Twee Russische spionnen opgepakt in Duitsland: 'Reken maar dat Nederland ook doelwit is'

In Duitsland zijn vandaag twee Russische spionnen opgepakt. Ze worden beschuldigd van het plannen van een bomaanslag op militaire infrastructuur en wapenfabrieken. Hiermee wilden ze nieuwe wapens richting Oekraïne tegenhouden.

De twee mannen zijn niet de eerste die opgepakt worden en verdacht worden van spionage voor Rusland. De afgelopen jaren zijn er ruim 600 spionnen Europese landen uitgezet. Zo zijn er de laatste maanden in Oostenrijk, Estland en Bulgarije meerdere spionnen gearresteerd.

'Duitsland is een belangrijk land'

Volgens inlichtingendiensten expert van de Universiteit Leiden Willemijn Aerdts is het geen grote verrassing dat Duitsland het doelwit is van spionnen. "Duitsland is een belangrijk land. Het is onder andere natuurlijk onderdeel van de Europese Unie, ook van de NAVO en één van de landen die het meeste wapens levert aan Oekraïne." Volgens haar kunnen alle landen van de Europese Unie vanwege hun steun aan Oekraïne gezien worden als doelwit van Rusland.

Een andere belangrijke reden is de aankomende Europese verkiezingen. "Rusland heeft er toch wel een belang bij om de bondgenootschappen eigenlijk zo zwak mogelijk te maken. Het zou voor Rusland veel makkelijker zijn om allemaal losse landen te hebben die niet één lijn trekken."

Instabiele Europese Unie

Spionnen spelen hier een belangrijke rol in. "We zagen nu in Duitsland dat aan hen gevraagd zou zijn om beelden te maken van Amerikaanse militaire basis. Maar je kan je ook voorstellen dat ze proberen een netwerk op te bouwen", vertelt ze. "Of dat ze bijvoorbeeld nepnieuws verspreiden."

Ze vervolgt: "Er zijn ook berichten naar buiten gekomen dat Rusland heel bewust probeert politici om te kopen. Dan zouden ze mogelijk kunnen stemmen op een manier die gunstig is voor Rusland." Dit zou de Europese Unie volgens haar instabiel maken.

'Reken maar dat Nederland interessant is'

Aerdts denkt dat Rusland ook in Nederland actief meekijkt. "Nederland heeft het internationale strafhof, veel industrie en grote havens. Dus reken maar dat Nederland ook interessant is."

Er zijn volgens haar ook al voorbeelden van spionnen die in Nederland opgepakt zijn. "Twee jaar geleden is er een Rus het land uitgezet die wilde gaan spioneren via het Internationaal Strafhof", vertelt ze. Het zal haar niet verbazen als er nu nog andere spionnen in Nederland zijn.

Kwetsbaar voor spionage

De expert denkt dat landen als Nederland altijd kwetsbaar zullen zijn. "Juist omdat wij een open samenleving zijn. In het parlement wordt veel informatie besproken en heel veel stukken zijn gewoon openbaar."

Deze openheid is volgens Aerdts een belangrijk onderdeel van onze democratie, "maar dat maakt ons wel kwetsbaarder voor spionage dan bijvoorbeeld autoritaire regimes."

Marokko en China

Mogelijke spionnen komen niet alleen uit Rusland. Zo werd in februari een analist van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) opgepakt en beschuldigd van spionage voor Marokko.

Nederland is ook al langere tijd doelwit van spionnen uit China. Die worden vooral beschuldigd van het stelen van informatie en bedrijfsgeheimen van grote bedrijven als chipmaker ASML. Ook wordt de Chinese overheid beschuldigd van het hacken van computernetwerken van Defensie.

'Je weet dat er nieuwe spionnen komen'

Je hoeft ook niet meteen elke spion uit het land te zetten, merkt Aerdts op. "Op het moment dat je weet wie ze zijn probeer je alles in kaart te brengen. Zoals wie de spion in de gaten houdt, met wie de spion praat en wat hun doel kan zijn. Op het moment dat je ze uitzet ben je die informatiepositie ook kwijt."

"Je weet dat er nieuwe spionnen naar Nederland zullen komen dus soms kan het ook nuttig zijn om die mensen juist iets langer in de gaten te houden voordat je ze allemaal het land uitzet."