Dat het kabinet het omstreden lage-inkomensvoordeel verhoogt, dat werknemers gevangen houdt in het minimumloon, zorgt voor ergernis bij de vakbonden en de oppositie. Ook werknemers van De Bijenkorf, die staken voor meer salaris, begrijpen er niets van.
Begin november werd bekend dat het lage-inkomensvoordeel (LIV) over 2022 (met terugwerkende kracht) en over 2023 wordt verhoogd. Dit vanwege de verhoging van het wettelijk minimumloon.
Cadeau voor het bedrijfsleven
De regeling werd in 2017 in het leven geroepen met het idee dat daardoor meer mensen aan het werk zouden komen. Maar in de praktijk bijkt dat niet zo te werken, zo meldde de Rekenkamer 2 jaar geleden al.
Ook de Raad van State waarschuwde toen dat de regeling zou dienen als een cadeau voor het bedrijfsleven, vanwege het generieke karakter. Werkgevers ontvangen de subsidie, maar doen niks extra's om mensen aan het werk te krijgen, was de kritiek.
LIV-regeling in het kort
Het lage-inkomensvoordeel is een jaarlijkse tegemoetkoming voor werkgevers die werknemers in dienst hebben met een laag loon. Door die tegemoetkoming dalen de loonkosten voor de werkgever. De gedachte achter de regeling is dat deze bedrijven gestimuleerd worden om medewerkers aan te nemen.
Voor elke werknemer die meer dan 24 uur per week werkt met een uurloon onder de 13,43 euro krijgt een werkgever per jaar 960 euro terug van de Belastingdienst. Dit gebeurt automatisch. Het kabinet verhoogt dit bedrag nu naar 1.520 euro.
'Bedrijven houden lonen laag'
En er is volgens econoom Alfred Kleinknecht nog iets aan de hand: "Als mensen meer gaan verdienen, vervalt de subsidie. Dus houden bedrijven de lonen laag."
De regeling komt uit een tijd waarin men bang was voor werkloosheid, legt hij uit. "Daar is nu geen sprake meer van, er is nu juist te weinig personeel, dus de lonen moeten juist omhoog."
Veel stakingen
Toch is de regeling, die de overheid 500 miljoen euro per jaar kost, nu met bijna 200 miljoen euro verhoogd. En dat zorgt voor onbegrip bij zowel de vakbonden als oppositiepartijen.
"De lonen moeten omhoog, daarom zijn er nu veel stakingen zoals bij De Bijenkorf, maar premier Rutte doet precies het tegenoverstelde om die verhoging voor elkaar te krijgen", zegt Linda Vermeulen van FNV.
Verhoging stilzwijgend ingevoerd
Daarnaast is de verhoging stilzwijgend ingevoerd. "Eerder is toegezegd dat de premie in 2025 wordt afgeschaft, maar na deze verhoging vraag ik me af hoe hard deze toezegging blijkt", zegt Vermeulen. "Gelukkig wist de linkse oppositie de verhoging nog te beperken."
Bijenkorf-medewerker Sonia voelt zich in de maling genomen door de regering: "Ik zet me in, doe mijn werk met plezier, maar nu heb ik het idee dat ze me dom willen houden door een subsidie op ons werk te geven aan mijn werkgever. Dat vind ik asociaal, geef dat geld aan ons."
'Geld naar de aandeelhouders'
De verhoging van de LIV is volgens het kabinet bedoeld om de verhoging van het minimumloon voor bedrijven te compenseren, maar econoom Kleinknecht is daar kritisch over.
"Je moet het niet compenseren. Bedrijven die zulke lage marges hebben, moet je laten omvallen. Zo raak je zombiebedrijven kwijt en kunnen mensen ergens anders aan het werk. Bedrijven die het wel kunnen betalen hebben het niet nodig. Dan gaat het naar de aandeelhouders."
Staken tijdens Black Friday
Sonia en haar collega's van De Bijenkorf in Rotterdam maken zich op voor een grote staking aankomende vrijdag, waar werknemers tijdens Black Friday het werk neerleggen. Hun loon staat al tijden stil. "We verdienen tussen de 11 en 13 euro per uur, veel mensen werken hier parttime, dus dan verdien je net iets meer dan een bijstandsuitkering. Dat kan niet meer met de huidige prijzen."
Vakbondsleider Vermeulen steunt Sonia en haar collega's en wijst nogmaals naar de loonsubsidie. "Het is schandalig dat dit gebeurt, de lonen zijn te laag en tegelijkertijd verhoogt het kabinet deze subsidie. Hoe lager het loon, hoe meer subsidie bedrijven nu krijgen. Daar moet wat aan gebeuren."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.