Vijftig jaar geleden werd Trudy Scheele-Gertsen gedwongen haar zoon af te staan via adoptie. Pas vorig jaar kon ze hem voor het eerst weer zien. Als eerste moeder in die situatie stelt zij nu de Nederlandse Staat aansprakelijk.
Als alleenstaande zwangere vrouw was Trudy van plan om thuis bij haar ouders te bevallen, maar daar stook haar moeder een stokje voor. Op haar instructies beviel Trudy in 1967 van haar zoon in het tehuis van de Paula Stichting, een tehuis speciaal voor zwangere, ongehuwde vrouwen.
Eigen kind ter adoptie
De bedoeling was dat Trudy werd geblinddoekt en de betrokken zusters spraken extra hard met elkaar, zodat Trudy haar pasgeboren baby niet zou kunnen horen. Als Trudy er niet herhaaldelijk op had aangedrongen, zou ze haar zoon die eerste dagen überhaupt niet hebben gezien. Alles werd eraan gedaan om te voorkomen dat Trudy zich mogelijk zou gaan hechten aan het kind.
Na negen dagen werd ze door haar moeder opgehaald uit het tehuis, maar haar zoon bleef achter. Het tehuis en de Kinderbescherming stond Trudy niet toe de zorg over haar zoon op zich te nemen. Na 2 jaar en 6 maanden maakte Trudy Scheele-Gertsen de onmogelijke keuze. Om te voorkomen dat haar zoon zou opgroeien in het tehuis, stelde ze haar zoon beschikbaar voor adoptie. Toen een adoptie-echtpaar gevonden was, verdween Trudy definitief uit zicht van haar zoon.
Gedwongen adoptie voor meer dan 10.000 moeders
Een gedwongen adoptie voor ongehuwde moeders. Het is een praktijk die in de vorige eeuw tot de jaren 80 regelmatig voorkwam. Allereerst was er in de gelovige samenleving veel schaamte over moeders die ongehuwd zwanger raakten.
Maar ook binnen de psychiatrie, de tehuizen en in de journalistiek ontstond in de jaren 50 de overtuiging dat het schadelijk zou zijn, als een kind zonder vader zou opgroeien. Uit onderzoek van de Radboud Universiteit uit 2017 blijkt dat er meer dan 10.000 moeders in de vorige eeuw met dwang zijn aangezet tot adoptie.
Eerste rechtszaak tegen de staat
En nu is Trudy Scheele-Gertsen de eerste die de Staat aansprakelijk wil stellen voor deze praktijk. Volgens haar advocaat Lisa Komp handelde de Kinderbescherming tegen internationale en nationale wetgeving door Trudy, tegen haar wil in, gescheiden te houden van haar zoon.
Bovendien hoopt Trudy meer openbaarheid te krijgen over de rol van overheidsinstanties bij het scheiden van moeders en kinderen. "Het is heel belangrijk dat er erkenning komt voor Trudy en de andere vrouwen en dat wordt onderzocht hoe dit is gebeurd", aldus Komp.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.