van de Zweden kunnen leren. Het zou volgens haar goed zijn dat ook hier BN'ers zich uitspreken tegen vliegen. Toch moeten we volgens haar de Zweden ook niet te veel op een voetstuk plaatsen. "Het is ook een volk dat 5 keer meer vliegt dan de gemiddelde burger, dus er is daar een hoop te winnen."