Russisch gas is erg goedkoop, maar dat komt niet door het Europees prijsplafond

Een vat Russische olie uit Oeral kost maar 38 dollar. Dat is bijna de helft van een vat Brent-olie uit de Noordzee. Komt dat door het Europees prijsplafond, vraagt NRC-journalist Hubert Smeets zich af op Twitter. Maar dat blijkt niet zo te zijn.

Allereerst: het Europese prijsplafond is anders dan waar wij als consumenten in Nederland mee te maken hebben. Met ingang van 5 december 2022, hebben de Europese Unie en de G7 (Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) besloten niet meer te zullen betalen voor een vat Russische olie dan 60 dollar per vat. De gedachte is dat de Russische president Poetin in de portemonnee wordt getroffen en zo minder geld heeft voor de oorlog in Oekraïne.

Boycot én prijsplafond

Maar voor een prijsdaling van Russisch olie zorgt het niet, zegt olie-expert Aad Correljé van de TU Delft. Volgens Correljé heeft de lage olieprijs te maken met de Europese boycot van Russische olie die via zee wordt aangevoerd en niet zozeer met het prijsplafond. De olie uit de Oeral werd namelijk vooral naar Europa uitgevoerd en dan met name naar Rotterdam.

Dat er zowel een boycot als een plafond is, dat op zich nogal tegenstrijdig lijkt, heeft volgens directeur Coby van der Linde van het Clingendael International Energy Programme te maken met internationale politieke verhoudingen. Amerika heeft via de G7 een prijsplafond afgedwongen, dat de EU toen maar heeft overgenomen, terwijl het zelf aan een boycot werkte.

Minder vraag uit China

Volgens Van der Linde heeft de lage prijs ook niet te maken met het prijsplafond. Het afgelopen jaar is veel van de Russische olie naar Azië gegaan en op dit moment is de vraag vanuit China naar Russische olie minder sterk.

Daarbij is het voor landen als China en India relatief duur en omslachtig om deze olie te kopen, omdat er geen pijpleidingen liggen. Het gaat daarom per schip.

Onderhandelingspositie Rusland

Verder weten de kopers, vooral China en India dus, heel goed dat de onderhandelingsspositie van Rusland niet al te best is. Ze kunnen dus een scherpe prijs uitonderhandelen, legt Correljé uit.

Van der Linde voegt eraan toe dat er meer olielanden zijn die te maken hebben met sancties en mede daarom hun olie goedkoper aanbieden, zoals Iran en Venezuela. Rusland voegt zich daar nu bij en dat drukt de prijs dus ook.