Vernietigend rapportcijfer van 3,3 voor kabinet, meerderheid wil liever nieuwe verkiezingen

Een historisch laag cijfer voor het kabinet: een 3,3. Niet eerder werd een kabinet onder Rutte zo slecht beoordeeld. De verschillende crises en het onvermogen om deze op te lossen blijken funest, twee derde van de mensen wil liever nieuwe verkiezingen.

Dat blijkt uit het jaarlijkse Prinsjesdag-onderzoek van EenVandaag onder ruim 30.000 leden van het Opiniepanel. Niet alleen de achterban van de oppositiepartijen wil nieuwe verkiezingen, ook veel kiezers van coalitiepartijen gaan liever opnieuw naar de stembus.

'Dezelfde poppetjes op dezelfde plek'

Een schamele 15 procent van de panelleden heeft nog vertrouwen in het kabinet Rutte IV. Dit is historisch gezien erg laag. Sinds EenVandaag begon met het peilen van het vertrouwen in 2007 scoorde een kabinet maar één keer een procentje lager: op Prinsjesdag 2013, na miljardenbezuinigingen in een financiële crisis.

Het lage vertrouwen in Rutte IV heeft verschillende oorzaken. Veel panelleden geven aan dat ze al tijdens de formatie van dit kabinet vertrouwen verloren. Ze verwijzen naar de toeslagenaffaire: "Het kabinet stapt op vanwege de toeslagenaffaire maar 10 maanden later zitten dezelfde poppetjes weer op dezelfde plek", schrijft een deelnemer aan het onderzoek.

Optelsom crises

Daarnaast spelen de asiel-, stikstof- en koopkrachtcrisis en de gaswinning in Groningen mee bij het verlies aan vertrouwen. De optelsom van al deze crises is voor de meeste panelleden de druppel. "Het is een opeenstapeling van flagrante missers en vooral het onvermogen om deze missers te herstellen", schrijft een panellid.

Een ander schrijft: "Veel mensen zitten letterlijk in de kou deze winter en boodschappen zijn gierend duur geworden. Ik zie geen leiderschap vanuit het kabinet en heb het gevoel dat wij er als burger niet toe doen."

Pessimistisch toekomstbeeld

Van alle crises die op dit moment in Nederland spelen, is er niet één waarvan ondervraagden snel verbetering verwachten. Velen reken er juist op dat het de komende maanden slechter wordt. "Er gaat voorlopig weinig tot niets veranderen of verbeteren. Ik mis leiderschap en visie", aldus een panellid.

80 procent van de ondervraagden verwacht een verslechtering van de koopkracht en 72 procent denkt dat de energiecrisis verergert. Van de asiel -en wooncrisis denken 7 op de 10 (69 procent) dat de situatie erger wordt het komende half jaar.

Liever nieuwe verkiezingen

Een meerderheid (65 procent) van de panelleden zou liever binnen een half jaar nieuwe verkiezingen willen, dan dat dit kabinet door blijft regeren. Dat geldt niet alleen voor de achterban van oppositiepartijen, ook veel kiezers op coalitiepartijen gaan liever opnieuw naar de stembus. 62 procent van de CDA-achterban wil nieuwe verkiezingen, net zoals 41 procent van de VVD-kiezers, 37 procent D66-kiezers en 55 procent van de CU-kiezers.

"Dit kabinet heeft de meerderheid van Nederland volledig verloren met het stikstof-, asiel- en energiebeleid. Daarnaast zijn ze het onderling zeer oneens in de coalitie waardoor er geen daadkrachtig optreden mogelijk is. Nieuwe verkiezingen zijn nodig om dit op te lossen", schrijft iemand die op de VVD heeft gestemd.

Vrees voor opnieuw lange formatie

Panelleden verwachten dat het niet lang zal duren voordat ze ook echt naar de stembus kunnen. Slechts 16 procent denkt dat dit kabinet de hele regeertermijn vol maakt. De meesten denken dat het kabinet dit jaar (26 procent) of volgend jaar (42 procent) valt.

Toch ziet 25 procent van alle deelnemers aan het onderzoek nieuwe verkiezingen juist niet zitten. Zij vrezen dat nieuwe verkiezingen te midden van de crises en kwesties waar we nu mee kampen, alleen maar voor meer problemen zal zorgen. Een deelnemer aan het onderzoek schrijft hierover: "Ik vind het zeer onverstandig om in deze crisistijd nieuwe verkiezingen te houden om daarna weer ellenlang te formeren. Nederland heeft nu boven alles stabiliteit nodig."