VS zitten volgens Arend Jan Boekestijn in 'lastig parket' door situatie Midden-Oosten: 'Teloorgang van het Amerikaanse gezag zichtbaar door dit conflict'

Voor de vierde keer in korte tijd reist de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken naar het Midden-Oosten vanwege de gespannen situatie in het gebied. De vrees bestaat dat het conflict uit kan monden in een veel bredere oorlog.

De spanningen in het Midden-Oosten zijn in de afgelopen dagen opnieuw toegenomen. De radicale sjiitische Hezbollahbeweging viel vanmorgen met tientallen raketten een observatiepost in Israël aan. Een directe reactie op het doden van een kopstuk van Hamas eerder deze week. Dat gebeurde in de Libanese hoofdstad Beiroet middels een droneaanval, hoogstwaarschijnlijk uitgevoerd door Israël.

'Israël voelt zich sterk'

"Het feit dat Israël het blijkbaar aandurft om een Hamas-leider in een ander land te doden, duidt erop dat ze zich sterk voelen," zegt historicus en geopolitieke duider Arend Jan Boekestijn.

"Hezbollah beweert 100.000 raketten te hebben die ze op Israël kunnen afvuren. Maar hun beschermheer Iran is niet echt geïnteresseerd in een harde escalatie en houdt grotere militaire operaties vooralsnog tegen."

Effect op olieprijzen en wereldwijde handel

Ondertussen gaan de Israëlische aanvallen in de Gazastrook door en wordt de situatie voor de civiele bevolking in het gebied steeds desperater. Daarnaast zijn er grote zorgen over de veiligheid van schepen in de Rode Zee. Deze vaarroute is cruciaal voor de wereldeconomie.

Maar liefst 30 procent van alle containers wereldwijd wordt via de Rode Zee en het Suezkanaal vervoerd. Als het verkeer wordt verstoord, kan dit effect hebben op olieprijzen en op de levering van een breed scala aan Aziatische producten naar Westerse landen.

VS actief in Rode Zee

De Verenigde Staten hebben zich deze week daarom schoorvoetend actief in het conflict gemengd. Om de veiligheid van commerciële schepen in de Rode Zee te waarborgen, heeft het land helikopters tegen Jemenitische Houthi-rebellen ingezet. Toen deze een containerschip wilden kapen, werden ze door Amerikaanse soldaten onder vuur genomen en gedood.

"Het is een heel lastig parket voor de Amerikanen", zegt Boekestijn. "Ze willen niet teveel betrokken worden en kost wat kost een grotere oorlog in de regio vermijden. Een militair conflict is sowieso een slechte zaak, maar vooral in een verkiezingsjaar. Het is wel opmerkelijk hoe je in dit conflict de teloorgang van het Amerikaanse gezag ziet. Het land was dé wereldmacht, maar zit nu in zijn nadagen."

Wankel

Toch hebben de Verenigde Staten nog wel degelijk invloed. Blinken gaat een hele rondreis maken naar onder meer Turkije, Israël, de Verenigde Arabische Emiraten, Jordanië, Saoedi-Arabië en Egypte. Boekestijn denkt dat er veel op het spel staat: "De Amerikanen willen absoluut geen verdere escalatie. Maar het evenwicht is heel wankel nu. Het is echt zorgelijk."

Ook EU-politicus Josep Borrell is vandaag in het Midden-Oosten. Hij is de Europese vertegenwoordiger op het gebied van buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. Borrell heeft gepraat met politici in Libanon. Met als doel om verdere escalatie aan de grens tussen Libanon en Israël te voorkomen.

Diplomatieke route

"Iedereen is naarstig op zoek naar een diplomatieke route om te situatie te de-escaleren. De Amerikaanse president Biden heeft Israël gevraagd om zich in te houden en bijvoorbeeld meer humanitaire hulp toe te laten in Gaza, maar ze luisteren niet. Hun handelen is op dit moment buitenproportioneel en werkt Hamas uiteindelijk alleen maar in de hand", zegt Boekestijn.

Hij vervolgt: "Ik denk dat de Israëlische premier Netanyahu kilo's slaappillen moet slikken om nog te kunnen slapen. Hij is 'a dead man walking', iedereen is boos op hem. Maar de Israëlische regering denkt dat ze met heel veel wegkomen. Want het land heeft kernwapens waarmee het kan dreigen. Ik vind het echt doodeng."