Roken of verdampen? Blowers moeten hun cannabis gezonder gaan nuttigen

In Nederland rollen bijna alle blowers tabak in hun joint. Maar dat is helemaal niet goed voor je longen. Daarom wil een adviescommissie van de Tweede Kamer dat mensen hun wiet of hasj gaan verdampen met een speciaal apparaat: een vaporizer.

Officieel is het al jaren verboden: tabak roken in horecagelegenheden. Dat verbod geldt ook voor coffeeshops. Maar onofficieel worden de rookruimtes van coffeeshops nog dagelijks met tabaksrook volgestoomd.

Bijna alle blowers roken tabak

Bijna 90% van de blowers in Nederland rookt wiet of hasj in een joint met tabak, staat in het rapport van de commissie Knottnerus, die aanbevelingen doet voor het komende wietexperiment met legale teelt van cannabis. De adviescommissie maakt zich zorgen over de populariteit van menggebruik.  “Sommige effecten van het roken van cannabis en tabak, waaronder de verslavende werking, versterken elkaar wellicht”, schrijft de commissie.

Tabaksrook is schadelijk voor de longen en het kan allerlei hart- en vaatziekten veroorzaken. Eén sigaret per dag kan al hartziekten veroorzaken. Daarom zou het beter zijn om cannabis te verdampen met een vaporizer. Zo’n apparaat zorgt ervoor dat de wiet of hasj niet verbrandt. Daardoor komen er minder schadelijke stoffen, zoals teer of koolstofmonoxide, vrij bij het ‘dampen’ van de cannabis.

Vaporizers zijn e-sigaretten voor cannabis

Vaporizers zijn apparaten die erg lijken op een e-sigaret. Je kan ze kopen in allerlei soorten en maten: draagbaar, met verwisselbare accu, met een speciale plastic zak die gevuld wordt met wietdamp, of met een speciaal opzetstuk zodat je ook hasjolie kan verdampen. Zulke apparaten kosten ongeveer 100 tot 250 euro, zegt Mauro Picavet, de secretaris van het Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod (VOC).

Die prijs is voor sommige gebruikers een hoge drempel. Mensen die maar af en toe blowen hebben meestal niet zoveel zin om honderden euro’s uit te geven aan een blowapparaat. In de Tilburgse coffeeshop The Grass Company kunnen klanten daarom gratis een vaporizer uitproberen. Maar een woordvoerder van de coffeeshop zegt dat nog niet zoveel klanten gebruikmaken van die mogelijkheid.

“We hebben een cultuuromslag nodig”, vindt de woordvoerder van The Grass Company. Bijna alle klanten roken nu nog een joint met tabak, legt hij uit. “Eigenlijk mag dat niet van de NVWA. Maar als we het niet toestaan, dan gaan gebruikers op straat staan blowen. En dat mag weer niet van de burgemeester.”

Blowen is niet gezond

Hoewel de comissie adviseert om cannabis te verdampen met een vaporizer, mag je niet van een 'gezond' alternatief spreken, vindt Esther Croes. Als arts-epidemioloog bij het Trimbos-instituut is ze gespecialiseerd in de schadelijke effecten van roken. Wanneer je cannabis verdampt met een vaporizer, dan komen er veel minder schadelijke stoffen vrij, legt ze uit. "Maar daar bovenop komt natuurlijk het gevaar van psychoactieve stoffen in cannabis", zegt ze direct daarna. "Wiet is vooral voor adolescenten schadelijk. Het verhoogt bij jonge gebruikers de kans op psychose, en de kans op verminderd cognitief functioneren."

De schadelijke effecten kunnen erg verschillen per apparaat. Sommige apparaten worden heel warm, waardoor er alsnog kankerverwekkende stoffen vrijkomen. Omdat de markt voor vaporizers de afgelopen paar jaar een enorme impuls heeft gekregen, is van veel modellen nog niet onderzocht hoeveel kankerverwekkende stoffen ze uitstoten. "Bovendien moet je vaporizers goed schoonmaken", legt Esther Croes uit. "Als je de vaporizer niet goed schoonmaakt dan kunnen er resten aan de binnenkant aankoeken die weer verbranden." Uiteindelijk is Esther Croes het wel eens met het advies van de commissie Knottnerus. "Een vaporizer is in ieder geval minder schadelijk dan een joint."

Niet alle blowers willen dampen

Toch staan lang niet alle blowers te springen om hun cannabis met een elektrisch apparaat te verdampen. “Ik heb een maand lang zo’n apparaat uitgeprobeerd, en ik vind al het leuke van blowen verdwijnen”, vertelt Remco van Duijkeren. Hij rookt sinds een jaar of vier dagelijks een joint met wiet en tabak. Zo’n vaporizer vindt hij maar niks. “Je kan het lastig delen”, is zijn eerste bezwaar. Een joint delen met andere mensen vindt hij juist heel gezellig. “Bovendien moet je er flink wat wiet in doen, en je kan aan de buitenkant niet zien of het nou al op is of niet.”

Er is daarbij nog een ander probleem: de meeste vaporizers zijn niet geschikt om hasj mee te verdampen. “Er is nog geen hasjroker geweest die een nieuw apparaat heeft ontwikkeld”, zegt Mauro Picavet tijdens het telefoongesprek. “De meeste vaporizers worden gemaakt voor de Amerikaanse markt.”

In de Verenigde Staten wordt voornamelijk wiet gebruikt, of geconcentreerde hasjolie. Daarom zijn de meeste vaporizers nog niet geschikt om er hasj mee te nuttigen. Aangezien een deel van de blowers alleen maar hasj rookt, zal het nog een tijdje duren voordat vaporizers de nieuwe norm worden onder gebruikers.