Aan de run op goedkope huishoudelijke hulp via de gemeente moet een einde komen, wil de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). VNG roept gemeenten op strenger te zijn bij aanvragen en naar inkomen te kijken. Daarmee zoeken ze de grens van de wet op.
Sinds begin vorig jaar geldt er geen inkomensafhankelijke eigen bijdrage op huishoudelijke hulp via de gemeente. Iedereen die het huishouden niet meer zelf kan doen, krijgt hulp tegen een tarief van 19 euro in de maand. Dat is zo geregeld in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Huishoudelijke hulp
Die regeling lijkt een averechtse werking te hebben, want veel huishoudens met hogere inkomens maken óók gebruik van deze hulp. Daardoor moeten gemeenten veel meer uitgeven aan huishoudelijke hulp en krijgen ze te maken met financiële problemen. VNG roept gemeenten daarom op voortaan anders om te gaan met aanvragen voor de huishoudelijke hulp.
Voorzitter van de VNG-commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs Sven de Langen noemt vier dingen waartoe zij gemeenten zullen aansporen. Ze adviseren gemeenten wachtlijsten in te voeren voor de hogere inkomens. Ook willen ze de financiële draagkracht van de aanvragers tóch weer laten meetellen in de toekenning. Daarnaast kunnen ze proefprocessen starten om een rechter te laten beslissen wie waar recht op heeft. Als laatste willen ze dat er vanaf 2022 geen extra geld meer wordt uitgetrokken voor de huishoudelijke hulp. Op is op.
Stijging van aanvragen
Begin dit jaar deed EenVandaag samen met de VNG onderzoek naar het abonnementstarief in de Wmo. Daaruit bleek dat maar liefst 94 procent van de gemeenten het een heel slechte maatregel vond om één tarief te hanteren en inkomen geen rol te laten spelen. Bijna alle gemeenten zagen vorig jaar een stijging van de aanvragen voor huishoudelijke hulp.
Een onlangs verschenen monitor bevestigt het beeld. Sommige gemeenten zien aanvragen tot wel 80 procent toenemen. Na onsuccesvolle gesprekken met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over compensatie voor de opgelopen kosten, is de maat voor de VNG vol. "Het is financieel over de schutting gegooid", zegt De Langen. En dat zorgt voor veel kwaadheid.
Meer aanvragen door mensen uit 'duurdere' postcodes
Ook in Krimpen aan den IJssel zien ze de aanvragen voor huishoudelijke hulp stijgen. Eind 2018, voor de invoering van het abonnementstarief, gaven zij huishoudelijke hulp aan 574 huishoudens. Afgelopen maart stond de teller op 800. Die toename komt vooral door aanvragen van mensen uit 'de duurdere' postcodes, zegt wethouder Hugo van der Wal.
De wethouder is bang dat hij op den duur niet meer kan voldoen aan de aanvragen van de mensen die het echt nodig hebben, ook kan het ten koste gaan van voorzieningen als de bibliotheek of de kinderboerderij. Van der Wal vindt de oproep van de VNG daarom een goed idee. Hij wil ook de financiële situatie van mensen wél mee laten wegen.
Rechtszaken
Maar eerst wil hij een moreel appèl doen op mensen die een aanvraag doen: "Vraag uzelf af: Heeft u dit echt nodig?" Daarnaast denkt hij er serieus over na om mensen af te wijzen die er in zijn ogen te vermogend voor zijn. Zo'n besluit kan aangevochten worden door de aanvragers, maar dat schuwt de Krimpense wethouder niet.
"Laat een rechter maar uitspraak doen voor wie de hulp bedoeld is". Dat zou een zogeheten proefproces zijn. Of dat echt gaat gebeuren, en wanneer, is nog afwachten.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.