Vader van Syriëganger: 'Nederland, haal onze (klein)kinderen terug'

Ouders van Nederlandse Syriëgangers hebben zich verenigd in een stichting. Het doel? Druk op de Nederlandse overheid te vergroten om hun (klein)kinderen naar huis te halen.

"Het is inhumaan om kleine kinderen in Syrië dood te laten gaan. Zij zijn onschuldig en je kunt ze niet verantwoordelijk houden voor de keuze van hun ouders." Aan het woord is Klaas Spijk, vader van Mandy (32). Zij vertrok 4 jaar geleden samen met haar Egyptische man en kinderen naar Syrië. Jarenlang hoorde Spijk niets van zijn dochter en vreesde hij voor haar leven. Tot ze - een paar dagen voor het eindoffensief tegen IS - een teken van leven gaf.

Vuist

Klaas Spijk is een van de oprichters van de stichting Achterblijvers. Op 17 april werd deze ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Ouders van zo'n twintig Syriëgangers sloten zich al aan. Met de stichting hopen ze een vuist te maken naar de Nederlandse overheid en ervoor te zorgen dat hun kinderen en kleinkinderen zo gauw mogelijk worden gerepatrieerd.

Inmiddels zit Mandy samen met haar vijf kinderen in het vluchtelingenkamp Al-Hol in het noordoosten van Syrië. In datzelfde kamp overleed dit weekend nog het meisje Soumaya, de dochter van Angela B. Zij was het tweede kind met Nederlandse wortels dat overleed. Spijk heeft veel contact met andere ouders Syriëgangers en dat geeft veel steun. Ze begrijpen elkaar en zitten in een app-groep. Een paar dagen geleden ging er een fotootje rond van Soumaya met de vraag voor haar te bidden. Maar dat mocht niet baten.

Wie is het volgende kleinkind?

"De situatie in Al-Hol is vreselijk", zegt Spijk. "Er zitten 75.000 mensen, dat is meer dan in een middelgrote plaats. Er is gebrek aan alles en er zijn al meer dan 200 kinderen overleden in dat kamp. Er is een soort begraafplaatsje waar de lijkjes liggen."

Een andere initiatiefnemer van de stichting is Hoessein, vader van dochter Meryem en haar twee dochtertjes. Zijn zestienjarige zoon Ilyas kwam in het kalifaat bij een bombardement om het leven. "Ik vraag me steeds af: wie is het volgende kleinkind? Nederland kan echt niet langer wachten," zegt Hoessein. "Elk kindje dat overlijdt, kun je bijna op het conto van de Nederlandse overheid schrijven."

Ongelooflijk naïef

Een veelgehoord argument tegen repatriëring is het gevaar dat Syriëgangers en hun kinderen kunnen vormen voor de samenleving. Spijk: "Veel mensen gaan er vanuit dat alle vrouwen daar geradicaliseerd zijn, maar dat is niet zo. Tuurlijk ze zitten er tussen. Maar veel vrouwen volgende blindelings hun man. Dat geldt ook voor mijn dochter. Ik durf met alle zekerheid te stellen dat ze niet is geradicaliseerd. Ze heeft zich nooit met die oorlog bemoeid. Uit haar verhalen blijkt dat ze soms wekenlang geen daglicht zag, ze heeft bombardementen over zich heen gekregen. Ze was gewoon ongelooflijk naïef."

Gevraagd naar de verantwoordelijkheid voor de overleden kinderen wijst Spijk vooral naar de ouders, wier schuld het is dat ze daar zitten. Maar ook de Nederlandse overheid heeft wel degelijk een verantwoordelijkheid, zegt hij. "Het kinderrechtenverdrag bepaalt dat Nederland een zorgplicht heeft als de ouders in gebreke blijven. Dat wordt nu met voeten getreden."