Tv-uitzending EenVandaag 17-07-2007

Het rijdend personeel van NS heeft meer en meer te maken met overvolle treinen en agressie. Dat blijkt uit een enquête die actualiteitenprogramma EénVandaag de afgelopen maand, in samenwerking met de spoorbonden VVMC en FNV Spoor, heeft gehouden. Bijna tweederde van het rijdend personeel heeft afgelopen jaar met agressie te maken gehad. Bij de conducteurs is dit maar liefst 86 procent.

Ruim zestig procent van de geënquêteerden heeft het afgelopen jaar meer dan tien keer met een overvolle trein te maken gehad terwijl een kwart dit zelfs meer dan 25 keer heeft meegemaakt. Bij twee van de drie conducteurs die te maken kregen met agressie ging het om een ernstige vorm van agressie zoals vechtpartijen en bedreigingen. Dit blijkt uit de enquête onder ruim 800 conducteurs en machinisten.

Overvolle treinen

Voor een kwart van het rijdend personeel is het onduidelijk wie er bepaalt of een trein al dan niet vertrekt. Dat levert onnodige discussies en zelfs gevaarlijke situaties op als een machinist wel wil vertrekken en de conducteur niet. Volgens de NS is de hoofdconducteur degene die verantwoordelijk is voor de passagiers en hij/zij bepaalt of de trein vertrekt. Roel Berghuis, bestuurder van FNV Bondgenoten in EénVandaag: "Hier moet heel snel duidelijkheid over komen. Als driekwart zegt dat in zo'n geval de hoofdconducteur verantwoordelijk is en een kwart zegt dat de machinist verantwoordelijk is... dan heb je een probleem."

Bij 61 procent van de respondenten is het plezier in het werk bij de NS afgenomen.

Uit de enquête blijkt dat tweederde van het rijdend personeel, overvolle treinen heeft laten vertrekken terwijl dat eigenlijk niet had gemoeten. Bijna de helft van hen geeft aan dat hun meerderen geen begrip hadden voor deze beslissing.

Uit de enquête blijkt dat tweederde van het rijdend personeel, overvolle treinen heeft laten vertrekken terwijl dat eigenlijk niet had gemoeten.

Roel Berghuis, bestuurder FNV Bondgenoten, ziet grote risico's door het laten rijden van overvolle treinen. Berghuis: "Nu is het zo van: laten we maar rijden en God zegene de greep!" Recent nog werd een trein geschampt bij Station Muiderpoort waardoor deze kantelde. Een hoofdconducteur in EénVandaag over het ongeval: "Als er duizend mensen in hadden gezeten, dan waren er doden vallen."

Een meerderheid van de conducteurs heeft wel eens een overvolle trein laten vertrekken

Ruim zeventig procent van het rijdend personeel vindt dat er een maximum gesteld zou moeten worden aan het aantal staanplaatsen in een wagon. Hierdoor is er makkelijker te toetsen of een trein al dan niet terecht is blijven staan.

Agressie

Bijna veertig procent van de deelnemers aan de EénVandaag-enquête onder rijdend personeel van de NS, zegt dat het aantal gevallen van agressie is toegenomen.

Van alle conducteurs die deelnamen aan het onderzoekt is 84 procent van mening dat er niet altijd genoeg personeel op de trein aanwezig is.

Opvallend is dat het aantal agressiemeldingen volgens de NS juist afneemt. Veel van de machinisten en conducteurs laten EénVandaag weten meldingsmoe te zijn. "Het wordt tegen je gebruikt als je vaak een geval van agressie meldt. Het komt erop neer dat jij dan op anti-agressiecursus moet, alsof je het over jezelf afroept", aldus een hoofdconducteur per mail.

Meer dan de helft van alle deelnemers is het afgelopen jaar in aanraking geweest met agressie.

Van de conducteurs die in aanraking kwamen met agressie heeft 64 procent te maken gehad met ernstige agressie, zoals bedreigingen en vechtpartijen.Van de conducteurs heeft 86 procent het afgelopen half jaar te maken gehad met agressie en in tweederde van die gevallen gaat het om ernstige vormen van agressie zoals bedreiging en vechtpartijen. Eenvijfde van de machinisten en conducteurs voelt zich niet veilig tijdens zijn werk. Machinisten en conducteurs mailden honderden voorbeelden van agressie naar EénVandaag: "Het begon met duwen en trekken, toen kreeg ik een kopstoot (...) In elkaar geslagen, bedreigd met een mes, een pistool tegen m'n hoofd (...) Drie reizigers vielen me aan en probeerden me uit de trein te werken tijdens de rit (...) Ik hield er een gebroken kaak aan over en beschadigde ogen nadat er een bus toiletspray leeggespoten werd in mijn ogen."

72 procent van de deelnemers denkt dat de conducteur beslist of een overvolle trein vertrekt. Van de machinisten die meededen aan het onderzoekt denkt 41 procent dat zij zelf mogen beslissen.

Het NS personeel dat meedeed aan de enquête heeft zelf ook oplossingen om overvolle treinen te voorkomen.

De VVMC, de vakbond voor rijdend personeel, wil meer politie om de agressie te beteugelen. "De politie-inzet is verminderd, zo horen we. Dat ervaart men als zeer irritant. De politie-inzet zou moeten worden opgeschroefd, kijkend naar deze cijfers," aldus VVMC-bestuurder Wim Eilert.

Meer dan de helft van al het NS personeel dat meedeed aan het onderzoek vindt dat de Spoorwegen niet voldoende doet om agressie op het spoor te voorkomen.

Meer dan helft van al het NS-personeel dat meedeed aan het onderzoek is nog steeds trots te werken bij de NS.

NS directeur Reizigers Jacques Huberts reageert in EénVandaag op de enquêteresultaten.