Voor veel mensen staat bij hun partijkeuze 'de inhoud' voorop. Over 'de poppetjes' wordt vaak wat lacherig gedaan. Maar zij spelen wel een hoofdrol en bepalen daarmee deels het imago van hun partijen. Hoe denken kiezers over de politieke leiders van nu?
We legden de leden van ons Opiniepanel alle lijsttrekkers voor van partijen die nu zetels halen in onze zetelpeiling. Niet allemaal tegelijk: deelnemers kregen ieder - volledig random - een paar lijsttrekkers voorgelegd, ongeacht hun eigen politieke voorkeur. Per politiek leider werd zo'n 7000 mensen van alle politieke voorkeuren dus om hun mening gevraagd. We vroegen ze naar hun mening over een aantal eigenschappen.
Geschikt als premier
Zouden de lijsttrekkers geschikt zijn als premier van Nederland? Dat beeld is heel duidelijk: op dit gebied is Rutte bijna onaantastbaar. Een meerderheid vindt hem geschikt. Alleen Wopke Hoekstra blijft enigszins in het spoor van de huidige premier: vier op de tien zouden hem een geschikte premier vinden. Kaag bezet de derde plaats, het gat met de andere lijsttrekkers is groot.
Weet wat er speelt in het land
Welke partijleiders hebben het beste voeling met de gewone man en vrouw in het land? Dat zijn volgens veel mensen de leiders van de 'volkspartijen', PVV en SP, Wilders en Marijnissen. Ploumen, Rutte en Hoekstra vormen de middenmoot, Sigrid Kaag staat onderaan. Zij heeft een elitair imago en dat speelt haar danig parten: slechts een op de vijf denkt dat zij goed weet wat er speelt.
Is sympathiek
Het klinkt wat simpel: vinden mensen lijsttrekkers aardig? Toch zegt deze eigenschap veel over de uitstraling van lijsttrekkers en de manier waarop ze contact kunnen maken met kiezers. Rutte scoort hier het best. Hij heeft dit jaar door de coronacrisis niet alleen veel van zichzelf laten zien, maar ook van verschillende kanten: soms ook openlijk aarzelend over beslissingen en persoonlijk. Zijn positiviteit en energie spreekt veel mensen aan. Ploumen nestelt zich hier als nieuwkomer keurig op de tweede plaats. Mensen kennen haar nog niet goed, maar ze vinden haar wel aardig overkomen. Onderaan staan Klaver en Wilders. Die zie je de laatste weken ook nauwelijks ontspannen, maar vooral verwikkeld in felle debatten.
Goed in het debat
En dat brengt me bij het volgende rijtje, want je ziet: Wilders en Klaver worden juist wél weer gewaardeerd om hun debatkwaliteiten. Zij moeten alleen Rutte voor laten gaan. Van lijsttrekkers als Hoekstra, Kaag en Ploumen hebben mensen nog weinig debatten gezien: een groot deel van de kiezers vult hier dan ook 'weet niet' in.
Is intelligent
De relatief lage scores voor Ploumen, Marijnissen en Klaver komen hier vooral voort uit het feit dat kiezers zeggen 'niet te weten' hoe intelligent ze zijn. Hoe dan ook: bij Rutte, Hoekstra, Wilders en Kaag is die twijfel er blijkbaar niet. Kiezers van veel partijen vinden ze intelligent overkomen, ook al zijn ze het lang niet altijd eens met hun politieke keuzes.
Is te vertrouwen
Dit is een eigenschap waar de lijsttrekkers gemiddeld lager scoren dan andere eigenschappen. Veel politici worden niet vertrouwd. Premier Rutte scoort hier stukken lager dan op andere terreinen: slechts een derde vertrouwt hem en 51 procent niet. Daarmee is hij overigens een middenmoter. Lilian Marijnissen en Wopke Hoekstra (zijn positie als minister van Financiën is hier belangrijk, deze post geniet steevast veel vertrouwen bij kiezers) worden het meest vertrouwd.
Zet zich in met betrokkenheid
Of je ze nu vertrouwt of niet, aan betrokkenheid ontbreekt het de meeste politici volgens de meeste mensen zeker niet. Oppositiepolitici als Marijnissen en Wilders scoren hier goed en ook Ploumen vinden mensen betrokken.
Een indruk
Welke conclusies zijn er nu te verbinden aan deze lijstjes? Vooral niet te veel: het geeft een indruk van hoe kiezers lijsttrekkers zien. Een paar zaken vallen wel op. Allereerst is duidelijk dat Ploumen en Kaag bij sommige groepen kiezers nog niet zo bekend zijn en dat zorgt voor lage scores. Vergeet daarbij niet, dat dit het beeld is onder kiezers van alle politieke voorkeuren. Bij de eigen achterban (en dat geldt voor alle politici) zal de bekendheid en steun hoger zijn. Dat zou ook een opsteker kunnen zijn voor Jesse Klaver, die op veel eigenschappen wat lager scoort.
Maar wat vooral opvalt is dat de meeste lijstjes worden aangevoerd door premier Rutte. Dat maakt goed duidelijk hoe moeilijk het voor de andere lijsttrekkers is om vanuit hun eigen positie pijlen af te vuren op de premier. Nog 51 dagen tot de verkiezingen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.