Duizenden jonge meisjes die jarenlang dwangarbeid moesten uitvoeren bij de nonnen van De Goede Herder, stellen de katholieke zusters van toen aansprakelijk. Ze willen excuses en genoegdoening.
Tussen 1860 en 1978 werden minimaal 15.000 jonge meisjes en vrouwen onder dwang tewerkgesteld bij de katholieke zusters van De Goede Herder. Dat bleek vorig jaar uit onderzoek van NRC. De meisjes kwamen uit gebroken gezinnen en werden door de kinderbescherming en de kinderrechter bij de nonnen geplaatst. Daar moesten ze zes dagen per de week kleding naaien, verstellen en wassen en logo's innaaien.
Onterecht stempel crimineel en losbandig
Anita Suuroverste, die op haar veertiende bij de zusters werd geplaatst en daar drie jaar verbleef, heeft inmiddels haar leven weer aardig op de rit. "Maar de impact van de liefdeloosheid, het harde werken en de kilte daar, achtervolgt je je hele leven: in je werk, in relaties. Je bent beschadigd", vertelt Anita.
Wat slachtoffers ook stoort is het onterechte stempel dat je kreeg als je bij De Goede Herder gezeten had. Slachtoffer Jeanny Nies: "Men zei dat er een steekje los zat bij me. Klinkklare onzin! Ik bleek hoogbegaafd te zijn. Ik was in die tijd een rocker maar kwam eruit als een keurig gekleed meisje met een strikje in haar haar maar wel als een zombie."
Veel schrijnende verhalen
Advocaat Liesbeth Zegveld kreeg ook veel schrijnende verhalen te horen. "Verplicht moeten werken, isoleercellen, lijfstraffen, psychische verwaarlozing, geschopt, geslagen, en dat bijna een eeuw lang." De vrouwen kregen geen opleiding binnen De Goede Herder en werden op hun 21ste weggestuurd. Ze hadden dan het stempel 'gevallen vrouw', wat voor velen bepalend was voor de rest van hun leven.
De slachtoffers vinden het onbestaanbaar dat ze daar geplaatst werden. Namens de vrouwen stelt advocaat Liesbeth Zegveld De Goede Herder nu aansprakelijk voor zowel de lichamelijke als geestelijke schade die ze opliepen.
Dwangarbeid voor grote bedrijven
Volgens advocaat Zegveld maakten grote bedrijven als C&A gebruik van de dwangarbeid in de instellingen van De Goede Herder. Maar ook Defensie en het Koninklijk Huis, zegt zij.
C&A en het Koninklijk Huis laten weten dat ze geen opdrachten of informatie hebben kunnen vinden in hun archieven die in de richting van De Goede Herder wijzen. Het Koninklijk Huis heeft ook navraag gedaan bij het Erfgoedcentrum voor Nederlands kloosterleven. Daar werden ook geen documenten gevonden, maar kende men wel de mondelinge overlevering van het verhaal. Defensie heeft geen opdrachten aan De Goede Herder in haar archieven kunnen vinden.
Beschuldigingen 'ernstig en pijnlijk'
De Goede Herder bevestigt dat de claim is binnengekomen. In een schriftelijke reactie zeggen ze: "De beschuldigingen en herinneringen van de vrouwen zijn ernstig en pijnlijk. Het leed dat de vrouwen ervaren heeft ons diep geraakt."
Inhoudelijk gaat de organisatie niet in op de claim: "De congregatie heeft steeds meegewerkt aan alle onafhankelijke onderzoeken en zal dat blijven doen. De congregatie zal na zorgvuldige bestudering van de aansprakelijkheidstelling verder reageren."
Boek 'Stil in mij'
De hele zaak kwam aan het rollen toen in 2014 het boek Stil in mij met als ondertitel 'Overleven bij de nonnen' uitkwam. Daarin vertellen tientallen vrouwen hun schokkende verhaal van seksueel misbruik en fysiek en psychisch geweld door nonnen binnen de Rooms-Katholieke Kerk.
Auteurs Esther Verhoef en Daniëlle Hermans interviewden tientallen slachtoffers om hun persoonlijke ervaringen uit eerste hand te kunnen optekenen. In Stil in mij laten deze vrouwen voor het eerst hun eigen stem horen en vertellen ze zelf over hun ervaringen toen zij als kinderen werden overgedragen aan scholen en instituten waar nonnen de leiding hadden.
Naar de rechter
De slachtoffers hopen door genoegdoening hun laatste levensjaren wat aangenamer door te kunnen brengen. In eerste instantie krijgt De Goede Herder nog de mogelijkheid om binnen zes weken met een voorstel te komen. Anders stappen de slachtoffers naar de rechter.
Wilt u uw verhaal kwijt of verder praten dan kunt u zich melden bij het Vrouwen Platform Kerkelijk Kindermisbruik.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.