Spanning om proflicentie, maar hoe erg is het als Vitesse verdwijnt? 'Gezond als een aantal clubs uitvallen'

Ieder moment kan een besluit vallen over de vraag of voetbalclub Vitesse haar proflicentie verliest. Er zijn erg veel betaald voetbalclubs in Nederland, zegt hoogleraar sport en recht Marjan Olfers. Toch denkt zij dat de KNVB Vitesse probeert te behouden.

De onzekerheid over de Arnhemse voetbalclub Vitesse houdt nog altijd aan. Er is mogelijk een nieuwe investeerder: Guus Franke, een Nederlandse ondernemer in Zwitserland. Een deal is er nog niet. Tegelijkertijd beslist de KNVB op korte termijn over de proflicentie die vereist is om in de competitie van betaald voetbalclubs te spelen.

'Risicovolle investering'

Vitesse is niet de eerste voetbalclub in zwaar weer, en het is ook niet de eerste keer voor de club. Als betaald voetbalclub is het heel ingewikkeld om over voldoende middelen te beschikken, zegt hoogleraar sport en recht aan de VU Marjan Olfers. In het verleden sponsorden grote verzekeringsmaatschappijen en banken de clubs. "Die hebben zich allemaal teruggetrokken", zegt Olfers.

Zij investeren niet meer in 'risicovolle' sectoren. "Daar wordt het betaald voetbal onder gerekend", legt ze uit. Het kapitaal van een club, de spelers, loopt op het veld. "Transfers en overschrijvingen vinden ze heel erg risicovol." Clubs zijn ingewikkelde 'bedrijven' en banken en verzekeringsmaatschappijen kregen de laatste jaren te maken met steeds strengere regelgeving. Daarnaast is er ook nog het wegvallen van sponsoring uit kansspelen.

Afhankelijkheid

Er ligt dus veel druk op clubs om naar alternatieve geldschieters te zoeken. Een ongezonde situatie, vertelt hoogleraar Olfers. "Het betekent bijvoorbeeld dat clubs afhankelijk worden van misschien wel buitenlandse investeerders, of van één persoon die wil investeren in een dergelijke club." Dat is een wankele basis, zegt ze.

"Het mooiste voor een club is als er natuurlijk verschillende geldschieters kunnen zijn, maar ook stabiele geldschieters." Een buitenlandse investeerder kan een prima idee zijn. "Al moet ik wel zeggen: het kloppend hart voor de club komt toch vaak uit het lokale veld en minder vanuit het buitenland." De club heeft een grote schuld bij de Amerikaanse investeerder en was tot 2022 in handen van Russische miljonairs.

Onvoldoende druk

Volgens onderzoekers van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) voelen investeerders in profclubs onvoldoende druk als de zaken slecht gaan. Als het financieel niet goed gaat, dan staat er altijd wel een gemeente of zakenman klaar om de boel te redden.

Ook Olfers ziet dat gemeenten vaak bereid zijn om clubs te redden. Al is ook dat eindig. "Want op een gegeven moment moet het wel stoppen", zegt ze. "Je kunt niet eeuwigdurend als een gemeente alle schaarse publieke middelen die je hebt blijven stoppen in een voetbalclub."

'Teveel betaald voetbalclubs'

Volgens de hoogleraar heeft Nederland, voor een heel klein land, heel veel betaald voetbalclubs. "Vanuit die optiek zou je kunnen zeggen dat het heel gezond is dat er een aantal clubs uit zouden vallen", zegt ze. "Maar aan de andere kant, die clubs hebben een enorme gehechtheid in de lokale samenleving, dus die haal je niet zomaar weg."

Olfers denkt dat de KNVB er alles aan gaat doen om Vitesse te behouden voor het betaald voetbal. "Tegelijkertijd moeten zij bewaken dat er geen clubs failliet gaan gedurende een seizoen", legt ze uit. Financiële gezondheid is een belangrijke voorwaarde voor een proflicentie.

'Achter de club blijven staan'

Een licentie kwijtraken betekent ontzettend veel voor een club. "Je moet je hergroeperen", zegt ze. "Het betekent dat je echt naar beneden dondert in de hoop dat je dan weer op een gezonde manier kunt opbouwen." Dat kan goed zijn. "Maar het heeft natuurlijk heel veel gevolgen. Altijd voor de spelers, voor andere sponsoren, maar vooral ook voor Arnhem."

Het is voor de supporters een verschrikkelijk spannende dag, bevestigt ze. "Het betekent echt hun leven. Soms is het een deel van hun eigen identiteit en dan is het jouw club die mogelijk daaruit gaat vallen. Dat doet heel veel met supporters. Maar we weten ook van supporters: als ze achter de club blijven staan, komt die club ook wel weer boven drijven."