Hij moest er lang op wachten, maar eindelijk is het zover voor Sem van Loon. Hij is in transitie en ziet er steeds meer uit als de man die hij vanbinnen is: "Het was het wachten waard."
In augustus 2020 stond Sem (toen 18 jaar) al 2 jaar op de wachtlijst voor een hormoonbehandeling. Zijn lichaam ontwikkelde zich niet zoals hij wilde en hij had het gevoel dat zijn leven op pauze stond. Nu is alles anders.
De verlossende mail
"Ongeveer 3 weken na de uitzending van EenVandaag kreeg ik ineens een mail", vertelt Sem. "Ik dacht nog: komt het daardoor of is het puur toeval?" In de mail stond dat hij mocht beginnen aan zijn behandeltraject. Begin dit jaar kon de eerste fase daarvan beginnen en startte hij bij een psycholoog.
"Een half jaar lang moest ik daar iedere maand op gesprek. Met de psycholoog heb je het erover, bijvoorbeeld wat je verwachtingen zijn voor later, of over je kinderwens. Ze moeten weten of je het echt wel zeker weet. Maar voor mij was het allang niet meer onduidelijk. Ik ga al 2 jaar als Sem door het leven."
Teststraat
Ook het ziekenhuis moest blijven vragen of hij echt zeker wist dat hij in transitie wilde. Af en toe vond hij dat lastig, vertelt Sem. "Het is alsof je door een soort teststraat moet. En uiteindelijk krijg je de uitslag of je wel of niet door mag."
In augustus kwam het verlossende woord: Sem kreeg akkoord en mocht verder met zijn behandeling. "Vanaf dat moment ging het best wel vlot. Dat is me erg meegevallen." Dezelfde maand nog onderging hij zijn eerste medische verandering: een borstverwijderende operatie.
Video: vorig jaar vertelde Sem over zijn lange tijd op de wachtlijst
Muziek als afleiding
Het herstel daarvan was best pittig. "Ik ben een vrij actief persoon", vertelt Sem. "Na de operatie kon ik 2 weken lang maar weinig doen en had ik veel pijn."
Om de tijd door te komen richtte hij zich volop op een van zijn passie: muziek. Het verhaal van zijn transitie schreef hij in het nummer 'Half A Man' van zich af. Deze week bracht hij dat officieel uit, met videoclip en al. "Muziek zorgt dat ik mijn verhaal kan doen en mensen erover kan vertellen. 1,5 jaar geleden was ik best wanhopig, ik stond 2 jaar op een wachtlijst. Nu ziet de wereld er heel anders uit. Het gaat nu heel erg goed."
Bijna 20 en in de puberteit
Sinds 4 weken krijgt Sem ook hormonen. Hoe die zijn lichaam veranderen is best even wennen. "Ik merkte het het eerst aan mijn stem, die wordt lager. Met zingen is dat even zoeken. Verder veranderen de verhoudingen van je lichaam. Dat is heel fijn, maar ook wel gek."
"In april word ik 20, maar eigenlijk kom ik nu in de puberteit. Dat is wel grappig." De veranderingen aan zijn stem brachten Sem ook muzikaal op ideeën. "Ik ben nu bezig met een liedje waarin ik een duet met mezelf zing. Een deel neem ik nu op, en de rest doe ik later als mijn stem echt heel laag is geworden."
'Doe de dingen die je kunt'
De afgelopen paar jaar zijn voor Sem leerzaam geweest, ook al was het moeilijk. "Doordat je op een wachtlijst staat, voelt het alsof je leven stilstaat. Het voelde alsof ik niet alles kon totdat mijn lichaam zou kloppen. Ik durfde bijvoorbeeld nooit te gaan zwemmen." Toch weet hij nu dat het leven ook juist door moet gaan.
"Je bent geneigd om je geluk van je medische verandering af te laten hangen. Dat je pas dan gelukkig kan zijn, maar zo werkt het niet helemaal." Andere jongeren die nog wachten wil hij dat graag meegeven: "Je blijft dezelfde persoon, doe de dingen die je kunt. Laat het niet van die pauze afhangen. Het wordt beter, maar je leeft wel verder. Het is echt zonde om je huis niet meer uit te komen."
Geen 6, maar 96 weken wachten
De wachttijden voor een traject in de transgenderzorg stijgen nog altijd: in juli 2021 wachtte iemand gemiddeld 96 weken, een stijging van 23 weken ten opzichte van januari. Dit terwijl de Treeknorm hiervoor, de door zorgaanbieders en verzekeraars afgesproken maximaal aanvaardbare wachttijd, met 6 weken veel lager ligt.
Volgens voorzitter Maureen van Leeuwen van patiëntenorganisatie Transvisie komt de toename vooral doordat de vraag naar een behandeling explosief blijft stijgen. "Dat zie je niet alleen hier, maar ook in de landen om ons heen. Met alle social media en toegenomen beschikbaarheid van kennis verwachten wij dat die groei aanhoudt."
Transvisie presenteerde daarom een pakket van acht maatregelen om de wachtlijsten te verkorten. Zo kan bijvoorbeeld psychologische zorg in bepaalde gevallen korter, legt Van Leeuwen uit: "Aan de voorkant kan dan gekeken worden of iemand meer gesprekken nodig heeft, of een verkort traject kan volgen." Van Leeuwen hoopt op echte verandering in de toekomst: "En het hele veld beweegt ook echt wel. De wachtlijsten zijn zo gigantisch en de impact is zo enorm, dat iedereen wel bereid is om stappen te gaan zetten."
Een hele grote taart
Toch merkt Sem wel duidelijk verschil in hoe hij zich nu voelt. "Ik durf nu echt veel meer. Ik weet nu dat het gewoon klopt." Echt gevierd heeft hij de veranderingen in zijn leven niet. "Ik heb een hele grote taart gekocht, dat wel. Maar verder voelt het vooral heel vanzelfsprekend dat dit de volgende stap is."
"Bij een biologische jongen verandert je lichaam vanzelf als je ouder wordt. Bij mij gebeurt het nu pas, maar het voelt heel logisch." Toch staat Sem open voor een groter feest: "Misschien moet ik dat nog maar gaan doen", lacht hij.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.