Staken voor loonsverhoging werkt, maar geld moet wel ergens vandaan komen: 'Dan moet belasting omhoog'

De ene staking is nog niet voorbij, of de volgende staat voor de deur. Want staken werkt. Gemeenteambtenaren, waaronder medewerkers van de vuilnisophaaldienst, krijgen er zo'n 240 euro per maand bij, en daarbovenop 2 procent. Wie volgen?

Na wekenlange stakingen bij de vuilnisophaaldiensten in het hele land, is er plotseling een nieuwe cao afgesloten. De laagst betaalde gemeenteambtenaren krijgen er 12 procent bij.

Het nut van de vakbond

Als werknemers zich organiseren, kunnen ze zomaar iets voor elkaar krijgen, zegt Bart Plaatje van vakbond FNV. "Neem de havens. Dat resultaat gaat nu richting 16 tot 17 procent. En ook bij IKEA zijn mooie resultaten behaald."

Een groot deel van het ledenbestand van FNV bestaat uit zorgmedewerkers. "Maar de afgelopen tijd hebben we ook bij de overheid en bij het openbaar vervoer heel veel leden ingeschreven", vertelt Plaatje.

Polderen voorbij

Staken, in plaats van polderen. Is dat de toekomst? "Ja, daar lijkt het wel op, zegt Plaatje. "Het is on-Hollands, maar je hebt in deze tijd niet heel veel keuze meer. De politiek gaat het niet voor je doen en je werkgever ook niet." Hoeveel er nog in de stakingskas zit, is beroepsgeheim. "Maar er is nog genoeg", zegt Plaatje.

De volgende staking staat voor de deur, namelijk bij Royal FloraHolland, de bloemenveiling. Die werkgever heeft tot vrijdagmiddag om te reageren. En ook in de bankensector verwacht Plaatje dat er binnenkort wordt gestaakt, terwijl de sector toch enigszins bekendstaat om de grote winsten. Plaatje: "Ik vind dat ook echt ongezond gedrag, als je in die sector tegen je werknemers zegt: de inflatie is jouw probleem."

Belastingen verhogen

Ook hoogleraar arbeidsverhouding aan de Universiteit van Amsterdam, Paul de Beer, verwacht dat er meer stakingen volgen, vooral nu de gemeenteambtenaren een nieuwe cao krijgen. Waar bij bedrijven de loonstijging betaald wordt uit winst, ligt dat bij medewerkers van de overheid anders. Daar betaalt uiteindelijk de belastingbetaler de loonstijging, vertelt De Beer. Bij een hoger loon moet dus meer belasting worden betaald, maar hij denkt niet dat dat genoeg is. "Dus er zal serieus gekeken moeten worden waar de belastingtarieven verhoogd kunnen worden."

Als al die ambtenaren een hoger loon krijgen, is het bedrag dat erbij moet niet mis. "Dan heb je het over 100 miljard, als je alle ambtenaren, het onderwijs, de politie, defensie en de zorg gaat verhogen met 10 procent", zegt De Beer.

'Vakbonden weinig winst geboekt'

Waar vakbondsman Plaatje er bij werknemers voor pleit lid te worden van een vakbond als ze iets willen bereiken, zegt De Beer wel dat vakbonden op het gebied van loonstijgingen weinig hebben bereikt. "Er zijn vrij weinig cao's boven de 6 procent afgesproken. De metaalsector hebben we gehad en nu dus de gemeenteambtenaren, maar in de meeste sectoren is dat nog niet overgenomen."

En ook als je kijkt naar de geschiedenis, valt het volgens De Beer wel mee. "Als je kijkt naar de gemiddelde loonstijging in de afgelopen 50 jaar, sinds 1972, dan zie je dat die gemiddelde loonstijging gelijk is gebleven aan de prijsstijging. Dat betekent dus eigenlijk dat de lonen qua koopkracht de afgelopen halve eeuw niet zijn gestegen." Al gaat de cao natuurlijk over meer dan alleen loonstijging, denk aan pensioenregelingen en vakantiedagen.