Staatsgreep van Rusland in Moldavië 'zou vrij uniek zijn, maar zeker niet ondenkbaar', zegt Oost-Europadeskundige

Moldavië houdt serieus rekening met een staatsgreep door Rusland, zo liet de Moldavische president Sandu eerder deze week weten. Een staatsgreep zou schaamteloos zijn en vrij uniek, maar zeker niet ondenkbaar, volgens Oost-Europadeskundige Niké Wentholt.

Sterker nog: we moeten de angst van de Moldavische regering heel serieus nemen, zegt Wentholt, die verbonden is aan de Universiteit voor Humanistiek. "Een staatsgreep past bij de imperialistische politiek van Rusland die we al decennia zien. In Moldavië, maar ook in andere landen."

Arm en verdeeld land

Moldavië, dat grenst aan Oekraïne en Roemenië en nog geen 3,5 miljoen inwoners telt, was al arm, maar heeft het sinds de oorlog in Oekraïne nog moeilijker, vertelt Wentholt.

"Het heeft te kampen met enorme inflatie, problemen met gas- en elektriciteitstoevoer en een grote vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne. Daarnaast is er politieke verdeeldheid in het land, onder andere vanwege Russische politieke inmenging."

Separatisten in Transnistrië

De Russen zijn al sinds 1992 aanwezig in Moldavië, in de separatistische regio Transnistrië die grenst aan Oekraïne. Sinds de invasie van de Russen in Oekraïne lopen de spanningen daar op. Voor de Russen is die regio immers nog belangrijker geworden.

Het is iets wat je veel ziet op plekken waar de Russen zich mengen, zegt Wentholt. "Ze steunen politiek leiders en extreemrechtse groeperingen om het nationalisme in de kaart te spelen. Dat past goed bij de agressieve politiek en oorlogsretoriek die Rusland voert."

Kandidaat voor de EU

Hoewel er in bepaalde, kleine gebieden in Moldavië dus wordt gesympathiseerd met Rusland, is de regering van het land heel pro-Europees. "Die verwacht dan ook steun vanuit Brussel en ik denk dat het heel verstandig is dat die er ook komt", zegt Wentholt.

Vorig jaar juni werden Moldavië en ook Oekraïne in turbosnelheid kandidaat-lid van de Europese Unie, een strategisch besluit vanwege de dreiging van Rusland. "Een kandidaatstatus betekent niet zoveel, maar de EU heeft wel een bepaald commitment laten zien, door de landen kandidaat-lid te laten worden. Dat commitment moeten ze doorzetten, ook voor zichzelf."

Economische steun

"De politieke inmenging van Rusland is gericht op het bestrijden van pro-Europese regeringen als die van Moldavië. Dat is een aanval op de EU, dus de EU moet laten zien dat ze dit heel serieus neemt en landen als Moldavië steunen op alle mogelijke manieren."

Aangezien Moldavië geen NAVO-lidstaat is, waardoor directe militaire steun erg ingewikkeld is, zou economische steun aan het militaire apparaat het meest voor de hand liggen, zegt Wentholt.

Verbaasd over commitment

Of de Europese Unie daadwerkelijk hulp zal bieden? "Ik denk dat dat relatief realistisch is", zegt de Oost-Europadeskundige. "Ik ben best verbaasd over de solidariteit die de EU tot nu toe heeft laten zien met Oekraïne. En logisch ook want de EU heeft veel te verliezen als landen als Oekraïne en Moldavië in de kou zouden komen te staan."

Als het er daadwerkelijk van komt dat Poetins groepen overgaan tot een staatsgreep wordt het voor een klein land als Moldavië moeilijk om zich te beschermen, denkt Wentholt. "Ik vertrouw erop dat Europa de commitment die ze aan Oekraïne heeft laten zien, die nu ook toont aan Moldavië."