Voelen ic-verpleegkundigen zich nu wel gehoord en gezien? 'In de praktijk verandert er weinig'

Een jaar geleden trok een groep ic-verpleegkundigen aan de bel. Ze zagen veel collega's uitvallen met burnout-klachten en PTSS. Tegelijkertijd kwamen er maar weinig nieuwe mensen bij. Hoe gaat het nu op de intensive care? "Er zijn minstens 300 vacatures."

Het was eigenlijk een noodkreet. Ic-verpleegkundigen uit de universitaire ziekenhuizen staken vorig jaar de koppen bij elkaar en kwamen met een manifest. Ze wilden beduidend minder stress en werkdruk, meer waardering en vooral meer inspraak in de dagelijkse praktijk.

'Het gaat erg stug'

Heel praktisch ging het ook gewoon over zaken als een parkeerplek bij hun werk, hulp bij kinderopvang en een gezonde maaltijd tijdens de diensten. Wat is er met hun aanbevelingen gebeurd?

"Het gaat allemaal erg stug." Irina Angyal klinkt niet onverdeeld enthousiast. "O ja, één ding: we krijgen wel dagelijks een pan soep op de afdeling."

Uitstroom collega's gaat door

Irina is een van de ic-verpleegkundigen die zich eind 2021 onder de noemer 'Nurse Minded' verenigden. Ze schreef mee aan het manifest dat ze uiteindelijk aanboden aan het bestuur van de Nederlandse federatie van universitaire medische centra (NFU).

"Ze beamen wat we zeggen, begrijpen het, maar in de praktijk verandert er weinig", verzucht Irina. En de uitstroom van collega's is nog altijd geen halt toegeroepen. "Ik zie veel meer mensen weggaan dan er binnen komen."

Niet meer gratis parkeren

"Er zijn op dit moment minstens 300 vacatures voor ic-verpleegkundigen", zegt Thomas Smits, zelf ook werkzaam op een intensive care. "Het gaat dan over fulltimers. Dat is dus echt een groot probleem."

Tijdens corona werden er ineens tijdelijk parkeerplaatsen geregeld voor zijn collega's en voor hem. Maar gratis parkeren is er nu niet meer bij. "Sterker, het is bij ons zelfs duurder geworden", zegt Irina. Ze vindt het onbegrijpelijk. "Om 03.00 's nachts rijdt er echt geen ov meer hoor."

Restaurant dicht

Volgens Irina gaat het vaak om dit soort simpele dingen. "Eigenlijk zijn het alle secundaire arbeidsvoorwaarden. Heb je avonddienst gehad, dan wil je bijvoorbeeld kunnen eten. Maar ja, het bedrijfsrestaurant sluit om 19 uur. Dan is het: sorry, geen eten meer."

"We leveren 24-uurszorg in het ziekenhuis, maar er wordt gedacht vanuit maandag tot en met vrijdag tussen 9 en 17 uur." Volgens Irina is er geen onwil bij het management, maar speelt er wat anders. "Ze hebben het vaak gewoon echt niet in de gaten, omdat ze zelf de consequenties niet merken."

De nieuwe Gommers

Iwan van der Horst is hoofd van de intensive care van het Maastricht UMC+. In zijn rol als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) is hij 'de nieuwe Diederik Gommers'.

"Er is wel een soort bewustwording ontstaan door Nurse Minded", zegt hij. "Er zijn ziekenhuizen die hun punten hebben overgenomen en daar zien we dat het goed gaat. Bij de ziekenhuizen die het niet hebben overgenomen, zien we dat het niet goed gaat."

'Zo'n investering verdien je terug'

Dat sommige ziekenhuizen alleen tijdelijk maatregelen hebben ingevoerd, vindt hij onverstandig. "Je kunt het vanuit het individu beschouwen, maar ook bedrijfsmatig. Zo'n investering verdien je terug, doordat je personeel bijvoorbeeld minder vaak ziek is."

Over zijn eigen intensive care valt weinig te klagen, vertelt hij trots. "We hebben echt geluisterd naar Nurse Minded en tal van aanbevelingen overgenomen." Dat zit hem bijvoorbeeld in scholingskansen, meepraten over de samenstelling van teams, meer salaris en meer mogelijkheden om vrij te nemen als het rustiger is. "En we trakteren nog steeds op fruit. Hoe simpel kan het zijn."

Combinatiebaan

Op de ic's is het nu beduidend rustiger dan tijdens corona, maar de zorgen over voldoende personeel blijven. Een oplossing kan zijn om mensen parttime te laten werken op de ic en daarnaast andere taken te geven.

"Als je bijvoorbeeld een soort combinatiebaan zou kunnen hebben van onderwijs, onderzoek, maar ook kliniek, dan zouden mensen waarschijnlijk meer willen werken", zegt Van der Horst. "Stel dat er dan weer iets van covid komt, dan heb je de mensen nog wel. Maar dan kun je zeggen: iedereen moet nu naar het bed. "

Win-win

"Als dat leidt tot betere kwaliteit, want onderwijs of onderzoek zorgen daar ook voor, dan is het een soort win-win. Over dit soort dingen denken we heel erg na."

Ook volgens verpleegkundige Thomas zou zoiets een oplossing kunnen zijn. "Je ziet de centra waar dat al wel wat meer lukt. Daar zitten goede leidinggevenden die dat wel proberen. Je krijgt er enerzijds capaciteit door, maar die mensen kunnen ook verdiepend bezig zijn met hun vak."