Tweede Kamerlid Renske Leijten van de SP is 'verbolgen' over inmenging van de Europese Commissie in het Nederlandse hoger onderwijs. Zij stelt hierover Kamervragen aan minister Blok van Buitenlandse Zaken. Leijten: "Inmenging is nog tot daar aan toe, maar dit moet wel transparant zijn."
Het SP-Kamerlid stelt de Kamervragen naar aanleiding van het afstudeeronderzoek van Kirsten Derksen. Deze voormalige studente Europese Studies aan de NHL deed onderzoek naar inmenging van de Europese Commissie in het Nederlandse hoger onderwijs. Derksen was tot voor kort student Europese Studie bij Hogeschool NHL. Het viel haar op dat deze studie vrij pro-Europees is ingericht. Daarop besloot ze te onderzoeken of de Europese Commissie een hand heeft in het Nederlandse hoger onderwijs, en specifiek bij Europese Studies.
Pro-Europese eisen
Uit het onderzoek blijkt dat de Europese Commissie, zij het indirect, flinke invloed uitoefent op Europese Studies in Nederland. Zo moeten hoogleraren die aanspraak willen maken op een Europese subsidie voldoen aan allerlei 'pro-Europese' eisen. Ze moeten bijvoorbeeld de Europese belangstelling vergroten, de EU onder de aandacht brengen, en meedoen aan het maatschappelijk debat.
Leijten noemt dit ‘kwalijk’. "De inmenging van de Europese Commissie is heel subtiel. Het is heel getrapt. Er wordt niet gevraagd om met open vizier onderzoek te doen naar welke oplossing mogelijk is voor een bepaald probleem. Nee, het gaat over het Europeaniseren, het één worden van Europa. Dat is het doel van die geldstromen. Kritische onderzoekers doen waarschijnlijk niet eens een verzoek voor zo'n subsidie. Het is immers totaal vormgegeven naar de Europese eenwording", aldus de SP'er.
Geldstromen moeilijk te herleiden
Ook hekelt Leijten de intransparantie rondom de financiering van leerstoelen. "Er worden toch behoorlijke bedragen geïnvesteerd, ook in Nederlands onderzoek. Zo gaat er bijvoorbeeld 3 ton naar de VU in Amsterdam, 3 ton naar de universiteit van Maastricht, en ga zo maar door. Dit is allemaal moeilijk te herleiden en dat is opmerkelijk." Leijten noemt het relevant om te zien of een professor, die moet meedoen aan het maatschappelijk debat, is betaald door de Europese Commissie.
Op de vraag of de verstrekte subsidies van de Europese Commissie onwettelijk zijn, zegt Leijten dat ze het in ieder geval ‘onwenselijk’ zijn. "Niet voor alle problemen is een Europese oplossing mogelijk. Het zou heel goed zijn als juist die studenten, die later gaan werken bij allerlei Europese instituten, niet alleen kennisnemen van pro-Europese standpunten, maar ook van andere politieke standpunten en oplossingen. De EU is vaak een trein waarvan het lijkt dat die alleen maar doordendert. Maar de noodrem kan best aangetrokken worden."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.