Waarom stortte de hellingbaan van de parkeergarage bij het ziekenhuis in Nieuwegein ineens in? "Op een gegeven moment kan een constructie zo kwetsbaar zijn dat bij wijze van spreken een vlinder hem kan doen bezwijken."
De vloer van de parkeergarage bij het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein werd eerder onderzocht, én goedgekeurd. De vloerconstructie die er werd gebruikt is dezelfde als die van een parkeergarage in Eindhoven die in 2017 instortte.
Door het oog van de naald
In de Nieuwegeinse parkeergarage stortte de hellingbaan van de zes verdiepingen zondagavond laat ineen. Wonder boven wonder vielen er geen gewonden. "Als dit overdag was gebeurd, had het heel anders kunnen aflopen", zegt Sander Pasterkamp, docent en onderzoeker aan de TU Delft.
We zijn 'door het oog van de naald gekropen', denkt de onderzoeker. "Zo'n kanaalplaatvloer weegt ongeveer 300 kilo per vierkante meter. En als je daar met je auto onderdoor rijdt dan krijg je dus 1.200 kilo per vierkante meter op je auto en dan word je wel geplet."
'Moment is nooit te voorspellen'
'Hopen dat er niemand onder ligt', was dan ook de eerste gedachte van Erik Middelkoop. Hij is expert constructieve veiligheid bij Royal HaskoningDHV en onderzocht het instorten van het dak van het AZ-stadion en het instorten van een deel van de tribune van het NEC-stadion.
"Het is niet zo vaak dat gebouwen in Nederland instorten als ze in gebruik zijn. In de bouwfase is dat iets gebruikelijker." Dat laatste gebeurde bij de garage in Eindhoven. "Op een gegeven moment kan een constructie zo kwetsbaar zijn dat bij wijze van spreken een vlinder hem kan doen bezwijken. Dat moment is nooit te voorspellen."
'Bollenvloer' niet het probleem
"Die trigger, die laatste druppel, is niet zo belangrijk", zegt Middelkoop. "Maar wel: wat was er mis met die constructie dat zonder dat iemand erover heen reed, deze is ingestort?" Logischerwijs dachten veel mensen gisteravond bij de eerste berichten aan de vloerconstructie. "Dat was ook mijn eerste gedachte", zegt Pasterkamp.
Maar de vloer is hier niet het probleem, denken beide experts al kijkend naar de foto's van de ravage in Nieuwegein. "Het is iets in de verbinding tussen de kanaalplaat en de staalconstructie daarachter", vermoedt Pasterkamp. Maar tot het onderzoek is afgerond, kan het 'van alles' zijn. "Dat kan een ontwerpfout zijn, dat kan een productiefout zijn, of een fout bij het onderhoud."
Bovenste vloer heeft het zwaar
Het is bij de bovenste hellingbaan begonnen, denkt Pasterkamp. "En die heeft bij het naar beneden vallen de vloeren die daaronder zaten, meegenomen", beschrijft hij. "Die bovenste vloer heeft het zwaar te verduren, want dat is een deel waar de zon op schijnt overdag." Het dek warmt overdag op, en koelt 's nachts af.
Het zou kunnen dat het daarmee te maken heeft, maar dat wordt nu allemaal onderzocht. "Als je dit soort dingen onderzoekt, dan ga je kijken: wat zijn de mogelijkheden, de mogelijke oorzaken. En die ga je dan een voor een controleren in de hoop dat een van die oorzaken dan inderdaad de echte oorzaak is."
'Ik zou niet angstig zijn nu'
Iedere parkeergarage is weer anders, benadrukt Middelkoop. "Er worden dezelfde type materialen toegepast maar wel op een andere manier." Het zou dan ook niet passend en niet effectief zijn om alle parkeergarages nu te gaan inspecteren, denkt hij.
Zorgen over andere parkeergarages hoeven we, op dit moment, niet te hebben, zegt Pasterkamp. "Wat ik hier zie, lijkt een incident te zijn. We hebben heel veel van die opritten in Nederland met kanaalplaatvloer en stalen liggers. Die liggen er allemaal nog. We zijn nog op zoek naar oorzaak maar ik zou niet angstig zijn nu in parkeergarages."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.