Big Brother is watching you! Vanaf 1 januari volgend jaar mogen de geheime diensten u, uw buren en alle andere Nederlanders afluisteren, ook als ze daar geen enkele aanleiding voor hebben. Op zoek naar een mogelijke verdachte in uw wijk mogen geheime diensten een zogenoemde 'sleepwet' inzetten om de online communicatie van de hele buurt af te luisteren. Al uw apparatuur mag straks gehackt worden door de overheid en uw DNA kan, zonder dat u het weet, in een geheime databank worden opgeslagen. Maar als het aan vijf studenten ligt, gaat deze nieuwe afluisterwet per direct de vuilnisbak in.
Referendum
Om dit voor elkaar te krijgen, zijn de studenten een initiatief gestart voor een raadgevend referendum. Daarvoor hebben ze de site sleepwet.nl in het leven geroepen. Als ze voor 16 oktober 300.000 handtekeningen weten te verzamelen, moet er een referendum georganiseerd worden. Belangrijkste reden voor de studenten om een referendum te organiseren is de angst dat mensen hun privacy volledig verliezen: ‘Het betekent dat je een net uitgooit en daarmee alle vissen vangt die er maar in de zee zitten en de vissen die je wilt hebben eruit gaat zoeken nadat je gevangen hebt en dat betekent dat burgers zomaar mogen worden afgeluisterd en dat is een groot probleem voor de samenleving’, zegt mede-initiatiefnemer Tijn de Vos.
Terreurbestrijding
Ondanks bovengenoemde privacybezwaren was een ruime meerderheid in zowel Tweede- als Eerste Kamer voor invoering van de nieuwe wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Belangrijkste argument om vóór te stemmen: betere terrorismebestrijding. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken: "De bescherming van de nationale veiligheid en het bijdragen aan de internationale rechtsorde, waaronder bijvoorbeeld de bescherming tegen terrorisme, de bescherming van het high tech bedrijfsleven en de overheid tegen cyberaanvallen, vergen modernisering van de wet." Maar volgens Tijn de Vos zullen de nieuwe verregaande afluisterbevoegdheden niet helpen in de strijd tegen terreurbestrijding: ‘Als we kijken naar ander landen zie je dat meer data het niet makkelijker maakt bepaalde individuen te vinden. Mensen die een aanslag plegen zijn vaak al verdacht en dan data over hun zoeken wordt steeds moeilijker naarmate je meer data toevoegt. Het is zoeken naar een naald in een hooiberg en er meer hooi opgooien.’
Slagingskans
Als het de initiatiefnemers lukt om een referendum van de grond te krijgen en een meerderheid van de stemmers tegen de nieuwe afluisterwet zal stemmen, dan nog is het maar zeer de vraag of de wet ook daadwerkelijk van tafel zal gaan. In april 2016 kwam er dankzij GeenPeil een referendum over het associatieverdrag met Oekraïne. Ze slaagden erin om binnen zes weken de benodigde 300.000 handtekeningen te verzamelen. Maar hoewel de kiesdrempel van 30 procent was behaald en een ruime meerderheid tegen het verdrag stemde, zette premier Rutte toch zijn handtekening onder het verdrag met de Oekraïne.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.