Voor de klas staan én werken in de praktijk: waarom 'hybride docenten' een uitkomst zijn in de techniek

In de techniek is een nijpend tekort aan vakbekwaam personeel: zo'n 20.000 mensen. Om mensen op te leiden zijn techniekdocenten nodig. Maar ook die zijn er te weinig. De 'hybride docent' zou een oplossing kunnen zijn.

Een hybride docent combineert voor de klas staan met een baan in de praktijk. Als het aan voorzitter van Techniek Nederland Doekle Terpstra ligt, is binnen 5 jaar elke vakman ook docent en andersom.

Werken én voor de klas

"Het hybride docentschap moet het uitgangspunt in het hele beroepsonderwijs worden, voor alle docenten", zegt Terpstra. Hij wil alle docenten die fulltime lesgeven uit de klas halen, in de praktijk laten werken en na verloop van tijd met een hybride contract terugplaatsen in de klas.

Terpstra realiseert zich dat hij op tenen van docenten staat met deze uitspraken, maar denkt dat er ook juist docenten zijn die het leuk vinden om ervaring op te doen in de beroepspraktijk. "Ik hoop dat het resultaat heeft. Het beroepsonderwijs en het werkveld zijn tot elkaar veroordeeld. Ze hebben elkaar nodig. Die werelden moeten niet van elkaar af, maar naar elkaar toe groeien."

'Techniek is de toekomst'

De hybride docent moet korte metten maken met het enorme personeelstekort in de technische sector. "De sector heeft nu ongeveer 150.000 medewerkers. En een tekort van 20.000. En dat tekort neemt alleen maar toe", vertelt Terpstra.

Hij vindt dit zorgelijk, omdat de vraag naar vakmensen in de toekomst nog meer zal groeien. "Techniek is de ruggengraat van de samenleving." Het is dus van belang dat er genoeg mensen worden opgeleid, maar ook genoeg mensen ervaring opdoen in de praktijk. "Ze zijn verbonden met de energietransitie, met techniek en zorg, mobiliteit en veiligheid. Alle grote maatschappelijke veranderingen moeten via deze sector naar realisatie worden gebracht."

Met de poten in de klei

Techniek Nederland begon in 2017 met de eerste veertien docenten in opleiding. Dat zijn er nu 170. "Bij elkaar opgeteld zijn er inmiddels vierhonderd mensen als hybride docent werkzaam." Terpstra ziet via dit hybride model alleen maar winnaars ontstaan. "Dit is absoluut winst voor alles en iedereen. Omdat jongeren niet alleen met een goed diploma de arbeidsmarkt opkomen, maar ook de toerusting krijgen van iemand die met de poten in de klei staat."

Niet iedereen kan zomaar voor de klas gaan staan, dat realiseert Terpstra zich ook. "Je wordt als monteur niet ineens docent. We doen geen concessies aan kwaliteit van het docentschap. Een hybride docent is iemand die didactische en pedagogische vaardigheden heeft en dus volwaardig voor de klas kan staan. Een monteur die voor de klas wil staan, doorloopt een stevig programma op de hogeschool."

'Ik haal er energie uit'

Armand Gummels werkt deels als cv-monteur en deels als docent op het ROC Amsterdam. Hij zou niet anders meer willen. "Ik haal veel energie uit het overdragen van kennis. Interactie met leerlingen, de discussies, de grappen die over en weer gaan." Gummels ziet zijn leerlingen groeien. "In het begin van het schooljaar komt er iemand binnen zonder know how en feeling. Aan het einde van het schooljaar zie je dat ze echt verstand van zaken hebben, heel mooi."

Hij werkt in een team met ervaren docenten en is blij met de begeleiding die hij vanuit het ROC krijgt. "In het begin was het even zoeken naar de juiste manier van timemanagement. En hoe je een lesplan in elkaar zet." Maar Gummels voegt met zijn ervaring ook iets toe. "Een groot verschil met de andere docenten is dat ik nog met beide benen in de techniek sta. Ik kom nog bij klanten over de vloer en loop tegen storingen en aspecten aan die nu gaande zijn. Dus ik groei mee met de technologie. En die kennis breng ik direct naar het ROC."

Toekomstige collega's

Of Gummels baas hem kan missen? "Als hij op het ROC lesgeeft kan hij niet hier zijn, dus uiteraard mis ik hem dan, maar het is een investering die ik graag doe. Want op het ROC zitten onze toekomstige collega's", zegt algemeen directeur Adriaan Pietersma van Feenstra, het installatiebedrijf waar Armand werkt.

Nu moet Pietersma ook al vaak 'nee' verkopen tegen klanten en opdrachtgevers, omdat er zo'n groot tekort aan personeel is in zijn branche. "Door monteurs als Armand in te zetten op het ROC als docent helpen we bij aan het opleiden van een goede lichting bekwame vakmensen. Hoe beter opgeleid en hoe meer ervaring, hoe makkelijker het voor mij is om ze straks aan het werk te zetten."