Rusland zoekt steeds vaker de grens op, ziet deze veiligheidsexpert: 'Ook Nederland mogelijk doelwit van sabotage'

Duitsland onderzoekt verdachte drones die de afgelopen maand meerdere keren boven een Duits industriegebied en een kerncentrale vlogen. Het gaat mogelijk om Russische drones die kritieke infrastructuur in kaart brengen. Wat betekent dat voor Nederland?

Boven de nucleaire infrastructuur van Duitsland geldt een vliegverbod. Toch zijn daar de afgelopen maand meldingen gedaan van onverklaarbare drone-activiteit. Het industriepark rond de haven in Brunsbüttel, ten noordwesten van Hamburg, is de thuisbasis van een grote terminal voor vloeibaar aardgas (LNG).

Meerdere incidenten in Europa

Volgens Duitse media gaat het vermoedelijk om Russische Orlan-10-drones. Aanklagers in Duitsland meldden dat de dronevluchten waarschijnlijk 'spionageactiviteiten voor sabotagedoeleinden' uitvoeren. Dit incident is niet opzichzelfstaand.

Zo was deze week een belangrijke luchtmachtbasis in Noorwegen het doelwit van sabotage, waarbij een communicatiekabel ernstig werd beschadigd. En ook eerder deze maand in Duitsland moest een luchtmachtkazerne kort sluiten na vermoedens dat het leidingwater opzettelijk was vervuild. Verder verhoogde de NAVO-vliegbasis in Geilenkirchen kort het veiligheidsniveau deze week, na informatie over een mogelijke dreiging.

'Hybride oorlogsvoering'

Het lijkt allemaal onderdeel van 'hybride oorlogsvoering', iets dat een grote rol speelt in het conflict tussen Rusland en Oekraïne. De NAVO waarschuwt steeds vaker voor het risico van een uitbreidende sabotagecampagne, in heel Europa. Wat betekenen deze incidenten voor Nederland en moeten we ons zorgen maken?

"Je ziet zeker sinds de inval in Oekraïne verhoogde activiteit van de Russen, ook in Europa." Volgens expert inlichtingen- en veiligheidsdiensten Willemijn Aerdts van de Universiteit Leiden is Nederland wel degelijk interessant voor Rusland.

Nederland ook interessant voor Rusland

"In Nederland komt een grote trans-Atlantische internetkabel Europa binnen", gaat Aerdts verder. "Maar ook gasleidingen en windmolenparken. Nederland is interessant vanwege die vitale infrastructuur en hoogwaardige industrie. Maar ook bijvoorbeeld omdat wij hier veel internationale organisaties huisvesten", vertelt de veiligheidsexpert.

Ook de bodem van de Noordzee is kwetsbaar, met name de kabels en pijpleidingen die op die bodem liggen, waar Nederland erg afhankelijk van is. Regelmatig worden Russische schepen of vissersboten gesignaleerd die verdacht lang boven knooppunten van kabels en pijpleidingen lijken te hangen.

Angst zaaien

Volgens Aerdts gaan de dronevluchten van afgelopen maand vooral om het in kaart brengen van de tegenstander. "Als Rusland wil je graag weten wat de intenties, de activiteiten en de capaciteiten zijn van andere landen. Dat willen ze weten om mogelijk sabotage te plegen, maar ook om te weten wat andere landen kunnen, en mogelijk willen doen."

Iets dat serieus moet worden genomen, vervolgt ze. "Het kan natuurlijk gevaarlijk zijn als Rusland iets met die sabotage gaat doen. Maar natuurlijk ook de impact die dat heeft op het gevoel van mensen. Mensen maken zich er druk over, kunnen er bang van worden, dat heeft natuurlijk effect", ziet ook de expert inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Belang van bondgenoten

Onrust creëeren is onderdeel van de Russische oorlogsvoering. "Het is heel goed om daar niet naïef in te zijn, maar dat verstorende is vaak een van de doelen van Rusland", zegt Aerdts.

Toch is het moeilijk concrete maatregelen tegen dit soort incidenten te nemen, legt Aerdts uit. "De incidenten worden gezien door de MIVD, waardoor je mogelijk tegenmaatregelen kan nemen. Dan kun je dat ook bekendmaken aan Rusland." Meer doen is echter lastig. Volgens de expert is het waarschuwen van je bondgenoten hierin belangrijk. "Daardoor kunnen zij ook mogelijk actie ondernemen."

'Meer incidenten'

Nederland is wel eerder doelwit geweest van Russische belangstelling. "We hebben het verhaal rond de OPCW, waar er een poging is geweest om het wifi-netwerk te hacken. Deze Russen zijn toen opgepakt en het land uitgezet." Aerdts vervolgt: "Ook waren er Russische inlichtingenmedewerkers die bezig waren om een netwerk in die hoogwaardige industrie in kaart te brengen. Die zijn ook het land uitgezet."

Voorlopig zullen er meer soortgelijke incidenten plaatsvinden, verwacht Aerdts. "We zien dat Rusland steeds meer activiteiten ontplooit. Dat is niet nieuw. Dat zie je hier, dat zie je in de Verenigde Staten en in andere Europese landen. En ik denk eigenlijk dat alle NAVO-bondgenoten daar slachtoffer van zijn."