Rond de Oostzee zijn deze week spanningen ontstaan. Rusland wil daar de zeegrenzen aanpassen. Litouwen en Finland reageerden ontsteld, waarna het bericht plots van de site van het Russische ministerie werd verwijderd.

Het draait allemaal om water rond de eilanden in de Finse Golf en de Oostzee. Aan deze strategische plekken grenzen zowel Russische eilanden als NAVO-landen.

'Bijna soort oorlogsverklaring'

"Rusland zegt eigenlijk: wij gaan onze territoriale wateren, dus de wateren die bij Rusland worden, vergroten", zegt Ruslanddeskundige Helga Salemon. "Zo zeggen ze het natuurlijk niet precies, maar daar komt het op neer. Ze nemen een stuk van de wateren van Finland, van Litouwen en van Estland en ze willen dat als het ware tot hun eigen land."

"Dus eigenlijk is het net als dat ze Oekraïne binnenvallen en een stuk grond bezetten", vervolgt Salemon. "Dat willen ze nu op de zee doen. Wat natuurlijk heel erg vreemd is, ten meer dat het NAVO-zee is. Het lijkt ook bijna een soort oorlogsverklaring. Rusland speelt met vuur."

Provocatie

Zweden en Finland voelden de dreiging al langer. Na de Russische invasie van Oekraïne besloten beide landen toe te treden tot de NAVO. Dus voor hen geldt, net als voor alle NAVO-lidstaten, artikel 5: een aanval op één is een aanval op allemaal.

Finland heeft officieel gereageerd op het plan van Rusland, door te zeggen dat ze hopen dat Rusland zich aan het VN-verdrag voor het zeerecht houdt. Litouwen noemt het een provocatie van Rusland richting de EU en de NAVO. Estland heeft nog niet gereageerd.

Dreigen met escalatie

Inmiddels is het bericht opvallend genoeg verwijderd van de website van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Maar of het plan nu expres of per ongeluk geplaatst is; het duidt in beide gevallen op een strategie van Rusland, zegt Salemon. "Door dreigen, intimidatie en escalatie, probeert Poetin zijn zin te krijgen in de oorlog tegen Oekraïne."

De ware reden om het stuk zee in te willen nemen is volgens de Ruslanddeskundige om het Westen zo ver te krijgen dat ze stoppen met het steunen van Oekraïne. "Ze dreigen met escalatie, omdat ze een oorlog tegen Oekraïne zijn begonnen die ze maar niet kunnen winnen. En ze zien dat de steun van de NAVO aanhoudt."

'Ter land, ter zee en in de lucht'

Het innemen van een stuk water is onderdeel van de hybride oorlogsvoering van Rusland die steeds meer op oorlogsvoering gaat lijken, denkt Salemon. "Ze hadden een voornemen om een deel van de territoriale wateren van NAVO-landen te bezetten. Ze doen proeven met tactische kernwapens. En, als het waar is wat de Verenigde Staten zeggen, brengen ze ruimtewapens in de lucht om satellieten van het Westen kapot te maken."

"In een poging om de oorlog te winnen en te hopen dat het Westen de steun aan Oekraïne opgeeft, bestrijdt Rusland het Westen ter land, ter zee en in de lucht. En ook op de digitale snelweg, via desinformatie op sociale media en hack-operaties. Inlichtingendiensten zeggen nu ook dat Rusland sabotageacties willen gaan inzetten in het Westen, dat is nog hybride. Maar het bezetten van zee, dat is gewoon oorlog, en is veel gevaarlijker."

audio-play
Rusland claimt klein stukje Oostzee van NAVO-landen: 'Ze spelen met vuur'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.