Amper een jaar geleden was het leven voor Jan (83) wel klaar. Maar dat is nu heel anders: voor Jan was het keerpunt een contactadvertentie. En hij is niet bepaald de enige oudere die worstelde met het leven.
Jan van der Wal woont in het Friese plaatsje Burgum. Na een jeugd als schipperskind, een carrière als lichtmatroos en na een huwelijk van 48 jaar is Jan plotseling alleen. Zijn vrouw overleed in 2012 en pogingen om een nieuwe relatie aan te gaan, mislukken.
Buitengesloten
Jan vindt op een zeker moment wel een vriendin, maar die heeft een druk sociaal leven. Dat geeft Jan een gevoel waar hij al sinds zijn jeugd mee worstelt: hij voelt zich buitengesloten. Als kleine jongen was dat al zo, op het schip.
"Mijn ouders dachten dat je jongens strenger moet aanpakken dan meisjes. Ik moest als eerste naar bed en dan lag ik in mijn eentje in het donkere vooronder, terwijl mijn zussen nog lekker in de warmte en het licht zaten. Dan voel je je buitengesloten."
'Het leven voelde volkomen zinloos'
Nadat Jan zelf de relatie met zijn vriendin had verbroken, wordt hij somber. Hij blijft twijfelen of hij wel het goede heeft gedaan, maar weet ook dat het met zijn vriendin niet beter zou worden. Jan ervaart een soort zielenpijn die moeilijk te dragen is. "Het leven voelde volkomen zinloos."
Als ik toen een pilletje had gehad - zoals die man voor het Joegoslavië Tribunaal - dan had ik 'm genomen, zo verdrietig was ik.
Jan (83)
Na een bezoek aan 'In je uppie' - een gespreksgroep voor ouderen - begint Jan na te denken over het thema spijt. "Voor mij was het altijd zo van 'gedane zaken nemen geen keer' en wat betreft de dingen die ik kon rechtzetten, heb ik dat geprobeerd, of de ander dat nou aannam of niet."
Contactadvertentie
Een telefoontje van zijn schoondochter laat Jan nadenken over nog een andere vorm van spijt. "Zij vertelde dat haar grootvader was overleden. Die man was 91 jaar geworden. Ik dacht als ik 91 word, dan heb ik nog 8 jaar. Waar zou ik op mijn 91ste spijt van hebben als ik het nu niet doe?"
Dat blijkt het plaatsen van een contactadvertentie te zijn: 'Spirituele, vitale man (80) zoekt maatje om te reizen naar...' Met het plaatsen van de contactadvertentie gaat er een knop om in Jans leven. Hij heeft de eerste stap gezet. Dat is al een goed gevoel. En er reageert een vrouw bij wie hij zich na wat telefoongesprekken al thuis voelt.
Oud en weer gelukkig
"Oud worden is niet voor watjes", zei de Amerikaanse actrice Bette Davis toen ze de 70 ruim was gepasseerd. En dat is niet zo'n vreemde opmerking als je denkt aan het verlies van geliefden, van status en van werk, en aan de fysieke achteruitgang die bij veel mensen komt met de ouderdom. Ga er maar aan staan, aan het oud worden.
In het maatschappelijke debat in Nederland is er de laatste jaren veel aandacht voor de uitzichtloosheid die sommige ouderen ervaren. Ze vinden dat hun leven voltooid is en willen niet meer verder. Waar je veel minder over hoort zijn ouderen die na een periode van 'lijden aan het leven' weer opknappen - soms door een toevallige gebeurtenis - en plezier terug vinden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.