Landbouwgif volledig afschaffen binnen 14 jaar. Met een Europees Burgerinitiatief willen milieuorganisaties de Europese Commissie verplichten om hierover na te denken. Toch slagen dit soort initiatieven maar zelden.
De milieuorganisaties achter het burgerinitiatief willen dat het gebruik van synthetische pesticiden in 2030 met 80 procent is afgenomen. En in 2035 moeten de stoffen volledig zijn uitgebannen.
Boeren helpen
"We zitten in een enorme crisis, niet alleen als het gaat om klimaat. Landbouwgif speelt ook een grote rol bij de biodiversiteit, zegt campagneleider Tjerk Dalhuisen. "Belangrijk punt is dat we boeren helpen om milieuvriendelijker te worden, zowel met kennis als geld."
De beslissingen voor het gebruik van landbouwgif worden gemaakt in Europa. Zo staat de Europese Commissie op het punt om onkruidverdelger glyfosaat, ook wel bekend als roundup, 5 jaar langer toe te staan. "Maar de criteria die de Europese Unie stelt voor de toelating van pesticiden zijn opgesteld op basis van studies van de industrie", zegt Dalhuisen. Het Europees burgerinitiatief wil dat de Commissie met nieuwe criteria komt."
Verouderde normen
Hoogleraar bodemkunde Violette Geissen is het eens met dat Dalhuisen. "Je kunt het boeren niet verwijten dat ze pesticiden gebruiken. Volgens de normen zijn toegelaten insecten-, schimmel- en onkruidbestrijders veilig. Maar die normen zijn verouderd. "We weten niet wat de daadwerkelijke effecten zijn voor onze gezondheid."
Geissen is projectleider van Sprint, een door de Europese Commissie gefinancierd onderzoek naar de gevolgen van pesticidengebruik voor de gezondheid van mens, dier en milieu. "We vinden meer pesticiden en we vinden ze op plekken waar we ze niet verwachten. Ze zitten in de bodem, producten in de supermarkt én in de mens."
Ook voordelen
En van dit soort drempels hebben meer Europese burgerinitiatieven last. In totaal zijn er sinds 2009 ruim honderd initiatieven aangemeld bij de Europese Commissie, die toetst of ze door mogen. Bij 77 is dat gebeurd. Tien initiatieven haalden genoeg handtekeningen. En in slechts twee gevallen heeft dat tot wetgeving geleid.
"De Europese Commissie heeft een grote beoordelingsruimte, zowel wat registraties betreft als wanneer initiatieven de drempel halen en worden ingediend", zegt hoogleraar Europees Recht Linda Senden. Genoeg handtekeningen is dus geen garantie voor succes. Toch ziet Senden de voordelen van een het Europees Burgerinitiatief. "Het was bedoeld als middel voor directe democratie voor burgers en daarin is het deels geslaagd. Wel zorgt het voor debat en bewustzijn op belangrijke thema's zoals het gebruik van pesticiden."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.