Verhuurverbod toeristische appartementen in Barcelona geen oplossing voor wooncrisis: 'Zorgt voor een waterbedeffect'

Barcelona is op dit moment een van de meest populaire vakantiebestemmingen. Maar door de drukte ontstaan er problemen op de woningmarkt. Als oplossing komt de stad met een maatregel die verhuren aan toeristen vanaf 2028 bijna onmogelijk moet maken.

De nieuwe maatregel, die vanaf 2028 ingaat, houdt in dat appartementen alleen nog maar worden verhuurd aan inwoners van de stad. Volgens associate lector New Urban Tourism aan de Hogeschool Inholland Roos Gerritsma is dit een stap in de juiste richting, maar niet de oplossing. "Toerisme beïnvloedt de woningmarkt, maar dat is niet het enige", zegt ze. "Dit is een complex vraagstuk en toerisme is één van de factoren die van invloed is."

Verschillende oorzaken

"Een van de problemen is dat door de aantrekkelijkheid van bepaalde woningen een huis meer waard wordt. En dat een eigenaar er meer mee kan verdienen door het te verhuren aan toeristen. Hierdoor worden woningen onttrokken aan de woningmarkt", merkt Gerritsma op.

Dit zou volgens haar in principe niet altijd een probleem moeten zijn als er voor iedereen genoeg ruimte is om te kunnen wonen, werken en recreëren waar hij of zij zou willen. "Maar dat is heel vaak niet het geval. Dus er zijn heel veel dingen die ervoor zorgen dat het onbetaalbaar wordt voor bepaalde groepen in de samenleving om aan een woning te komen."

Meer sociale huurwoningen

Om een beter beeld te krijgen van de situatie in Barcelona nam Gerritsma contact op met een van haar collega's, professor Paolo Russo. Hij woont in Spanje en is op dit moment positief over de maatregel van burgemeester Jaume Collboni. "Hij heeft mij laten weten dat het mogelijk een positief effect zou kunnen hebben", vertelt ze.

"Maar", gaat ze verder, "Paolo vindt niet dat het een oplossing is voor het massatoerisme en de woningcrisis." Volgens de collega van Gerritsma zou de stad namelijk meer moeten werken aan het bouwen van sociale huurwoningen. Beiden vinden dat dit dé manier is om de inwoners van de stad, die op dit moment geen betaalbare huizen kunnen vinden, te helpen. "Je moet echt aan meer knoppen draaien om dit ingewikkelde vraagstuk op te lossen."

Kijken naar jezelf

Gerritsma zegt dat er naast het invoeren van een maatregelen ook gekeken moet worden naar andere mogelijkheden om toeristen te weren. "Bijvoorbeeld het vliegen en het reizen duurder maken. Dus dat je meer ingrijpt op die punten." Ze benadrukt dat niet alleen de beleidsmakers, maar ook de consument meer moet doen om dit (wereldwijd) probleem op te lossen. "We hebben de neiging om te zeggen, de toerist, dat is de ander, maar dat zijn we vaak deels ook zelf."

"Als we met z'n allen over 50 jaar in leefbare en aantrekkelijke steden willen wonen, is een verandering in onze houding ook nodig." Het werkelijke probleem en de oplossing zijn volgens Gerritsma dus veel ingewikkelder dan de burgemeester van Barcelona laat blijken. "Maar dat snap ik ook wel, want je wil natuurlijk een duidelijk en simpel verhaal naar buiten brengen."

'Waterbedeffect'

De reden waarom de associate lector kritisch is over de berichtgeving en maatregel van Collboni, heeft ook te maken met de eerdere pogingen die Amsterdam al deed om toeristen te weren."Vanuit een toerist gedacht is het weinig probleem om dan maar naar Zaandam te gaan, dat is heel dichtbij. Ze kunnen nog steeds de trein pakken en zijn dan met een kwartier in Amsterdam."

Hiermee probeert Gerritsma uit te leggen dat het effect van massatoerisme niet is opgelost, maar dat het probleem wordt verschoven. Toeristen slapen nu in andere huurwoningen, in andere steden. Maar de problemen op de woningmarkt zijn nog steeds niet opgelost. "Het zorgt voor een waterbedeffect", zegt ze. "En ik kan me voorstellen dat dit ook in Barcelona gaat gebeuren."