De gemeente Tilburg kort flink op de uitgaven van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De gemeente wil dat deze mensen zelfredzamer worden en dat leidt tot veel klachten. "Koop maar strijkvrije kleding, zeiden ze."
Sinds zijn geboorte heeft de inmiddels 62-jarige Bonne van der Heijden (62) uit Tilburg een halfzijdige verlamming. Zelf lopen lukt daardoor niet. Om die reden maakt hij bij zijn gemeente aanspraak op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), voor bijvoorbeeld huishoudelijke hulp.
'Niet te volgen'
Maar het aantal uren dat hij die huishoudelijke hulp krijgt, wordt steeds lager, vertelt Van der Heijden. In 2015, toen hij zijn heup brak, werd hij voor het eerst gekort op de Wmo. In plaats van 6 uur huishoudelijke hulp werd nog 3 uur per week vergoed. Hij ging naar de rechter en die stelde hem in het gelijk.
Vorig jaar beoordeelde de gemeente Tilburg Van der Heijdens situatie opnieuw en weer was de conclusie dat hij met minder kon dan 6 uur huishoudelijke hulp per week. Na een telefonisch 'keukentafelgesprek' kreeg hij te horen dat hij genoeg had aan 4,5 uur huishoudelijke hulp. Daarna stelde de baas van de ambtenaar met wie Van der Heijden sprak dit bij naar 3 uur. Dat is voor hem niet te volgen. "Ze gebruiken nu een andere rekenmethode, daardoor zou ik medisch ineens vooruit zijn gegaan", zegt hij vol onbegrip.
Wmo in het kort
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) stelt gemeenten verantwoordelijk voor het bieden van zorg en ondersteuning aan mensen die hulp nodig hebben bij zelfstandig wonen en meedoen in de samenleving. Het doel van de wet is om mensen te helpen zelfredzaam te blijven en een goede kwaliteit van leven te behouden. De Wmo regelt onder andere voorzieningen als huishoudelijke hulp, vervoer, woningaanpassingen en begeleiding.
124 klachten
Van der Heijden is niet de enige die gekort is op zijn Wmo, ziet sociaal advocaat Jean Louis van Os uit Tilburg. Begin dit jaar stroomden bij hem plotseling klachten binnen van mensen die gekort werden op de Wmo. "Eind april lagen er 124 klachten en ze komen nog steeds. We schrokken er zelf ook van", vertelt hij.
"Ik zag bijvoorbeeld bij een client dat de gemeente aangaf dat hij kleren moest kopen die minder kreuken, 'dan hoeft u niet te strijken', werd er gezegd. Zo konden ze die 25 minuten die staan voor strijken, halveren", zegt hij. De verantwoordelijk wethouder, Marcelle Hendrickx, zegt dat de gemeente zoekt naar een goede balans tussen de budgetten die beschikbaar zijn en de enorme toenemende vraag voor ondersteuning.
Minder zorg vergoed
Sinds vorig jaar gebruikt de gemeente Tilburg het nieuwe beoordelingssysteem, waar Van der Heijden naar verwijst. Een zogenoemd 'normenkader'. Alle 18.000 Tilburgers die van de Wmo gebruikmaken worden vroeg of laat langs die nieuwe meetlat gelegd.
En dan kan het zomaar zijn dat ze minder zorg vergoed krijgen dan voorheen. "Zoals wij het ervaren met een soort afvinklijst", zegt sociaal advocaat Van Os.
Tekort aan mensen
Het lijkt er daarmee op dat de gemeente Tilburg strenger is geworden in haar beoordeling van de hulpvraag van inwoners die gebruik maken van de Wmo. Dat is niet zonder reden, volgens wethouder Hendrickx.
"Er is een tekort aan mensen in de huishoudelijke hulp. We kunnen niet voorzien in de vraag. We moeten dus in gesprek met inwoners over of de hulp die ze krijgen inderdaad essentieel is. Of dat die gemist kan worden. Daarbij kijken we ook of er door de inzet van inwoners zelf minder hulp nodig is. De wethouder wil daarover in gesprek met inwoners.
Netwerk vaker inschakelen
Van der Heijden brengt zijn leven liggend en zittend door. Hij heeft een paar familieleden die regelmatig boodschappen voor hem doen. De gemeente Tilburg spoort hem, en de 18.000 andere inwoners die gebruikmaken van de Wmo aan om hun netwerk vaker in te schakelen. Voor bijvoorbeeld boodschappen maar ook voor huishoudelijke taken. "Ik heb gelukkig nog een netwerk. Hoe moet dat met mensen die dat niet hebben?"
Sociaal advocaat Van Os hoopt dat ambtenaren in het vervolg beter luisteren naar wat mensen nodig hebben. "Ik zou willen dat keukentafelgesprekken ook daadwerkelijk keukentafelgesprekken worden. Dat ze de zaak niet afdoen met een telefoontje", zegt hij.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.